سخنرانی حجت الاسلام علوی تهرانی : مقام نفس پیغمبر (ص) مختص کیست؟
وارث: شب دوم جشن عید سعید غدیر در موج الحسین (ع) با سخنرانی حجت الاسلام علوی تهرانی و مداحی حاج حسین سازور ، حاج محمد طاهری ، کربلایی حسین طاهری برگزار شد.
بیان فضائل امیرالمومنین علیه‌السلام
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «زَیِّنُوا مَجَالِسَکُمْ بِذِکْرِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِب»1 مجالس خود را با ذکر علی ابن ابی طالب علیه‌السلام زینت دهید. حضرت فرمود:« ذِكْرُ عَلِيٍّ عِبَادَةٌ »2 ذكر علي علیه‌السلام عبادت است. ذکر علی علیه‌السلام در کنار عبادات قرار گرفت. ذکر علی علیه‌السلام دستور است. جابر جعفی3 از امام باقر علیه‌السلام و حضرت باقر علیه‌السلام از جابر و جابر از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل می کند : «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ جَبْرَئِيلَ ع نَزَلَ عَلَيَّ وَ قَالَ إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكَ أَنْ تَقُومَ بِتَفْضِيلِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع خَطِيباً عَلَى أَصْحَابِكَ لِيُبَلِّغُوا مَنْ بَعْدَهُمْ ذَلِكَ عَنْكَ وَ يَأْمُرُ جَمِيعَ الْمَلَائِكَةِ أَنْ تَسْمَعَ مَا تَذْكُرُهُ وَ اللَّهُ يُوحِي إِلَيْكَ يَا مُحَمَّدُ أَنَّ مَنْ خَالَفَكَ فِي أَمْرِهِ فَلَهُ النَّارُ وَ مَنْ أَطَاعَكَ فَلَهُ الْجَنَّه»4
جبرئیل بر من نازل شد و گفت : خداوند تو را مأمور می نماید که به بیان فضائل علی بن ابی طالب علیه‌السلام در بین اصحاب بپردازی تا آنها نیز این فضائل را بعد از تو به آیندگان منتقل نمایند و به همه فرشتگان نیز فرمان داده است تا فضائلی را که شما بیان می کنید ، گوش کنند و خداوند به تو وحی می نماید که ای محمد!! هرکس درباره این امر با تو مخالفت ورزد ، جایگاه او در آتش است و آن کس که از تو اطاعت نماید جایگاه او بهشت خواهد بود.
پس بیان فضائل حضرت هم دستور است و هم عبادت و هم تضیمی برای ما.
پیامبر صلی الله علیه و آله هرگاه خانه فاطمه سلام الله علیها می رفتند و علی علیه‌السلام آنجا حضور داشتند امیرالمومنین علیه‌السلام را این گونه سلام می دادند. سلام من و سلام خدا بر تو ای علی بن ابی طالب علیه‌السلام. یک روز آمدند و حضرت را با کنیه سلام کردند. فاطمه سلام الله علیها سوال کردند علت چیست؟ حضرت فرمود: الان وضو نداشتم و هرگاه وضو داشته باشم او را با نام خود صدا می کنم.
روزی به عبدالله ابن عمر گفتند اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله را نام ببر. او هم نام همه را گفت و نام علی علیه‌السلام را نگفت. علت را پرسیدند و گفت تو گفتی اسم اصحاب را بیاور و علی اصحاب نیست. احدی را نباید با علی مقایسه کنیم.
چرا فضائل را بیام می کنیم.؟
1.
بدانیم زیر پرچم چه کسی هستیم.
2.
بدانیم زیر پرچم این آقا نمی توانیم هر کاری کرد و هرجوری بود.
روز عرفه تا روز مباهله بیشترین مناقب علی علیه‌السلام صادر شده است برخی قرآنی است و برخی از لسان پیامبر صلی الله علیه و آله است. غدیر یکی از فضائل حضرت است.
