حجت الاسلام روزمه : حسادت ایمان انسان را از بین می برد

سفارشات امام صادق در باب برادران دینی

حضرت صادق علیه السلام نسبت به برادران دینی سفارشات زیادی کرده اند. در کره زمین معنی ندارد مسلمانی فریاد یاری طلبی اش بیاید و دیگران بگویند به ما ربطی ندارد. با آموزه های دینی ما سازگار نیست. در کشور خودمان هم باید نسبت به کسانی که نیاز به یاری دارند، نباید بی تفاوت باشیم. کسانی که در جامعه دینی کار می کند شان خودشان را خدمت گزاری بدانند. اگر بفهمیم ما چه کسی هستیم و آنها چه کسی هستند، درست می شود. در بحث دینی امام صادق علیه السلام به عبداله بن جندب1می فرمایند: کسی که در جامعه دینی زندگی می کند، نباید نسبت به برادران دینی اش بی تفاوت باشد. حضرت فرمودند: هر کسی که در جامعه دینی زندگی می کند، غش در معامله نمی کند و بر برادر دینی اش نیرنگ نمی زند، برادر دینی اش را تحقیر نمی کند، با برادر دینی اش دشمنی نمی کند.

در باب تحقیر امام صادق علیه السلام موعظه ای را نقل کرده اند و فرموده اند در زمان حضرت عیسی علیه السلام یک فرد مسیحی خدمت حضرت عیسی علیه السلام رسید، و گفت من نسبت به نامحرم گناه کرده ام، مرا پاکم کن. حضرت فرمود: باید سنگسار شوی، زنای محسنه بوده است و همسر داشته است و مجبورند سنگسارت کنند. چاله ای کندند و او را داخل چاله گذاشتند و سرش بیرون بود و خاک را دورش ریختند و دیدند آن شخص شروع به فریاد زدن کرد و جمله ای می گفت. دقت کردند که او چه می گوید؟ شنیدند می گوید: هر کسی که حد بر گردنش است، برود. هیچ کسی نماند و تنها حضرت عیسی و حضرت یحیی علیه السلام ماندند. حضرت یحیی علیه السلام حالات او را که دید نزدیک آمد و به او گفت: مرا موعظه کن. عرضه داشت: بین هوای نفست و خودت آزادی نگذار. هر چه نفست می خواهد را انجام نده. حضرت فرمودند: نفس انسان مثل اسب سرکش می ماند. حضرت یحیی علیه السلام به او گفت: باز هم موعظه ام کن. گفت: هیچ آدم خطاکار و گنهکاری را سرزنش نکن. امام صادق علیه السلام فرمودند: نمی میرد مگر اینکه به آن گناه گرفتار می شود. بحث امر به معروف با این جا فرق می کند. در ذهنت سرزنش نکن. امام حسین علیه السلام را بعضی ها با زبانشان کشتند. همه ما کور خواندیم اگر فکر کنیم با هیئت رفتن همه سوراخ های زندگی مان را پر می کنند. یک زناکار در چاله به حضرت یحیی علیه السلام سفارش می کند. حضرت یحیی فرمود: یک موعظه دیگری بکن. او گفت: عصبانی نشو. آیت الله مجتهدی می فرمودند: معلم های ابتدائی ما توصیه می کردند اگر چیزی دلت خواست آن را در ذهنت تغییر بده که موافق میلت رفتار نکرده باشی. ما خیلی به دلمان رسیده ایم.

دشمنی با برادران دینی 

مومن نسبت به برادر مومنش کینه به دل نمی گیرد. به هیچ عنوان کسی که نسبت به اهل بیت علیهم السلام محبت دارد، نباید نسبت به برادران دینی اش دشمنی کند. کسی در ذهنش نسبت به برادر دینی اش این فکر باشد که او را از هستی ساقط کند و با او دشمنی کند، مومن نیست. پیغمبر صلی الله علیه علیه و آله فرمودند: حضرت جبرئیل مرا بیشتر از همه به این سفارش کرد که جلوی دشمنی کردن مردم را با یکدیگر بگیرم. از گریه بر امام حسین علیه السلام باید به اینها رسید. باید در هفته یک روز را برای برطرف کردن دشمنی ها بگذاریم. کسی که گناه می کند با امام زمان عجل الله تعالی فرجه دشمنی می کند. یک شب وقت بگذاریم افراد را با امام حسین علیه السلام آشنا کنید. آن جوانی که می دانیم مساعد است را با امام حسین علیه السلام آشنا کنیم. امروز هر بچه هیئتی باید خودش مبلغ دین باشد. مغز دین این است که اختلاف افکنی نکنیم و مشکلات را حل کنیم. مغز دین این است که اگر دیدیم دو نفر با هم مشکل دارند زنگ بزنیم و مشکلاتشان را حل کنیم نه اینکه در کوره اختلافاتشان بدمیم. یکی از جاهایی که به ما اجازه داده اند خلاف واقع بگوییم این است که زمانی که بین دو نفر اختلاف است، مطالبی را از زبان دیگری بگوییم.

