منشأ اصلی« شادمانی» در اسلام، درونی است
وارث :حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمد سادات منصوری، درباره نگاه اسلام به مسأله شادی و راه‌های آن می‌گوید: در این باره باید دو مسأله را از یکدیگر تفکیک کرد، نخست آنکه باید شادی را از نظر حالت درونی انسان در نظر بگیریم و دوم آنکه مظاهر بیرونی شادی را نیز در نظر داشته باشیم.
وی ادامه می‌دهد: هر آیینی تلاش می‌کند پیروان خود را به آرامش و شادمانی درونی رهنمون سازد. آموزه‌های اسلام نیز بر همین اساس ما را به توکل و اطاعت از فرامین خدا دعوت می‌کند، بهشتی را وعده می‌دهد که هیچ اندوهی در آن راه ندارد!
حجت الاسلام سادات منصوری با بیان اینکه اساس اسلام، رهایی انسان از غصه و غم در دنیا و آخرت است، اظهار می‌دارد: حس امنیت درونی و شاد زیستن از کارکردهای اسلام است و برای آن تقوا و ایمان را توصیه می‌کند. اگر کسی داعیه ایمان داشت و غمگین بود، باید به ایمان او شک کرد که چندان در عمق وجودش نفوذ نکرده است!
رئیس مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی سازمان تبلیغات اسلامی درباره جلوه‌های بروز و ظهور شادی از منظر اسلام، تصریح می‌کند: شاد کردن دیگران در اسلام مستحب است -اما با رعایت قیود شرعی- نه اینکه برای شادی، دیگران را ناراحت کرده یا مرزهای شرعی را زیر پا بگذاریم.
وی با اشاره به حدیثی از امیرمومنان(ع) که می‌فرمایند: «از صفات مؤمن این است که خوشحالی‌اش در چهره‌اش آشکار است»، بیان می‌کند: قرآن در برشماری صفات بهشتیان به شاد و بشاش بودن چهره آنان اشاره و بر خوشحال کردن دیگران تأکید می‌کند.
جنبه‌های اجتماعی شادی
حجت الاسلام والمسلمین سادات منصوری می‌افزاید: باید به جنبه‌های اجتماعی شادی هم توجه داشت، برای مثال شادمانی در اعیاد مذهبی باید جنبه جمعی به خود بگیرد.
البته در این میان توجه به فرهنگ‌ها و قیود عرفی نیز مهم است، یعنی در کنار چارچوب‌های شرعی باید علایق فرهنگی نیز مد نظر باشد و از پُررنگ کردن جلوه‌هایی از شادی که در برخی فرهنگ‌ها مذموم است، پرهیز شود.
وی درباره نگاه اسلام به کیفیت ایجاد سرور در قلب دیگران ابراز می‌کند: می‌توان از طنز بهره گرفت، مردم به برنامه‌های طنز در رسانه ملی نیاز دارند. به محض پخش برنامه طنز در تلویزیون میزان استقبال از آن افزایش می‌یابد. این موضوع نشان می‌دهد مردم در این زمینه کمبود دارند. اینجا می‌شود این نقد را مطرح کرد که چرا بیشتر برنامه‌های رسانه ملی ما جدی است؟!
شادمانی باید مردمی باشد
این کارشناس مسایل مذهبی با تأکید بر لزوم نمایان بودن شادی‌های مذهبی در چهره شهر تأکید می‌کند: این موضوع باید در اعیاد همچون ایام ربیع الاول آشکارتر باشد، مانند کاری که غرب در ایام ژانویه می‌کند!
البته این مهم می‌تواند بدون هزینه و به صورت خودجوش و مردمی رخ دهد، برای مثال کسبه در ازای تزئینات زیبا و چشم‌نواز معابر و خیابان‌ها، از مزایایی برخوردار شوند، در این صورت دیگر وظیفه نمایش شادی‌ها به صداوسیما محدود نمی شود.
وی شادی آفرینی را از کارکردهای مهم اسلام در دنیا و آخرت برمی شمارد و می‌گوید: باید دست اندرکاران جنبه‌های شادی را در برنامه زندگی مردم وارد کنند نه اینکه صرفاً رفتارهای فوق بشری اولیای خدا را تصویر کنیم و به کل مردم تسری دهیم؛ برای مثال برخی می‌گویند طنز، لودگی و به نوعی لهو و لعب است؛ در حالی که این به هدف بستگی دارد، زیرا ممکن است کسی در حین حتی خواندن روزنامه دچار لهو و لعب شود، اما یک فرد طناز که سبب لذت مؤمنان می‌شود کارش مستحب باشد، از این رو، باید سلیقه بیشتری به خرج دهیم.
حجت الاسلام والمسلمین سادات منصوری در پاسخ به این شبهه که برخی می‌کوشند اسلام را دین غم و اندوه و عزاداری معرفی کنند، بیان می‌کند: اساس اسلام برای آرامش است، اما اینکه در ایامی همچون محرم و صفر عزاداری می‌کنیم برای این است که بزرگان دین مصیبت کشیدند و ما با یادآوری این مصایب افزون بر دریافت پیام‌های سیاسی و اجتماعی آن غمگین می‌شویم و در مقابل در شادی‌های آن‌ها نیز شاد هستیم. چنانکه به تعبیر روایت از نشانه‌های شیعه آن است که در غم اهل بیت(ع) غمگین و در شادی آن‌ها شاد باشد.
این کارشناس مذهبی با اشاره به وجود جشن‌های متنوع در جامعه اسلامی- ایرانی ادامه می‌دهد: ما چند نوع جشن داریم اعم از جشن‌های سیاسی مانند 22 بهمن و دهه فجر انقلاب اسلامی، جشن‌های اجتماعی مانند پیروزی تیم ملی فوتبال در مسابقات جهانی و جشن‌های مذهبی مانند اعیاد مبعث و غدیر که هر یک از این‌ها شأن خود را دارند. یعنی شاید کارهایی که در جشن‌های اجتماعی جایز است نباید در جشن‌های مذهبی وارد شود.
به عبارت بهتر، در نگاه اسلام باید چارچوب‌های دینی، فرهنگی و عرفی برای شادی مورد توجه قرار بگیرد تا مردم حدود شادی را بدانند، البته این مهم به اتاق فکر نیازدارد.
حجت الاسلام والمسلمین سادات منصوری در پایان درباره زمینه‌های شادی در نگاه اسلام خاطرنشان می‌کند: از نظر اسلام منشأ شادی درونی است نه تزریقی و وارداتی؛ بنابراین رفتارهایی که ادعا می‌شود برای شادی مناسبند تحمیل به روح انسان است، زیرا اگر او از لحاظ درونی آرام باشد، این آرامش به بیرون هم سرایت می‌کند، البته اینکه انسان چهره‌ای خنده رو ببیند یا با حادثه‌ای شاد روبه‌رو شود، در شادی او اثر دارد، اما منشأ اصلی شادی باید در چارچوب شرع و عرف درونی باشد.
/1102101305