حجت الاسلام کاشانی : یکی از مظلوم ترین امامان ما حضرت جواد الائمه علیه السلام هستند

یکی از مظلوم ترین امامان ما حضرت جواد الائمه علیه السلام هستند. در بین ائمه شیعه اگر بخواهیم که دو امام که مظلوم ترین هستند را نام ببریم، امام سجاد و امام جواد علیه السلام هستند. برای تبلیغ دین و حفظ دین در شرایط بحرانی بوده اند. شرایطی که در دوران ایشان اتفاق افتاده است را شرح می دهیم. پس از شهادت رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله شکافی ایجاد شد و امیرالمومنین علیه السلام هم دائما با حکومت در تعارض بوده اند. در زمان خلیفه سوم برخی از احکام اسلام جا به جا شد. مثلا نوع وضو گرفتن و نماز خواندن تغییر کرد. امیرالمومنین علیه السلام در زمان خلیفه سوم دستشان بازتر بود. امامت حضرت با سه جنگ سنگین همراه بود، لذا در آن چند سال حکومت امام علی علیه السلام چندین هزار نفر کشته شدند و همین کشته شدن باعث ناراحتی های زیادی شده بود و در زمان امام حسن علیه السلام ایشان را وادار کردند که با معاویه صلح کنند. از این به بعد دورانی است که ائمه علیهم السلام فراموش شدند. وقتی این واقعه یعنی دور شدن اهل بیت علیهم السلام از جامعه اتفاق می افتد، مردم از کجا بدانند الگو چه کسی است؟

پیامبر صلی الله علیه و آله فرموده بودند: الگو ثقلین است. در تاریخ کربلا همه به امام حسین نامه نوشته بودند که به کربلا نرو. یک نفر ننوشته بود که کجا می روی، ما هم می آییم. جز چند کنیز و برده و نزدیکان امام، کسی با ایشان همراه نشد. با امام حسین علیه السلام همراه شدن، هزینه دارد. حضرت در این مسیر فرمودند: ما اهل بیت علیهم السلام هستیم و با همچون یزید بیعت نمی کنیم. یعنی نمی شود مسلمان باشی و نسبت به مستکبر بی تفاوت باشی. مسلمان نیستی اگر نسبت به مستکبر شدن عمل نداری. همه تلاش رسول خدا صلی الله علیه و آله، اهل بیت علیهم السلام بودند، ولی هیچ کسی یک سوال از ایشان نمی پرسید.

نماز فقط حرکات موزون نیست، باید جهت داشته باشد. ما در صحیفه سجادیه دعاهای زیادی داریم و می خواهد بگوید به اهل بیت علیهم السلام باید محبت و مودت داشته باشیم. در دوران پس از شهادت سیدالشهدا علیه السلام هیچ امامی ادعای امامت نکرد، بلکه انکار کردند. در زمان حضرت رضا علیه السلام خفقان طوری است که ایشان تریبون ندارند که بگویند امام بعدی چه کسی است. همان اتفاقی که امروز برای امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف افتاده است و ایشان غیبت کرده اند را آن زمان برای حضرت امام موسی کاظم علیه السلام گفته بودند. فتنه ای رخ داد که در روایات گفته اند از سقیفه هم خطرناک تر بوده است. در زمان امام رضا علیه السلام ایشان می خواستند مسیر را برای مردم درست کنند ولی آنها می گفتند امام واقعی غیبت کرده است. به امام رضا علیه السلام می گفتند: تو امام نیستی، برادران زیادی داری. به زید بن موسی گفتند تو بیا امام بشو و از جاهای مختلف قیام می کردند. در این زمان عده زیادی واقفی شدند. در این شرایط مامون برای اینکه بتواند بنی هاشم را کنترل کند، امام رضا علیه السلام را به خراسان آورد. از طرفی حضرت رضا علیه السلام ظاهر کارشان این بود که با مامون "دست به یکی" کرده اند. در این شرایط از درون تشیع امام دچار مشکل شده اند، مامون این کار را می کند. مردم خراسان می خواستند بدانند آیا ایشان راست می گویند و به ایشان گفتند یک حدیثی از رسول خدا صلی الله علیه و آله بگویید، حضرت هم از فرصت استفاده کردند و وقتی مردم در خراسان جمع شدند گفتند یک حدیثی از پدرم و پدرم از پدرانش تا رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل کرده اند: «کلمه لا اله الا الله حصنی فمن دخل حصنی امن من عذابی، بشرطها و شروطها و انا من شروطها.»1 این حدیث را اگر در مدینه می فرمودند ایشان را می کشتند ولی در خراسان به دلیل اینکه مردم زیادی جمع شده بودند مامون نمی توانست ایشان را به شهادت برساند. امام فرمودند من از شروط توحید هستم. خیلی ها می گفتند اگر ایشان فرزند رسول خدا صلی الله علیه و آله است، چرا اعلام نمی کند؟ چون در محافل خصوصی مطرح می شد عوام مردم خبر نداشتند. وقتی علنا امامت حضرت مشخص شد، همه منتظر بودند کسی دیگر خودش را امام معرفی کند. حل کردن اینکه در این جامعه بحرانی یک نفر در سن هفت سالگی بخواهد امامت کند سخت بود. برای اینکه تعداد امامان را نمی دانستند. شخص با عظمت و بزرگی همچون حضرت عبدالعظیم حسنی از امام می پرسد آیا شما امام زمان عجل الله تعالی فرجه هستید؟

