حجت الاسلام نجفی: اگر کسی به یک دهم دانش خود عمل کند، نجات پیدا می کند+ گزارش تصویری

مسئله حیرت

پنج روز پس از رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله خطبه وسیله از لسان مطهر امیرالمومنین علیه السلام صادر شد. دریایی از معارف درون این خطبه وجود دارد و احتجاجات ایشان بر اثبات امامتشان و ابطال ادله خصم در آن وجود دارد. اصبغ بن نباته¹ می گوید: من گفتم شاید چون حق ایشان را خوردند و خانه نشین هستند محزون و در حال فکر کردن هستند، لذا به حضرت عرض کرد: آقا جان غرق فکر کردن هستید. آیا راجع به حکومت فکر می کنید؟ بلافاصله حضرت فرمودند: علی را به حکومت چه؟ تمام دنیا به تعبیر خود حضرت به اندازه آب دهان یک بز در نظر شریفشان ارزش ندارد. پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله بارها و بارها می فرمودند: دو رکعت نماز در دل شب برای خدا، نزد من رسول خدا در دنیا از آنچه در تمام دنیا است با ارزش تر است.

حضرت فرمودند: من دارم راجع به فرزند یازدهمم فکر می کنم که نام مقدس او مهدی است. به او فکر می کنم چون برای او دو خصوصیت است. بدان برای فرزند من مهدی یک غیبت است و یک حیرت. برای امت آخرالزمان که در عصر غیبت هستند و حیران هستند اندیشه می کنم.

حیرت در آخرالزمان

انسان ها همچنان که به غیبت مبتلا هستند به مسئله حیرت هم مبتلا هستند. انسان گاهی در مواقع مختلف بین دو راهی می ماند و نمی داند چه کند. مومن و معتقد است و بلاتکلیف می ماند. این چه کنم، چه کنم بلایی است که امیرالمومنین سلام الله علیه به اصبغ بن نباته هشدار دادند که امروز به گوش ما برسد و ما با ابزار و عواملی که در اختیار داریم از بلای حیرت نجات پیدا کنیم.

راه نجات از حیرت

برای نجات از حیرت اول باید موضوع حیرت را بشناسیم. از عواملی که ما را به حیرت می کشد، طبق آیه 71 سوره مبارکه انعام یک راه را به ما نشان داده اند. می فرماید: «قُلْ أَ نَدْعُوا مِن دُونِ اللَّهِ مَا لا یَنفَعُنَا وَ لا یَضرُّنَا وَ نُرَدُّ عَلی أَعْقَابِنَا بَعْدَ إِذْ هَدَانَا اللَّهُ كالَّذِی استَهْوَتْهُ الشیَطِینُ فی الأَرْضِ حَیرَانَ لَهُ أَصحَبٌ یَدْعُونَهُ إِلی الْهُدَی ائْتِنَا قُلْ إِنَّ هُدَی اللَّهِ هُوَ الْهُدَی وَ أُمِرْنَا لِنُسلِمَ لِرَب الْعَلَمِینَ» افرادی هستند که به واسطه فریب شیطان متحیر هستند. این بزرگ ترین دشمن است. شیطان منشا همه بلاها است.

عرب گاهی برای تعبیر از پایین به بالا رفتن از واژه "صَعِدَ" استفاده می کند. گاهی انسان یک فاصله ای را به طور ناگهانی می جهد و عرب واژه "نَهَضَ" را به کار می برد. گاهی انسان تدریجاً به گرفتاری می افتد و گاهی به طور دفعی سقوط می کند مثل کبوتری که روی هوا اوج گرفته است و مورد اصابت تیر صیاد قرار می گیرد و تعبیر "استَهْوَتْهُ" به کار برده می شود. شیطان افرادی را که می خواهد حیران کند به طور دفعی با آنها رفتار می کند. صالحان هم گاهی در این بلاتکلیفی می مانند.

ما روز و شب می دویم. همین شرکت در این جلسات دویدن و اوج گرفتن و بالا رفتن است. چرا طعم وصول را درک نمی کنیم؟ چون گاهی بر می گردیم. امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: گاهی انسان می خواهد کار خوبی انجام بدهد مشکل است اما فرمودند: نگه داشتن آن عمل صالح به مراتب سخت تر و مشکل تر است. کسی بتواند آنچه را که به دست آورده است را برای خودش نگه دارد و از دستش نگیرند. چون از دستمان بگیرند باید از ابتدا شروع کنیم. یک موقعی رسول الله صلی الله علیه و آله در جمع اصحاب ایستاده بودند و فرمودند: اصحاب پیامبر چه کسانی هستند؟ سلمان و ابوذر و مقداد و افراد درجه یک حاضر بودند. حضرت فرمودند: هر کدام از شما اگر یک دهم از چیزهایی را که می داند را عمل نکند به هلاکت می افتد. یعنی هر چه را که می دانید را باید عمل کنید. بلافاصله فرمودند: اگر کسی به یک دهم از معلومات خودش عمل کند نجات پیدا می کند.

عمل به دانسته ها

ما در دوره ای هستیم که مشکل علم و معلومات نداریم. هر چه را که ندانیم می توانیم در دقیقه به جوابش برسیم. دوره ما مشکل دانستن نیست، مشکل عمل نکردن است. قدیمی ها از حیث ظاهری اطلاعاتشان خیلی کم است ولی در عمل خیلی موفق بودند. آیت الله مجتهدی می فرمودند: قدیمی ها حرف می زدند و عمل می کردند. ما فقط حرف می زنیم.

حیرتی که امیرالمومنین علیه السلام به اصبغ بن نباته فرمودند بلای آخرالزمان است، فقط راجع به علم نیست. عمدتاً راجع به عمل است. دوره حیرت است که انسان به اطلاعاتی که دارد عمل نمی کند.

پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: اگر کسی به یک دهم دانش خود عمل کند، در این دوره نجات پیدا می کند. این وعده، وعده بشارت است. یک دهم علم خیلی از مسئولیت های ما را سبک می کند.

امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: من نشستم و می بینم که شیعیان آخرالزمان حالشان مانند بعضی از گله هایی است که در بیابان بدون صاحب و چوپان مسیر را گم کرده اند و حیران هستند. از آیت الله بهجت رحمت الله علیه درخواست موعظه می کردند و ایشان می فرمودند: به آنچه که می دانید عمل کنید. ابواب علم وقتی گشوده می شود که انسان به دانسته های خود عمل کند.

تمام اهل بیت علیهم السلام همتشان این بود که مردم را طوری آماده کنند که اگر دست حجت خدا از روی زمین کوتاه شد به حیرت مبتلا نشوند. این فاصله و جدایی بین امام و ماموم موجب حیرت شیعه نشود. که دیگران او را استهزاء کنند. شیعه ای که در مسائل دنیایی به حیرت افتاده است و تکلیفی ندارد، شیعه نیست. خیر دنیا را نفهمیده و درک نکرده است. در تاسی به پیامبر صلی الله علیه و آله و امیرالمومنین علیه السلام دچار مشکل شده است.

/1102101304

پی نوشت:

1.     

اَصْبَغ‌ِ بْن‌ِ نُباته‌، ابوالقاسم‌، از اصحاب‌ امام‌ علی‌ بن‌ ابی‌ طالب‌- علیه‌السلام- است.