چگونگی ارتباط ارواح با اقوام و خويشان خود

 1- اسحاق ‏بن عمار از امام كاظم(ع) پرسيد: آيا مؤمن خانواده خويش را زيارت مى‏كند؟ فرمود: آرى. گفتم: چقدر؟فرمود: بر حسب فضايلشان. پاره‏ اى از آنان هر روز و پاره‏ اى هر سه روز خانواده خود را زيارت مى‏كنند.

 اسحاق بن عمار مى‏گويد: در اثناى كلام حضرت دريافتم كه مى‏فرمود: كم‏ترين آنان هر جمعه (خانواده خود رازيارت مى‏كنند) پس گفتم: در چه ساعتى؟ فرمود: هنگام زوال خورشيد يا مثل آن، پس خداوند فرشته‏ اى را با او روانه مى‏كند تا چيزهايى را به او نشان دهد كه شاد شود و از وى چيزهايى را بپوشاند كه او را غمگين مى‏سازد.

 (كلينى، محمدبن ابراهيم، كافى، به تصحيح على‏اكبر غفارى، دارالكتب الاسلاميه، تهران، 1350، ج 3، كتاب الجنائز، ص 231، روايت پنجم).

 2- امام صادق(ع) فرمود: «به درستى كه مؤمن خانواده خويش را زيارت مى‏كند پس آنچه را دوست دارد مى‏بيند وآنچه را ناخوشايند دارد از او پوشيده میشود و به درستى كه كافر خانواده خويش را زيارت مى‏كند پس مى‏بيند آنچه ناخوشايند اوست و از او پوشيده مى‏شود آنچه را دوست دارد. امام(ع) فرمود: پاره ‏اى از ايشان هر جمعه زيارت مى‏كنند و پاره‏ اى بر حسب عمل خود زيارت مى‏كنند»، (همان، ص 230، روايت اول)

 از بعضي روايات استفاده مي شود که امکان ارتقاي درجه در برزخ براي عده اي وجود دارد البته اين يکي از پاداش هاي بزرگ الهي است که هر کس را ياراي رسيدن به آن ها نيست اما شيعيان و دوستداران اهل بيت (ع) مي توانند به چنين مقاماتي برسند مثلا اگر در دنيا قرآن را به خوبي فرا نگرفته باشند در قبر به آن ها ياد داده مي شود و همين امر موجب ترفيع درجاتشان مي شود.

 حفص گويد: «شنيدم که امام موسي بن جعفر عليه السلام به مردي مي فرمود آيا دوست داري در دنيا باقي باشي؟ عرض کرد بله فرمود براي چه؟ عرض کرد براي خواندن قل هو الله احد پس حضرت مقداري سکوت کرده و پس از مدتي فرمودند: اي حفص کسي که از دوستان و شيعيان ما بميرد و قرآن را خوب نداند (يا نخواند) در قبر به او مي آموزند تا خداي تعالي به سبب آن درجه اش را بالا برد چرا که بهشت به اندازه آيات قرآن است به او گفته مي شود بخوان و به مقام بالاتر برو او هم مي خواند و بالا مي رود».

(محمد بن يعقوب کليني، اصول کافي، ترجمه سيد هاشم رسولي محلاتي، دفتر نشر فرهنگ اهل بيت، ج 4، ص 408، حديث 10)

از اين روايت به خوبي معلوم مي شود که تکامل افراد منحصر به دنيا نيست. بلکه در برزخ هم، براي عده اي خاص امکان دارد، ولي اين حقيقت هم شرائطي دارد از جمله اين که افراد شايستگي نيل به چنين درجاتي را داشته باشند.

(محمد بن يعقوب کليني، اصول کافي، ج2، ص 606)

ملاقات برزخيان با يکديگر

 از روايات معصومين (ع) استفاده مي شود که آنان در عالم برزخ يکديگر را مي شناسند و به ديدار يکديگر نيز مي روند. در روايتي حماد بن عثمان از امام صادق عليه السلام نقل مي کند. حضرت در جواب اين سؤال که آيا ارواح مؤمنان با يکديگر ملاقات مي کنند؟ فرمود: بله، و از يکديگر سؤال مي کنند و يکديگر را مي شناسند و هنگامي که يکي از آنهاراديدمي گويد فلاني است.

حتي در بعضي نقل ها از امام صادق عليه السلام آمده است که وقتي شخصي از دنيا برود ارواح ديگران نزد او آمده و از آنان درباره کساني که از دنيا رفته اند يا هنوز زنده اند سؤال مي کنند پس اگر گفت: او هنوز زنده است، به او اميدوار مي شوند، ولي اگر گفت مرده است گويند سقوط کرده است. (زيرا اگر سقوط نکرده بود و به عذاب الهي وارد نشده بود هم اکنون نزد ما بود)
 سپس به يکديگر مي گويند او را ترک کنيد و بگذاريد تا از مرارت ها و سختي هاي مرگ آرامش يابد.

(بحارالانوار، ج 6، ص 269 ؛ علي محمد قاسمي، برزخ پژوهشي قرآني و روائي، انتشارات مؤسسه امام خميني ره، ص 211 و 256)

 اما در مورد خواب ديدن اموات و ارتباط و تکلم با آنها دستوري را محدث قمي در مفاتيح الجنان ذکر کرده است که هر کس خواسته باشد در خواب ببيند يکي از پيامبران و امامان عليهم السلام را يا يکي از مردمان يا والدين خود را بخواند سوره شمس وليل و قدر و قل يا ايها الکافرون و سوره اخلاص و معوذتين قل اعوذ برب الفلق و برب الناس را پس بخواند صد مرتبه سوره قل هو الله احد و صد مرتبه صلوات بفرستد و بخوابد با وضو به جانب راست خواهد ديد هر که را که اراده کرده باشد ان شاءالله و تکلم خواهد کرد با او ان شاء الله هر چه بخواهد.

منبع: پرسمان

/1102101305