سه شنبه های شور و شعور / منبر؛ رسانه ای کُهَن که کهنه نمی‌شود
منبر، از ابتدای تاریخ اسلام به عنوان رکن مهم ترویج فرهنگ دینی محسوب می‌شده و کارکرد آگاهی بخشی و اطلاع رسانی داشته که هنوز هم این کارکرد ارزشمند را در دل خود دارد.
وارث:منبر، از ابتدای تاریخ اسلام به عنوان رکن مهم ترویج فرهنگ دینی محسوب می‌شده و کارکرد آگاهی بخشی و اطلاع رسانی داشته که هنوز هم این کارکرد ارزشمند را در دل خود دارد.
اما پیش از ظهور و بروز رسانه‌های نوین و ورود آنها به زندگی روزمره مردم، منبرها مهم‌ترین رسانه‌ها برای اطلاع رسانی بودند که البته همچنان جایگاه انتقال پیام و دادن اطلاعات جدید برای منبرها متصور است.
نکته جالب اینکه برخی تصور می‌کردند، با ظهور رسانه‌های نوین و نفوذ آنها در زندگی منبرها جایگاه خود را از دست بدهند و این در حالی است که فضای مجازی هم نتوانست جایگاه منبرها را در ذهن مخاطبان کمرنگ کند.
اما مهم‌ترین کارکردهای منبرها چیست؟ برخی عقیده دارند، منبرها فقط به عرضه مسایل و معارف دینی اختصاص دارد و این در حالی است که حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی در این زمینه عقیده دیگری دارد.
منبری‌ها به روز باشند
تولیت آستان قدس رضوی درباره جایگاه محوری منبرها می‌گوید: «منبرها نقش مؤثری در تبیین فرهنگ و معارف اهل بیت(علیهم السلام) دارند و می‌توانند تأمین کننده تمامی نیازهای مردم در عرصه‌های گوناگون سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... باشند.»
وی ادامه می‌دهد: «منبرها، نقش مؤثری در تربیت نسل متعالی و مؤمن ایفا می‌کنند و در حال حاضر نیز منبر و تبلیغ همچنان اثربخشی خود را حفظ کرده است.»
تولیت آستان قدس رضوی تأکید می‌کند: «داشتن اطلاعات بهنگام و اطلاع از آنچه مخاطبان به آن دسترسی دارند، از ضروریات مبلغان و منبری‌ها در فضای تبلیغ است.»
ظرفیت ارزشمند در عصر ارتباطات
حجت الاسلام والمسلمین دکتر ناصر رفیعی در گفت و گو با قدس با تأکید بر این مطلب که منبرها به جز توسعه معارف دینی کارکردهای مؤثر دیگری نیز دارند، می‌گوید: «دنیای امروز، عصر فناوری و ارتباطات است و همه مردم جهان تلاش می‌کنند با تکیه بر ابزار ارتباطی خود اندیشه هایشان را به دیگران عرضه کنند.»
وی ادامه می‌دهد: «ما مسلمانان ظرفیتی عظیم به نام تبلیغ آن هم از نوع منبری داریم، ظرفیتی که نه تنها در عصر ارتباطات جایگاه خود را از دست نداده، بلکه اثر بخشی آن نیز ادامه دارد.»
هنر منبری زدودن شبهه هاست
این مبلغ و کارشناس معارف دینی با اشاره به قداست منبرها در میان مردم، تصریح می‌کند: « در میان ابزارهای گسترده تبلیغ، منبرها همچنان در جایگاه شایسته‌ای قرار دارند و ما می‌بینیم که در سخنرانی‌ها و منبرها توده مردم و بخصوص جوانان بیشترین مخاطبان مطالب عرضه شده هستند.»
حجت الاسلام والمسلمین رفیعی تاکید می‌کند: «هنر منبری، تعمیق معارف دینی و کاربردی کردن آن در زندگی روزمره مردم است، ضمن اینکه عمق بخشی به اعتقادات دینی باید با زدودن شبهه‌ها و خرافه‌ها از ساحت زندگی مردم همراه باشد.»
