حجت الاسلام احمد پناهیان : اتصال امام و مردم باید دوطرفه باشد

دنبال می کنیم بررسی شاخصه های محوری حضرت امام (ره) را زیرا مقام معظم رهبری فرمودند: برای جلوگیری از تحریف ابعاد شخصیتی امام مورد بررسی قرار بگیرد. شخصیت امام بر اساس اصول شخصیت یک مدیر جامع و کامل اسلامی است. اگر باز بینی شود جامعه  به خطا نمی رود. اگر جامعه به خطا برود انحراف در صراط مستقیم نظام پیش می آید.یک استاد دانشگاه وقتی می خواهد امام را معرفی کند می گوید امام اگر الان بود ممکن بود دست از اصول و ارزش هایش می کشید. یعنی انقدر تزلزل و تردید در شخصیت امام ایجاد می کند.

قرآن کریم از ویژگی های مجاهدین فی سبیل الله می شمارد:« ثُمَّ لَمْ يَرْتَابُوا »¹ تردید نمی کنند. ظاهرا این ایجاد تردید در مسیر یک فتنه قدیمی است.  وقتی هدف متزلزل شود می شود هر کاری کرد. امیرالمومنین علیه‌السلام فرمودند:« إِنَّمَا بَدْءُ وُقُوعِ الْفِتَنِ أَهْوَاءٌ تُتَّبَعُ وَ أَحْكَامٌ تُبْتَدَعُ»²ابتداى ظهور فتنه ‏ها هواهايى است كه پيروى مى‏ شود، و احكامى كه در چهره بدعت خودنمايى مى ‏كند، در اين فتنه‏ ها. اگر می خواهید فتنه را بفهمید دقت کنید با فتنه قوانین و قواعد جدید پا به میان می گذارد. قوانین جدید را رهبر جامعه می آورد. اگر قوانین جدید بیاورد یعنی قوانین قبل غلط بوده و اشتباه بوده. 24 هزار پیامبر داریم همه آنها پیامبر قبل از خود را تایید کرده است. «أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ وَاجْتَنِبُواْ الطَّاغُوتَ»³كه خداى يكتا را بپرستيد و از طاغوت اجتناب كنيد. همه کارشان یکی بود. خدا به پیامبر خاتم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله  می فرماید: الگوی تو ابراهیم علیه‌السلام است. مدیریت عالم متزلزل نیست اینها کار شیطان است تزلزل کار او است. دین یعنی «دِينُ اَللَّهِ اَلَّذِي اِصْطَفَاهُ لِنَفْسِهِ»⁴ برنامه زندگی. یعنی مسیر مدیریت خدا. وقتی اصل ثابت نظام تغییر کند می توانی جامعه را غارت کنی. اگر بگوییم خدا به طرق مختلف مدیریت می کند سنگ روی سنگ بند نمی شود. مقصدی نمی توان پیداکرد. اگر اصل نظام تغییر کند هر بلایی بخوای می توانی به سر مردمش بیاوری. بازخوانی اصول به این دلایل ضروری است که اصل نظام به مخاطره می افتد. قرار است این نظام را بسپریم دست فرزندانمان. ما تغییر نمی کنیم. امام حسین علیه‌السلام فرمودند:« أَسيرَ بِسيرَةِ جَدّي وَ أبي علي بن ابي‏طالب»⁵ برای چه قیام می کنید؟ حرف و قانون جدید آوردی؟ خیر. من می خواهم مردم برگردند به اصل. مسیر علی علیه‌السلام و رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله را ادامه دهند. علی علیه‌السلام بعد از 3 خلیفه آمد و امام حسین علیه السلام آنها را نادیده گرفت چرا؟  حسین بن علی علیه السلام بعد از 5 خلیفه آمد چرا 5 خلیفه را نادیده می گیرد؟ چون مسیر صحیح را علی علیه‌السلام رفت. همان مسیر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله . ثبات انقدر مهم است.

می گویند امام یک زمانی استکبار ستیز بود. الان نیست. یک عده هم امام را اینگونه معرفی می کند که ممکن بود دست از اصول بردارد. ایجاد تردید است.

مردم سالاری در اسلام

اصل مهم و اساسی محوریت مردم است. مردم داری در مدیریت اسلامی اصل اساسی است. در دین این نیست که بر اساس منافع حاکمیت به مردم پرداخته شود. زیرا مردم بخشی از حاکمیت هستند. مردم نقش داردند در حاکمیت. « فَإِنَّ حَسْبَکَ اللَّهُ هُوَ الَّذي أَيَّدَکَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنينَ»⁶ به یقین خداوند تو را بس است اوست کسی که تو را به نصرت ( غیبی ) خود و به وسیله مؤمنان تقویت نمود. یک پایه تاسیس حاکمیت اسلامی مردم هستند. زیرا مردم باید تصمیم بگیرند. جامعه را باید رشد داد تا این جامعه برترین مدیران را انتخاب کنند. نمی شود بگویید با مردم کاری نداریم. وقتی رهبر دیروزت همان رهبر امروزت باشد نشانه حقانیت جامعه و رهبری است. « لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ »⁷ ما پيامبرانمان را با دليلهای روشن فرستاديم و با آنها کتاب و ترازو، رانيز نازل کرديم تا مردم به عدالت عمل کنند. همه اینها برای این است که مردم قیام کنند. انبیا برای آخرت نیستند آمده اند تا اداره کنند. امام رضا علیه‌السلام فرمودند:« نحن سادة فی الدنیا و ملوک فی الأرض»⁸ حکومت هم باید بدهید دست ما زیرا حکومت داری را خدا به ما داد نه شما. علی علیه‌السلام می فرمود: خدا علم حکومت را به من داد شما می روید سزاغ کسی دیگر؟ کاری کنید مردم حکومت تشکیل دهند یعنی اسلام برنامه دارد برای دنیای مردم. زیرا اگر در دنیا حکومت مردم درست شود در آخرت هم درست می شود. « الدُّنْیا مَزْرَعَةُ الآخِرَةِ »⁹  یعنی همین. « قَالَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَأُعَذِّبَنَّ كُلَّ رَعِيَّةٍ فِي‏ اَلْإِسْلاَمِ‏ دَانَتْ بِوَلاَيَةِ كُلِّ إِمَامٍ جَائِرٍ » خدا تبارك و تعالى فرمايد (حديث قدسى است) محققاً من عذاب كنم هر فرد رعيتى را در اسلام كه گردن نهد به ولايت و حكومت هر پيشواى جائر و خلاف كار و ستمكارى كه از طرف خدا نيست و اگر چه رعيت در كردار خودش نيكوكار و با تقوى باشد.

