فکر کردن بزرگترین عبادت معتکف است / آنهایی که از اعتکاف جا ماندند چه کنند؟
اعتکاف از واژه عَکَفَ گرفته شده به معنای اینکه شما چیزی را خیلی دوست دارید و خیلی برایتان مهم و مقدس است به آن روی می آورید که این رو آوردن صرفا به خاطر نیاز نیست. اصلا معتکف کسی است که اقبال دارد و روی می آورد بایک تعظیم والا به سمت چیزی یا کسی که به شدت برایش اهمیت دارد.
در قرآن اعتکاف را هم مثبت تعریف کردند وهم منفی. در داستان حضرت موسی (ع) و سامری می خوانیم با اینکه سامری ایمان اورده بود، ولی معتکف آن گوساله شد طوری که خداوند به حضرت موسی (ع) می فرماید بگو این گوساله را ما ذبح میکنیم و به دریا می اندازیم همان چیزی که تو به آن معتکف شده بودی. و از طرف دیگر اعتکاف در مسجد خیلی مورد تاکید واقع شده است نشان دهنده این است که من و شما که انسان هستیم و فلسفه ی موجودیت ما چیزی جز عبودیت نیست قرار است آن اقبال، فضای خاص و مقدسی را پیدا کنیم، بر اساس یک خرد و دانش با تعظیم فراوان به سراغ آن برویم که اعتکاف از این جهت خیلی مهم است.
موضوع مهم دیگر این است که میگویند اعتکاف مثل وقوف در منا وعرفات است. آنجا ساکن می شوید تا اعمال عبادی را به جا بیارید این معنی مفهومی اعتکاف است حرفهای بسیاری پیرامون این موضوع است
این که ادمهایی که قرار معتکف بشوند چه ویژگی هایی باید داشته باشند و ...در حال حاضر هم خیلی را داریم که معتکف اند برخی پشت در خانه معشوقه عده ای معتکف ثروت و ... معتکف زیاد داریم چون اقبال و روی اوردن در خیلی از ما هست اما واقعیت این است که بزرگترین و لذت بخش ترین اعتکافی که خداوند در سوره بقره آیه 125به آن اشاره می کند: دو پیامبر فرستاده ام کعبه را از رجس وپلیدی تمیز کنند تا این آدم ها با امنیت بالا به اعتکاف بپردازند میفرماید: وَ عَهِدْنا إِلي إِبْراهيمَ وَ إِسْماعيلَ أَنْ طَهِّرا بَيْتِيَ لِلطَّائِفينَ وَ الْعاکِفينَ وَ الرُّکَّعِ السُّجُودِ.یعنی ادم هایی که معتکف اند و بعد رکوع کنندگان و سجودکنندگان مطرح میشوند که اهمیت موضوع را نشان می دهد
اعتکاف خود رشد است
به نظر بنده اعتکاف یکی از بارزترین مصداق های زندگی است و خود موضوعیت دارد در جایی خواندم که اعتکاف مقدمه ای است برای رشد در حالی که اعتکاف خود رشد و مصداق بندگی است.
در ماه رجب و ایام عزیز که همه چیزش منتصب به خداست قرار داریم، میزان اخلاص بنده هاست که رسول اکرم(ص) فرمودند یک روز در اول، وسط و انتهای ماه روزه بگیرید ثوابهای بسیار دارد این فقط روزه ماه رجب است اما کسی که معتکف میشود در کنار روزه ، نماز و دعا هم دارد و اعتکاف یک موضوعیت خاص خود را دارد.
مرحوم مقدس اردبیلی می فرمودند اعتکاف عبادت مستقلی است و کسانی که اعتکاف میکنند بهره های زیادی میبرند و ضمن اینکه اعتکاف خودش یکی از دستاوردهای ارزشمند در زندگی دینی آدم ها است
لقا الله هدف اصلی اعتکاف
ما همگی نیاز به خلوت کردن داریم....یکی برای حساب کتاب کردن یکی برای توبه یکی برای درخواست حاجت خود.. از جزعی ترین خواسته ها ی تا بزرگترین خواسته که ظهور و فرج اقا امام زمان (عج) است هر کدام از این ها میتواند موضوعی برای اعتکاف باشد ولی فراموش نکنیم که خود اعتکاف اصل موضوعات است یعنی مکان اعتکاف انقدر مقدس است که به هر نیتی که میرویم شخصی است ولی مهمترین موضوع این است که من میروم بزرگترین وجامعترین مسجد شهرم تا بزرگترین عمل را انجام دهم میرم معتکف شوم تا یک لقا الله ایجاد شود یک قربت و نزدیکی با خدا داشته باشم. حال این نزدیکی میتواند بخاطر این باشد که فرد برای توبه ای از یک گناه برود در حالی که همین که پا در این مراسم بگزارد بخشوده شده است و سه روز دیگر مانده است که میتواند دلبری کند برای خدا، بنابراین موضوع اعتکاف تقرب و دوباره روبرو شدن با تمام اعتقادات توحیدی ماست. تقرب بنده های خدا در مقدس ترین مکان که مسجد است با بهترین اعمال مثل روزه و دعاها و بیتوته کردن در جایی که از حلال ترین حلال ها هم برحذر می شوند.