رسانه ای که کهنه نمی‌شود
در ادامه این تبادل نظر کارشناسان، حجت الاسلام والمسلمین دکتر مسعود عالی با اشاره به نقش محوری منبرها در متن جامعه می‌گوید: « مردم به منبرها اعتماد ویژه دارند و با وجود اینکه ظرفیت‌های بی‌شماری در فضای مجازی برای کسب اطلاعات وجود دارد اما باز هم پای منبرها می‌نشینند.»
وی تصریح می‌کند: «منبرها، تنها رسانه‌های دیرینه و کهنی هستند که هرگز رنگ کهنگی نمی‌گیرند و مردم هنوز هم منبرها را ظرفیت ویژه برای رسیدن به جدیدترین اطلاعات مورد نیاز خود می‌دانند.»
اهل منبر نیازسنجی کنند
حجت الاسلام والمسلمین عالی با اشاره به اینکه منبری‌ها باید به اطلاعات روز مسلط باشند، اظهار می‌دارد:
« سخنرانان، وعاظ و منبری‌ها باید نیازهای مردم، علایق، درگیری‌های ذهنی و مسایل مبتلا به آنها را بشناسند و متناسب با نیاز مخاطبان مطالب خود را عرضه کنند.»
خوش سخن بودن یک حُسن است
این مبلغ و کارشناس معارف دینی با اشاره به اینکه منبری‌ها باید خوب صحبت کنند، تصریح می‌کند: « خوش سخن بودن و داشتن کلام دلنشین یک حسن بزرگ برای منبری‌هاست و چه بسیارند وعاظی که مردم برای نشستن پای منبر آنها و استفاده از کلامشان از هم سبقت می‌گیرند.»
وی تأکید می‌کند: «منبرها باید محلی برای استفاده جوانان و نوجوانان باشد، بنابراین سخنران و مبلغ باید کلامی دلنشین داشته باشد تا این نسل جوان با اشتیاق و رغبت ویژه پای منبر بنشینند.»
هدایت اذهان عمومی
در ادامه این گفت‌وگو حجت الاسلام والمسلمین حیدری کاشانی با اشاره به نقش هدایت محوری منبرها تصریح می‌کند: «در همه دوره‌های تاریخی از صدر اسلام تا امروز، منبرها نقش هدایتگری در اجتماع ایفا کرده اند.»
وی ادامه می‌دهد: «در بررسی فرایند پیروزی انقلاب اسلامی نیز نقش منبرها و روشنگری‌های وعاظ به روشنی مشهود است و شکست رژیم پهلوی و پیروزی خون بر شمشیر ثمره منبرهایی است که در کنار تعمیق باورهای دینی مردم به سمت ظلم ستیزی و پیگیری حقوق مدنی و سیاسی خود سوق دادند.»
این کارشناس معارف دینی تأکید می‌کند: «پیروزی انقلاب اسلامی مرهون خون شهدایی است که والدین آنها از همین منبرها درس حراست از دین را آموختند و فرزندانشان را برای مبارزه با دشمن آماده کردند.»
حجت الاسلام والمسلمین حیدری کاشانی اظهار می‌دارد:« منبرها مردم را در مسیر صحیح زندگی قرار می‌دهند و بی تردید این راه ارزشمند تا همیشه ادامه دارد و ثمرات ارزشمند آن نیز در بستر جامعه جاری خواهد بود.»
تعمیم عرصه‌های تبلیغ در منبرها
حجت الاسلام والمسلمین رفیعی با بیان اینکه منبری‌ها باید در انتخاب ابزار تبلیغی خود دقت کنند، اظهار می‌دارد: «در عصر حاضر با ورود شبکه‌های اجتماعی به زندگی مردم، ابزارهای تبلیغ نیز توسعه یافته و بی‌تردید می‌توان در سخنرانی‌ها و نشر معارف دینی از این ظرفیت بهره برد، بنابراین سخنرانان و وعاظ منبرها باید با این ظرفیت جدید تبلیغی هم آشنا شوند.»
وي تأکيد مي‌کند: «منبرها ظرفيت خوبي براي ارایه اطلاعات جديد به مردم دارند و همه سخنرانان و وعاظ بايد با آگاهي کامل از مسايل روز، مهم‌ترين نکات را در تبلیغ دين به صورت کاربردي در زندگي مردم تسري دهند.»