مقام نفس پیغمبر صلی الله علیه و آله
منقبت اول: ابلاغ آیات برائت
سوره برائت آیات اولیه اش نازل شد. « بَرَاءةٌ مِّنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ» [اين آيات] اعلام بيزارى [و عدم تعهد] است از طرف خدا و پيامبرش نسبت به آن مشركانى كه با ايشان پيمان بستهايد . قرار شد این آیات به عنوان منشور برائت بین مردم مکه خوانده شود. دستور آمد کسی برود بخواند برای مشرکین آیات را که یا اسلام بیاورند یا از مکه خارج شوند. توحید باطنی که بود توحید ظاهری هم باید برقرار می شد. اصحاب گفتند این را کسی باید بخواند که مردم مکه نسبت به او کمتر کینه دارند. نفر اول خلیفه اول اهل سنت را معرفی کردند چون در هیچ یک از جنگها علیه مردم مکه شرکت نکرده است. اما همین که خواست حرکت کنه جبرئیل نازل شد بر پیامبر صلی الله علیه و آله . این کار را یا باید خودت انجام دهی یا کسی از خودت. پس حضرت به دستور خدا ابلاغیه سوره برائت را از خلیفه اول اهل سنت گرفتند و دادند به امیرالمومنین علیه‌السلام و فرمودند: «یا علی! انت منی و انا منک»5 تو از منی و من هم از تو هستم. این مقامی است که در سوره آل عمران آیات مباهله هم آمده است، مقام نفس پیغمبر صلی الله علیه و آله .
مرحوم صدوق در کتاب خصال از زبان علی علیه‌السلام می گوید : هنگامی که به مکه آمدم تا دستور خدا و رسولش را اطاعت کنم و آیات را بر مشرکین بخوانم هیچ کس در مکه نبود مگر این که دوست داشت مرا قطعه قطعه کند. قطعه ای از بدن مرا در سر کوهی بگذارد اگر چه در این راه مال و جان و تمام خاندانش از بین بروند و پس از آن که پیام رسالت را ابلاغ نمودم همه آنها با من به زبان تهدید پاسخ دادند و زن و مرد آن ها اظهار دشمنی کردند اما با پایداری پاسخ آنان را دادم.
منقبت دوم: آیات سد ابواب
حدیثی داریم با عنوان سد ابواب (بستن درها). پیامبر صلی الله علیه و آله می خواهد منزلت علی علیه‌السلام را نشان دهد تا مردم را متقاعد کند تا در غدیر مردم بفهمند چرا علی مولا است. زمانی که وارد مدینه شدند خیلی از بزرگان خانه هایشان را به گونه ای ساختند که یک دربش رو به مسجد باز می شد.
حمزه سید الشهدا عموی پیامبر صلی الله علیه و آله و هم شیر اوست یعنی مادران رضاعی مشترک دارند. هم سان پیامبر صلی الله علیه و آله است. در خانه اش به مسجد باز است. جبرئیل دستوری داد به پیامبر:« إنَّ رَسولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله أمَرَ بِسَدِّ الأَبوابِ إلّا بابَ عَلِی علیه‌السلام .پیامبر خدا فرمان به بستن درها [به مسجد] بجز در [خانه] على علیه‌السلام داد. قالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله سُدّوا أبوابَ المَسجِدِ غَیرَ بابِ عَلِی. فَیدخُلُ المَسجِدَ جُنُبا وهُوَ طَریقُهُ لَیسَ لَهُ طریقٌ غَیرُهُ.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «درهاى مسجد را، بجز در [خانه] على علیه‌السلام ، ببندید»6
مردم حاشیه درست کردند که پارتی بازی است. اگر پارتی بازی است که چرا در خانه حمزه را هم بست؟ او که از علی علیه‌السلام نزدیکتر است به پیامبر صلی الله علیه و آله.
خبر ها به پیامبر صلی الله علیه و آله رسید و حضرت یک خطبه ای خواند: « به خدا قسم من هیچ دری را باز نکردم و هیچ دری را نبستم من مامور شدم و دستور دستور خدا است که همه در ها بسته شود جز در خانه علی علیه‌السلام » این یعنی علی علیه‌السلام نفس پیامبر صلی الله علیه و آله است.