تقویت نفس ممدوح برکت وجودی اعتکاف
همیشه برایم سوال بود که چرا معتکف نباید به آینه نگاه کند! ما دو نفس داریم یکی ممدوح و یکی مقبوح است. نفسی مثل اعتماد به نفس عزت نفس از نفس های ممدوح است ادمی که خودشناسی دارد یعنی دقیقا تله های شخصیتی و قوت های شخصیتی خود را می داند و این تفاوت رفتاری در مراسم اعتکاف شما را از نفس زشتی که انسان را از خوبی ها باز می دارد دور میکند و به همان میزان که دور میشوی به نفس زیباشناختی وجودتان نزذیک میشودی این برکت وجودی اعتکاف است.
در اعتکافهای دانشجویی زیادی شرکت می کردم، سال دوم برگزاری این مراسم در دانشگاه شهید بهشتی بود که خیلی هم مورد استقبال قرار گرفتته بود و پرشور برگزار میشد. در آن سال جوان دندان پزشکی نیمه های شب تکیه برستون مسجد و خیره شده بود از او پرسیدم در چه حالی؟ گفت نمیدانم چکار کنم چه دعایی بخوانم... واقعیت این است معتکف کسی که وارد این مکان می شود نفس کشیدنش هم عبادت است
فکر کردن بزرگترین عبادت معتکف
مهمترین بخش اعتکاف فکر کردن است حساب کردن و برنامه ریزی کردن است. باید نشست خود را بی رحمانه شخم بزنیم این که در جایگاه همسر خودمو شخم بزنم در مقام پدری و... ایمان و دین وبندگی خود را چک کنیم. چه چیز هارا باید جبران کنم. فکر کردن بزرگترین عبادتی است که به ما در روایات توصیه کردند . اعتکاف هم بهترین زمان است، فکر کردن درمورد کمک به جامعه دینی، فکر کردن حتی درباری این که چطور مقوله ازدواج و اعتیادو غیره را در جامعه میشود حل کرد نمیخواهیم مرتاض شویم بلکه میخواهیم سود ببریم حتی خیر وبرکت معتکفین در جامعه اثارش دیده میشود.
در زندگی امروزی همین حضور در شبکه های اجتماعی و هجوم اطلاعات زیاد تمام اینها نیاز به فکر کردن دارد تحلیل کردن تا ببینیم ایا با رفتار و اعتقاداتمان هماهنگ هست، تفکر درست با یک الگوریتم خوب این کار معتکف است.
ادعـونـی أستـجـب لـكـم
نکته دوم این است که معتکف دعا کردن را یاد میگیرد. دعا دو ساحت دارد یکی خواندن ودیگری خواستن.
ما خواستن را در دعا بهتر یاد گرفتیم .در صحیفه سجادیه میبینیم که چه زیبا به بنده ها یاد میدهد که چطور دعا کنن چطور خدا را زیبا بخوانند. امام سجاد در دعایی می فرمایند خدایا من چیزی را دارم که تو در عرش کبریایی خود نداری من چون تویی را دارم . این دلبری است یاد میدهد که چه توحید زیبایی داریم.
در اعتکاف روزهای اول همه میخواهند، این خواستن پر رنگ است. ولی لحظات اخر همه خدا را می خوانند. مونولوگ دیالوگ دعا هر دوتا در انجا صدق میکند هم ما خدا را میخوانیم و هم خدا خواسته ها را میدهد.
و چیزی که ارزشمند میشود این است که از خواستن به خواندن میرسیم دیگر مناجات میکنیم. و در تفاوت دعا ومناجات همین است که ما در دعا خواسته را بیان می کنیم ولی در مناجات فقط دلبری است انگار برای معشوق خود داریم نامه مینویسیم.
چیزی که به شخصه تجربه کردم ادم های معتکف خواسته های ما را میتواند به زبان بیاورند کسی که معتکف است شرافت ذاتی دارد چون مهمان خداست . مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثي وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً این حیات طیبه را هم به مرد دادن هم زن. این اعتکاف جنسیت ندارد انسانی است و انسان شرافت دارد.
توصیه به افرادی که از اعتکاف جا ماندند
و اما کسانی هم که نمیتوانند بروند دوکار میتوانند انجام دهند. اولا اعمال مستحبی مثل روزه و نماز و دعاهارا خود می توانند انجام دهند فقط از مکان مقدسش محرومند
از کلام بزرگان توصیه ای است که: کسی نتوانسته معتکف بشود روز اخر از ظهر برای نماز ظهر به مسجد برود تا نماز شب بمانند حال چون هزینه افطار ندادید افطاری خود را ببرید. چون عصر پایانی مراسم خیلی لذت بخش است از دست ندهید. سایر اعمالش در مفاتیح هم امده است.
بحثی داریم به نام معنای زندگی که از خود زندگی مهم تر است اعتکاف دقیقا مارا از هیاهو و از سردرگمی ها وارتباطات جدا میکند و وارد فضای ارام میشویم از روزمرگی ها منفک می شویم.
امام صادق (ع) می فرمایند :مومن زنگار می بندد. نیاز هست برای تصحیح اموراتمان در این فضا ها قرار بگیریم. این مراسم مارا جز این الرجبیون قرار می دهد