حسادت

ایراد بعدی حسادت است. حضرت صادق علیه السلام به عبدالله بن جندب فرمودند: هر کسی که نسبت به مومنی حسد داشته باشد، ایمانش ذوب می شود. حسد ایمان را آب می کند. مثل نمکی که در آب می ریزیم و آب می شود. ایمان آب می شود اگر حسد داشته باشیم. انسان حسود استرس دارد و از دیدن موفقیت دیگران ناراحت می شود و دلش پایین می ریزد. حسد در وادی علم است. علامه حسن زاده عاملی کتاب می نویسد و طلبه هایش نمی توانند آن کتاب ها را ترجمه کنند و تهمت هایی را به ایشان می زنند که ایشان صوفی است.

حسادت بعضی موقع ها آدم را کر و کور می کند. حسادت ایمان انسان را از بین می برد. البته این حسد با غبطه خوردن فرق دارد. گاهی انسان به نماز شب یا دینداری شخص متدینی غبطه می خورد. غبطه خوردن خوب است اما حسادت، ایمان را آب می کند همان طوری که نمک در آب حل می شود. سیستم حسد در مقابل غبطه قرار دارد. حسد که می خورد زوال نعمت در طرف مقابل را می خواهد ولی غبطه که می خورد هیچوقت زوال نعمت را در طرف مقابلش نمی خواهد. حسادت ریشه تمام پلیدی ها و پلشتی های عالم است. حضرت هابیل در مقابل جناب قابیل قرار گرفت و به واسطه حسادت قابیل زیر خاک رفت. اولین قتل در کره زمین با حسد است. ماجرای سجده کردن شیطان در مقابل آدم هم حسادت بود. در ذهن انسان که حسادت بیاید، انسان را به کارهایی وامی دارد که در حالت عادی این کارها را انجام نمی داد. کسی که نسبت به دیگری حسود شد قطعا کارهایی می کند که در حالت عادی انجام نمی دهد. حضرت لقمان به پسرش فرمود: « للحاسد ثلاث علامات: یغتاب اذا غاب، و یتملق اذا شهد، و یشمت بالمصیبة»2 آدم حسود سه علامت دارد:

1ـ در غیاب انسان از او بدگویی می کند

2ـ در حضور انسان چاپلوسی می کند

3ـ هنگام گرفتاری انسان را سرزنش می کند.

شماتت

یکی از چیزهایی که در کربلا رایج بود، شماتت کردن در مصیبت بود. موقعی که علی اکبر علیه السلام بر زمین افتاد بیشترین شماتت هایی که به حضرت شد، در آن لحظه بود. اکثر مشکلات ما از حسادت است و حسادت نشانه دارد. وقتی که انسان حسود نسبت به طرف مقابلش غالب می شود این گونه عمل می کند.

گل اعیاد ما و سند شیعه بودن ما عید غدیر است. موقعی که در عید غدیر خطبه خواندند و همه در مقابل امیرالمومنین علیه السلام بیعت کردند، یک فردی خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و گفت: ما هر کاری که گفتی را انجام دادیم، اما فکر نمی کردیم پسر عم خود را بعد از خودت بر ما غالب کنی؟ اینجا حسد بود. هر کسی که در قلبش مرض بود و امیرالمومنین علیه السلام را می دید نسبت به ایشان حسادت می کرد. این حسادت از آن موقع ادامه دارد. سومین خصلت آدم حسود این است که در مصیبت ها سرزنشت می کند. کسانی که حسودند جسم ضعیفی دارند. آرامش و آسایش ندارند و نمی توانند در جامعه ارتباط برقرار کنند. آدم حسود با مردم میانه خوبی ندارد. تا می توانید به حال خوبان غبطه بخورید.

ابن ابی الحدید معتزلی3در شرح نهج البلاغه جلد 1 صفحه 316 حدیثی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آورده است. رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: « استعينوا على قضاء حوائجكم بالكتمان فإن كل ذي نعمة محسود» کسی که می خواهد کارش انجام شود، سکوت و کتمان کند و نگوید. هر صاحب نعمتی مورد حسد قرار می گیرد.

/1102101304

پی نوشت:

1.  «عبدالله بن جندب» از خواص اصحاب امام صادق، امام موسى بن جعفر و امام رضا (عليهم السلام) و وكيل ايشان محسوب مى شد و نزد آن بزرگواران از منزلت والايى برخوردار بود.
2. خصال ص 121
3. فخرالدین ابوحامد عبدالحمید بن ابوالحدید (به عربی: عبد الحمید بن هبة الله بن محمد بن الحسین بن أبی الحدید أبو حامد عز الدین معتزلی) معروف به ابن ابی الحدید، ادیب، متکلم، مورخ، شاعر و فقیه شافعی و اصولی معتزلی و از علمای سده هفتم هجری.