مختصری درباره سوره مبارکه نور

منظور از این عبارت چیست؟ آیا منظور آن است که خداوند پاره‌ای از نور است؟ آیا مراد آن است که خداوند پرتوی از نرو حسی و فیزیکی است؟

اگر به کودکی گفته شود: «خدا نرو است»، ممکن است چنین تصوری در ذهن ساده او بیاید. اما بسیار روشن است که منظور این نیست.

برای اینکه معنی آیه روشن شود، لازم است در ابتدا در مورد نور قدری توضیح داده شود.(1)

معنی اولیه «نور» همان نور حسی است که اجسام را برای ما روشن می‌کند، اما نور خود روشن و آشکار است و چیز دیگری ان را ظاهر نمی‌کند. پس: نور هم خود روشن است و هم روشن کننده چیزهای دیگر. در مقبالش تاریکی و ظلمت است. انسان در محیط تاریک و جایی که نور نیست، نمی‌تواند اجسام را مشاهده کند.

اما لفط، «نور» در هر چیزی که «روشن» و «روشن کننده» باشد نیز به کار رفته است، مانند: علم، ایمان و معرفت.

در حدیث آمده است که: «علم نوری است که خدا در دل هر کس که بخواهد، می‌افکند» آری، علم نور و روشنی است. در پرتو علم، جهان برای انسان روشن می‌گردد.

در این سوره مدنی برخی از احکام دین بیان شده است، مانند حرمت نگاه مردان به زنان نامحرم و نگاه زنان به مردان نامحرم، حد کسی که اتهامِ ناروای بی‌عفتی برکسی وارد کند و نیز حد صد ضربه تازیانه بر آنان که بی‌عفتی کنند. اجرای این حد، در سوره مورد تاکید است و از مسلمانان می‌خواهد که اگر به خداوند و روز آخرت ایمان دارند، در اجرای حدود الهی درباره آنان دچار ترحم نشوند و ضروری است گروهی از مومنان در هنگام اجرای حذ بر آن گناهکاران، حاضر و ناظر باشند.
در آیه 19 می‌خوانیم:

(بی‌گمان آنان که دوست دارند در میان مومنان اشاعه فحشا کنند، برای آنان در دنیا و آخرت، عذابی پردرد خواهد بود..)
در آیه 30 و 31 این سوره مردان و زنان را به خوددار یاز نگاه به نامحرمان دعوت می‌کند و به زنان دستور می‌دهد که زینت خود را بر غیر محارم آشکار نکنند آنگاه به طور مفصل محارم را بر می‌شمارد.

پس از آن در آیه 32 رهنمود می‌دهد که پسران و دختران مجرد را به ازدواج یکدیگر درآورید. مسلمانان نباید در این زمینه از فقر و تنگدستی بترسند چرا که اگر فقیر و تنگدست باشند، خداوند از فضل و رحمت خویش آنان را بی‌نیاز می‌کند و خداوند گشایشگر و بر احوال بندگان خویش آگاه است.

1-رجوع کنید به المیزان، ج15، ص 169 و نیز به آشنایی با قرآن (استاد شهید مطهری) ج4، ص 97 تا 105.
کتاب گلستان سوره‌ها – ص 140
محمد حسین جعفری

/1102001307