فقط در فضای معنوی نیست که دنیا و آخرت وصل شود. در حکومت هم دنیا و آخرت وصل می شود. امام جامعه حق ندارد مردم دار نباشد. مردم رکن جامعه هستند. در دین مردم سالاری به تمام معنا وجود دارد. مردم سالاری که احزاب می گفتند یعنی چه؟ لاابالی گری منظور آنها است.  دین ما مردم سالار است. امام صادق علیه‌السلام در کنار خانه خدا دیدند مردم طواف می کنند: « نَظَرَ إِلَی النَّاسِ یَطُوفُونَ حَوْلَ الْکَعْبَهِ فَقَالَ هَکَذَا کَانُوا یَطُوفُونَ فِی الْجَاهِلِیَّهِ إِنَّمَا أُمِرُوا أَنْ یَطُوفُوا بِهَا ثُمَّ یَنْفِرُوا إِلَیْنَا فَیُعْلِمُونَا وَلَایَتَهُمْ وَ مَوَدَّتَهُمْ وَ یَعْرِضُوا عَلَیْنَا نُصْرَتَهُمْ ثُمَّ قَرَأَ هَذِهِ الْآیَهَ- فَاجْعَلْ أَفْئِدَهً مِنَ النَّاسِ تَهْوِی إِلَیْهِمْ » این چنین طوافی را در زمان جاهلیت نیز می نمودند ، (در حالی که )مردم فقط امر شده اند که دور بیت طواف کنند و سپس به نزد ما(اهل بیت) کوچ کرده وولایت ومودت خود را به ما اعلام کرده ونصرت خویش را به ما عرضه کنند و سپس این آیه را تلاوت فرمودند که : خدایا قلب های مردم را به سوی آنان مایل بفرما.

اینکه جامعه و مردم باید رشد کنند اینجا است. حاکم اگر مردم دار نباشد حاکم نیست. می فرماید اینها نباید فقط عبادت کنند باید بیایند به سمت ما و به ما نشان دهند چقدر ولایت مدارند. عبادت بکنی و مدیریتت دست کسی دیگر باشد چه عبادتی است؟ اگر الله، اکبر است و مدیر مطلق عالم است پس چرا حرف دشمن خدا را گوش می کنی لذا هیچ چیزی در این عبادت نیست. غربی ها می گویند بروید شیعه های شیرازی را تقویت کنید چون شیعه بودنشان مسالمت آمیز است و با ما کنار می آیند. حاضز نباشی مبارزه کنی شیعه نیستی. از سویی امام باید به مردم برسد از سویی مردم باید خود را به امام متصل کنند. امام رضا علیه‌السلام به مامون درس حکومت داری  داد فرمود:« والی جامعه همچون عمود خیمه است مردم اراده کنند باید به او دسترسی داشته باشند» فتنه عظیم بعد از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله به خاطر ابراز نکردن مردم است. مردم باید ولایت مداری خود و اتصال خورپد به امام را ابراز می کردند.

حضرت ابراهیم علیه‌السلام دعا کرد خدایا کاری کن که مردمی که دور این خانه طواف می کنند قلبشان به سوی فرزندانم مایل شود. امام صادق علیه‌السلام فرمودند:« فقط آل ابراهیم علیه‌السلام مد نظر نیست. بلکه آل پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله هم مد نظر او بود.»

/1102101302

پی نوشت:

1.      

سورۀ حجرات آیه 15

2.      

نهج البلاغه خطبه 50

3.      

سوره نحل آیه ۳۶

4.      

نهج البلاغه خطبه 189

5.      

مقتل خوارزمي، ج 1، ص 188

6.      

سوره انفال ایه 62

7.      

سوره حدید ایه 25

8.      

ابن بابويه،1404ق، ج2،ص57

9.      

شرح الكافي _الأصول و الروضة_، (للمولى صالح المازندراني)، ج ‏7،ص 120،   الحديث الثاني و التسعون.

10.  

روايات قدسي‏/از امام محمّد باقر عليه السلام راویان : و عنه عن هشام بن سالم عن حبيب السجستاني عن ابي جعفر ع قال /الکافی (ط - الاسلامیه) کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق- جلد 1

11.  

مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول ( علیهم الصلاه و السلام ) جلد 4.ص285