منقبت سوم: حجة الوداع
روز12 ذی الحجه روز سپردن نشانه های نبوت توسط رسول خدا به علی علیه‌السلام است. یعنی او جانشین من است. پیامبر صلی الله علیه و آله در حج الوداع تمام احکام حج را نشان دادند و فرمودند حج باید به حالت حج ابراهیمی باشد نه حج مشرکین. در مسیر بازگشت« فَوَ رَبِّكَ لَنَسْئَلَنَّهُمْ أَجْمَعينَ، عَمَّا كانُوا يَعْمَلُونَ، فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكينَ، إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئينَ»7 پس سوگند به پروردگارت كه از همه آنان خواهيم پرسيد، از آنچه انجام میدادند. پس آنچه را بدان مأمورى آشكار كن و از مشركان روى برتاب، كه ما [شرّ] ريشخندگران را از تو برطرف خواهيم كرد.
پیامبر صلی الله علیه و آله دو ودیعه از پیامبران پیشین دارند:
1.
ودایع ظاهری : عصای موسی و قالیچه سلیمان و ...
2.
ودایع باطنی: که همه را به علی علیه‌السلام دادند.
امام محمّد باقر عليه السلام: « يَمُصُّونَ اَلثِّمَادَ وَ يَدَعُونَ اَلنَّهَرَ اَلْعَظِيمَ قِيلَ لَهُ وَ مَا اَلنَّهَرُ اَلْعَظِيمُ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ ص وَ اَلْعِلْمُ اَلَّذِي أَعْطَاهُ اَللَّهُ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَمَعَ لِمُحَمَّدٍ ص سُنَنَ اَلنَّبِيِّينَ مِنْ آدَمَ وَ هَلُمَ جَرّاً إِلَى مُحَمَّدٍ ص قِيلَ لَهُ وَ مَا تِلْكَ اَلسُّنَنُ قَالَ عِلْمُ اَلنَّبِيِّينَ بِأَسْرِهِ وَ إِنَ رَسُولَ اَللَّهِ ص صَيَّرَ ذَلِكَ كُلَّهُ عِنْدَ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ ع فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَأَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ أَعْلَمُ أَمْ بَعْضُ اَلنَّبِيِّينَ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع اِسْمَعُوا مَا يَقُولُ إِنَّ اَللَّهَ يَفْتَحُ مَسَامِعَ مَنْ يَشَاءُ إِنِّي حَدَّثْتُهُ أَنَّ اَللَّهَ جَمَعَ لِمُحَمَّدٍ ص عِلْمَ اَلنَّبِيِّينَ وَ أَنَّهُ جَمَعَ ذَلِكَ كُلَّهُ عِنْدَ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ علیه‌السلام »8
امام باقر علیه‌السلام مى فرمود: (اين مردم) نم را مىمكند و نهر بزرگ را از دست مىنهند، به او عرض شد: نهر بزرگ كدام است؟ فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله و علمى كه خدا به او داده است، خداى عز و جل سنت پيغمبران را از آدم علیه‌السلام تا محمد صلی الله علیه و آله براى آن حضرت گرد آورد، به او عرض شد: اين سنتها چه بود؟ فرمود: علم و دانش همه پيغمبران يك جا، و رسول خدا صلی الله علیه و آله آن را به على علیه‌السلام منتقل كرد.
عبدالله بن مسعود نقل می کند که پیامبر صلی الله علیه و آله روزی مرا صدا کرد و روایتی فرمود:« که من در آسمان چهارم در معراج در حضور ارواح انبیا و وجود عیسی و خضر حضور داشتم. جبرئیل گفت:
از ایشان سوال کن چه شد پیامبر شدید؟ گفتند: ما پیامبر شدیم چون ولایت تو وعلی علیه‌السلام را قبول کردیم.»
قنبر را آوردند پیش معاویه و معاویه گفت: به تو پول می دهم تا دست از علی علیه‌السلام برداری. گفت پول نمی خواهم بهتر از علی علیه‌السلام پیدا کن.
