مقصود از «نفس زکیه» که قبل از ظهور کشته خواهد شد کیست؟

از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که فرمود: «لیس بین قیام قآئم آل محمّد و بین قتل النفس الزکیّة إلّا خمسة عشر لیلة» (کمال‏الدین، ص ۶۴۹)
«بین قیام قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و کشته شدن نفس زکیه بیش از پانزده شبانه روز فاصله نیست.»

شیخ مفید می‌‏گوید: «از جمله علایم ظهور، کشته شدن نفس زکیه در پشت کوفه با هفتاد نفر از صالحین است.» (ارشاد، ج ۲، ص ۳۶۸)

از برخی روایات، وجود نفس زکیه دیگری نیز استفاده می‌‏شود که مأمور تبلیغ از طرف امام زمان (عج) است که بین رکن و مقام به شهادت خواهد رسید. (بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷)

برخی ممکن است گمان کنند که نفس زکیه که در این روایات به شهادت آن اشاره شده‌‌ همان محمد بن عبداللَّه بن حسن بن علی بن ابی‏طالب است که در زمان منصور عباسی قیام کرد تا حق اهل بیت (علیهم السلام) را از ظالمان بستاند، ولی شواهد و قرائن موجود برخلاف این احتمال را دلالت دارد:

۱ - در برخی روایات اشاره به کشته شدن نفس زکیه بین رکن و مقام دارد، که محمّد بن عبداللَّه بن الحسن در آن نقطه به شهادت نرسیده است.

۲ - مطابق برخی روایات بین ظهور حضرت و کشته شدن نفس زکیه پانزده شب فاصله است.

۳ - کشته شدن محمد بن عبداللَّه بن الحسن قبل از ولادت حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بوده است و لذا نمی‌‏توان آن را از علایم ظهور دانست.

۴ - محمد بن عبداللَّه نیّت خالص از عملکرد خود نداشته است، و لذا بنابر نقل «مقاتل الطالبیین» ادعای مهدویت نمود و پدرش نیز او را بعد از زوال دولت بنی‏امیه و قبل از تأسیس دولت بنی‏عباس، به عنوان مهدی معرفی کرد. (مقاتل الطالبیین، ص ۱۷۱)

۵ - در روایتی از امام صادق (علیه السلام) می‌‏خوانیم که فرمود: «بعد از کشته شدن نفس زکیه صاحب امر ظهور خواهد کرد.» که در بعدیّت نزدیک ظهور دارد. (کافی، ج ۸، ص ۲۲۵)

- کتاب موعودشناسی و پاسخ به شبهات؛ علی اصغر رضوانی


/1102101305