حجت الاسلام کرمی: اولین وظیفۀ حاکم اسلامی؟

جامعه دینی

وقتی جامعه ارزشی شد و گناه جرم شد و صفات ارزشی قانون شد انسان متدین وقتی می خواهد به هدف نهایی برسد مسیرش هموار است و راحت به مقصد می رسد.

وظیفۀ حاکم اسلامی حفظ ارزش ها است. 

می خواهیم به این سخن امام حسین علیه السلام برسیم که فرمودند: من امروز در زیر سقف آسمان منکری را به مرتبه حکومت یزید بر مردم سراغ ندارم. منکرات یک مرتبه اش که مقتدر است این است که یک عده ای ممکن است مرتکب گناه و منکراتی شوند، منکری که یک ناهنجاری هایی در نزج جامعه ایجاد شود. اینجا همان جایی است که می گوید اگر خطر جان و آبرویی است برو. اما یک جایی در مدیریت جامعه اسلامی خللی به وجود می آید.

منکرات حکومتی مثل منکرات اجتماعی که ارتکابات مردمی است، نیست. چون نهاد حکومت یعنی نهادی که اعتبارات در دستش است. «الناس علي دين ملوكهم» وقتی حاکم فاسدی بنای ماندگاری در یک جامعه ای را داشته باشد هیچ گریزی نیست مگر اینکه در سطح گسترده ای فساد را شایع کند.

چرا بزرگترین منکر منکر حکومتی است؟ چون یک حاکم فاسد برای استمرار و دوام و بقا باید همه را آلوده کند. یک زنی که خودش عفت ندارد مجبور است چشمش را بر هرزگی دخترش ببندد، چون اولا خودش آلوده است و ثانیا حرفش اثری ندارد. قرآن یک جمله ای در مورد فرعون دارد. می فرماید: « فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ ۚ»¹ تنها راهی که موجب می شود یک حاکم فاسد بماند افساد و اشاعه فحشاء است. باید زیر دستی اش آلوده شود تا چشمش را روی آلودگی ببندد. اگر تضاد در رفتار باشد یا انقلاب یا سرکوب است.

شما در یک جامعه ای اگر دیدید در سطح بالا فساد وجود دارد این فساد به بدنۀ مردم هم می رسد، غیر ممکن است که نرسد.

اولین وظیفه حکومت

اولین وظیفه حاکم این است که ارزش ها را حفظ کند. عدالت و استقلال وظیفه حاکم نیست. امام خمینی رحمة الله علیه می فرمایند هدف از تشکیل حکومت اسلامی اجرای عدالت نیست، غرض از تشکیل حکومت اسلامی عدالت  این است که آن هدفی که برای آن هدف انسان آفریده شده است، غرض هر حاکم اسلامی این است که جاده رسیدن هر انسانی را به خدا هموار کند تا اگر یک مسلمان خواست به بهشت برسد سختش نباشد. چون این امر مهم بدون عدالت و بدون مساوات و بدون استقلال امکان پذیر نیست، اینها به تبع آن غایت اصلی هستند که هدف و مقصود می شوند. 

ما هیچ حکومتی نداریم که مقبولیتش به اندازه امیرالمومنین علیه السلام باشد. ابوبکر چون خزانه در دستش بود هر چقدر توانست خرج کرد تا جایش حفظ شود. اما امیرالمومنین علیه السلام که بر سر کار آمدند کسانی که با ایشان رفیق بودند با ایشان مشکل پیدا کردند. اولین جنگ امیرالمومنین علیه السلام با طلحه و زبیر بود. پس حکومت ابوبکر مخالفین را تبدیل به موافقین کرد و حکومت علی بن ابیطالب علیه السلام موافقین ایشان تبدیل به مخالفانشان شدند.

فتوحات در زمان امام علی علیه السلام تعطیل شد، فتوحاتی که غرض از آن تصرف اقلیم و تصاحب کنیز و دست اندازی به منابع مالی کشورهای همجوار باشد اصلا اسلامی نیست که کسی بخواهد به آن افتخار بکند. 

امیرالمومنین علیه السلام وقتی آمدند فضا ملتهب و متشنج بود. امیرالمومنین علیه السلام پنج سال بر سر کار بودند، از سال 36 تا سال 40 در تمام مدت می جنگیدند، این جنگ ها  هزینه بر بودند، نا امنی هایی ایجاد شد و مسلمان ها رو به روی هم صف کشیدند. دنیا یک ایستگاه بین راه است، یک قرارگاه کوتاه است، انسان برای ابدیت آفریده شده است، چه کسی برای این ابدیت کار کرده است؟

 وظیفه حاکم اسلامی حفظ ارزش ها است. نکند یک دختر چادر سرش باشد و انگشت نما شود. ما را عادت داده اند که هر کسی هر جوری بیرون می آید ما تعجب نمی کنیم. غلبه باید با اهل ارزش باشد.  برزگترین منکر، منکر حکومتی است یعنی کسی که منابع در دستش است، پول، بدنۀ اجرایی و اینها که در جامعۀ ما جریان حاکمیت یعنی دولت اسلامی، اگر مدافع ارزش ها باشند و متدین باشند این تدین در روح جامعه هم جریان پیدا می کند.

/1102101304

پی نوشت:

1.     

آیه 54 سوره زخرف