صعصعة بن صوحان آمد خدمت علی علیه‌السلام و گفت: آقاجان از مناقبت بگو تا کیف کنم. حضرت فرمود: بد است از خودم تعریف کنم. تو بپرس: جواب می دهم. پرسید آقا تو بالاتری یا آدم؟ فرمود: من. چون به آدم گفتند: عالم برای تو جز این درخت و او دوری نکرد ولی من در عمرم نان گندم نخوردم. گفت: شما بالاتری یا نوح ؟ فرمود: من چون برای فرزند نوح آمد او از اهلت نیست و ناشایست است. اما برای فرزندان من آمد« سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّة »9 گفت: تو بالاتری یا ابراهیم؟ فرمود: من بالاترم ابراهیم برای یقینش گفت خدا پرندگان را زنده کند ولی من گفتم پرده ها کنار برود یقین علی ذره ای اضافه نمی شود. گفت: آقا تو بالاتری یا موسی؟ گفت: من. موسی دستش به یک خون آغشته بود و برای تبلیغ که می خواست برود ترسید و گفت خدایا برادرم هارون را با من همراه کن. ولی من برای ابلاغ وقتی به مکه رفتم تنها بودم و دستم به خون تمام مشرکان آلوده بود. گفت: تو بالاتری یا عیسی؟ فرمود: من . مادر عیسی را از خانه خدا خارج کردند ولی مادر مرا از در اختصاصی به خانه خدا راه دادند. گفت: آقا تو بالاتری یا رسول الله صلی الله علیه و آله ؟ فرمود: من بالاترم من نفس و جان پیامبر صلی الله علیه و آله ام. داماد و خلیفه و وصی و صاحب لوای پیامبر صلی الله علیه و آله هستم.
/1102101302
پی نوشت:
1.
مستدرک الصحیحین للحاکم النیسابوری 3/109 -مستند احمد 4/368و /419 الخصائص للنسائی 9-24 ابن المغازلی 16 - المناقب للخطیب خوارزم 94 - تاریخ بغداد للخطیب البغدادی 8/290 - کنزالعمال 6/390 ینابیع المودة
2.
مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ط - بيروت)، دار إحياء التراث العربي - بيروت، چاپ دوم، 1403 ق، ج36، ص370.
3.
جابر بن یزید جعفی یکی از یاران بزرگوار امام باقر علیه السلام بود. امام باقر علیه السلام مطالبی را به جابر می فرمود که به کمتر کسی می‌فرمود و دستوراتی به او می‌داد که برای دیگران قابل تحمل نبود. برای روشن شدن این مطلب، به گوشه‌ای از روایات مربوط به جابر جعفی اشاره می کنیم.
4.
امالی شیخ مفید ص346
5.
الإرشاد ، ج۱، ص۴۶ و بحار الأنوار ، ج۲۶، ص۳۵۰ و فضائل الخمسه من الصحاح السته، ج۱، ص۳۳۷ باب فی قول النبی صلّى اللّه علیه و آله و سلّم: علی منی و أنا من علی علیه السلام.
6.
سنن الترمذی، ج ۵، ص ۶۴۱، ح ۳۷۳۲؛ خصائص أمیر المؤمنین، نسائی، ص ۱۰۵، ح ۴۳؛ حلیة الأولیاء، ج ۴، ص ۱۵۳؛ تاریخ مدینة دمشق، ج ۴۲، ص ۱۳۸؛ المناقب لابن المغازلی، ص ۲۶۰، ح ۳۰۸. مسند ابن حنبل، ج ۱، ص ۷۰۹، ح ۳۰۶۲؛ فضائل الصحابة لابن حنبل، ج ۲، ص ۶۸۴، ح ۱۱۶۸؛ المستدرک على الصحیحین، ج ۳، ص ۱۴۴، ح ۴۶۵۲؛ خصائص أمیر المؤمنین، نسائی، ص ۷۳، ح ۲۳ و ص ۱۰۵، ح ۴۴؛ الإصابة، ج ۴، ص ۴۶۷ الرقم ۵۷۰۴؛ البدایة والنهایة، ج ۷، ص ۳۳۹؛ المناقب للخوارزمی، ص ۱۲۷، ح ۱۴۰.
7.
حجر/92-95
8.
حدیث امام محمّد باقر (ع) در کتاب الكافي جلد ۱ كِتَابُ الْحُجَّة بَابُ أَنَّ الْأَئِمَّةَ ع وَرَثَةُ الْعِلْمِ يَرِثُ بَعْضُهُمْ بَعْضاً الْعِلْم - (کد ۳۳۲۹۸)
9.
شيخ صدوق، أمالي الصدوق، لبنان، بيروت، انتشارات اعلمي، سال 1400 ه ق، چاپ پنجم، ص 58.