در این دوران اصلا نمی دانند ائمه چند نفر هستند. سن ایشان کم است و بعضی ها از بزرگان شیعه می گفتند احتیاطا از امام جواد علیه السلام روایت نقل نکنید. خیال می کردند سن هم دخالت دارد. حضرت عیسی علیه السلام در گهواره فرمودند: من بنده خدا هستم و خطاب به من نازل شده است. مشکل بعدی امام جواد علیه السلام این بود که ایشان هشت سالشان بود و مامون از این فرصت استفاده کرد و دخترش ام فضل را اجبارا به امام جواد علیه السلام داد. مامون گفت من کاری می کنم که خود شیعیان حضرت جواد علیه السلام را بکشند. ازدواج امام جواد علیه السلام با دختر مامون برای خود ایشان اوج ضد تبلیغ بوده است و ایشان هم نمی توانستند قبول نکنند. ببینید در زمان ایشان چه بحرانی بوده است. ایشان نمی توانستند رسما ره آورد بطلبند و وسط میدان کسی را به مناظره و بحث علمی بطلبند. یک بار درخواست بحث علمی در مقابل حاکم باعث زهر دادن به ایشان شد. چون اگر حضرت ویژه به چشم می آمدند برایشان بد تمام می شد. بعد از امام رضا علیه السلام، ائمه علیهم السلام را نمی گذاشتند تا به سی سال برسند. حضرت نمی تواند خودش را بروز بدهد.

اقدامات امام جواد علیه السلام

حضرت جواد علیه السلام بیشتر از همه در مسئلۀ مهدویت بر گردن ما حق دارند، چون پذیرش اینکه امامی پانصد سال غایب است، برای مردم مشکل بود. باید مردم می فهمیدند امام مراتبی دارد. باید بین مردم روشن میشد که امام، سن پنجاه ساله اش با سن پنج ساله اش فرقی ندارند. شبیه سازی عجیبی بین امام جواد علیه السلام و امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف وجود دارد. یکی از صفاتشان تقوا بود و تقی بوده اند. ایشان کاری کردند که وقتی ده سال از امامت ایشان گذشت همه کسانی که از بزرگان شیعه در امامت ایشان شک داشتند، وقتی مضطر می شدند به در خانه پرهیزکارترین فرد که امام جواد علیه السلام بودند می رفتند. یکی از آنها صفوان بود و به امام رضا علیه السلام گفته بود فرزند شما برای امامت کوچک است. در نامه نگاری ها علم حضرت را امتحان می کردند و چند مناظره هم در کودکی ایشان ترتیب دادند تا ایشان را امتحان کنند. درباره حضرت جواد علیه السلام خیلی سوال می بینیم که چرا در کودکی امام شده اند مگر می شود؟ ولی وقتی امام هادی علیه السلام به امامت می رسند چیزی نمی بینیم. از این قضیه می فهمیم حضرت شبهات را برطرف کرده اند. در دوران امام هادی علیه السلام هیچ جایی دیده نشده است که این شبهه که چطور می شود کسی در کودکی به امامت برسد، مطرح شده باشد.

 از دیگر اقدامات ایشان این بود که در زمینه غیبت خیلی از کلمات کلیدی را به ما رسانده است. پرسیدند: چه وقتی حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه قیام می کنند؟ فرمودند: وقتی که یاد و ذکرش فراموش شود. کم کم گروه های شیعی به حضرت جواد علیه السلام توجه نشان دادند. چقدر در این زمینه حضرت دشنام و نسبت ناروا شنیدند. چرا امام جواد علیه السلام در این سن باید به امامت می رسیدند؟ و این ضربه ها را متحمل می شدند؟ چون ولایت به این است که همه افراد جامعه به صورت منسجم، پیرو شوند. در آن حالتی که جواد الائمه علیه السلام حضور داشتند در کاخ حکومتی زندگی می کردند و حرف معتبری از چگونه کشته شدن ایشان وجود ندارد و از این جهت گمنام هستند. یکی دیگر از اقدامات ایشان این بود که ویژگی های حضرت زهرا سلام الله علیها را توصیف کردند. یکی دیگر از کارهای ایشان غصه خوردن برای روز حادثه است.

/1102101304

پی نوشت:

1.  بحارالانوار، ج 49، ص 126، ح 3. از کشف الغمه، ج 3، ص 144- 145.