حجت الاسلام والمسلمين رفيعي تصريح مي‌کند: «فهم دين و راهکارهاي مهم دين براي زندگي بهتر مردم، قطعاً بايد از خروجي منبرها عملياتي و کاربردي شود، بنابراين بايد در مطالبي که از منبرها به مردم عرضه مي‌شود، اين مسايل مورد توجه قرار بگيرد.»
منبري‌هاي سرشناس محبوب مردمند
حجت الاسلام والمسلمين حيدري کاشاني با بيان اينکه استفاده از شخصيت‌هاي محبوب در منبرها اشتياق مخاطب را براي شنيدن بيشتر مي‌کند، اظهار مي‌دارد: «ما در حال حاضر منبري‌هاي بي‌شماري داريم که مردم در هر شرايطي دوست دارند از صحبت‌هاي آنها بهره ببرند، حال ممکن است منبر آنها در مسجد يا حسينيه باشد و يا حتي در يک برنامه تلويزيوني براي سخنراني حاضر شوند.» وي ادامه مي‌دهد:« در روزگار ما يکي از محبوب ترين شخصيت‌هاي منبري حاج آقا قرائتي هستند که در هر شرايطي مردم پاي صحبت‌هاي ايشان مي‌نشينند و جالب اينکه برنامه درس‌هايي از قرآن که سال‌هاي طولاني است توسط اين واعظ برجسته اجرا مي‌شود، همچنان مخاطب دارد.»
اين کارشناس معارف اسلامي مي‌گويد:
« همه مبلغان، وعاظ و منبري‌ها بايد از شيوه‌هاي جذاب براي ارایه مطالب خود استفاده کنند.»
/1102101305
اما پیش از ظهور و بروز رسانه‌های نوین و ورود آنها به زندگی روزمره مردم، منبرها مهم‌ترین رسانه‌ها برای اطلاع رسانی بودند که البته همچنان جایگاه انتقال پیام و دادن اطلاعات جدید برای منبرها متصور است.
نکته جالب اینکه برخی تصور می‌کردند، با ظهور رسانه‌های نوین و نفوذ آنها در زندگی منبرها جایگاه خود را از دست بدهند و این در حالی است که فضای مجازی هم نتوانست جایگاه منبرها را در ذهن مخاطبان کمرنگ کند.
اما مهم‌ترین کارکردهای منبرها چیست؟ برخی عقیده دارند، منبرها فقط به عرضه مسایل و معارف دینی اختصاص دارد و این در حالی است که حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی در این زمینه عقیده دیگری دارد.
منبری‌ها به روز باشند
تولیت آستان قدس رضوی درباره جایگاه محوری منبرها می‌گوید: «منبرها نقش مؤثری در تبیین فرهنگ و معارف اهل بیت(علیهم السلام) دارند و می‌توانند تأمین کننده تمامی نیازهای مردم در عرصه‌های گوناگون سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... باشند.»
وی ادامه می‌دهد: «منبرها، نقش مؤثری در تربیت نسل متعالی و مؤمن ایفا می‌کنند و در حال حاضر نیز منبر و تبلیغ همچنان اثربخشی خود را حفظ کرده است.»
تولیت آستان قدس رضوی تأکید می‌کند: «داشتن اطلاعات بهنگام و اطلاع از آنچه مخاطبان به آن دسترسی دارند، از ضروریات مبلغان و منبری‌ها در فضای تبلیغ است.»
ظرفیت ارزشمند در عصر ارتباطات
حجت الاسلام والمسلمین دکتر ناصر رفیعی در گفت و گو با قدس با تأکید بر این مطلب که منبرها به جز توسعه معارف دینی کارکردهای مؤثر دیگری نیز دارند، می‌گوید: «دنیای امروز، عصر فناوری و ارتباطات است و همه مردم جهان تلاش می‌کنند با تکیه بر ابزار ارتباطی خود اندیشه هایشان را به دیگران عرضه کنند.»
وی ادامه می‌دهد: «ما مسلمانان ظرفیتی عظیم به نام تبلیغ آن هم از نوع منبری داریم، ظرفیتی که نه تنها در عصر ارتباطات جایگاه خود را از دست نداده، بلکه اثر بخشی آن نیز ادامه دارد.»
هنر منبری زدودن شبهه هاست
این مبلغ و کارشناس معارف دینی با اشاره به قداست منبرها در میان مردم، تصریح می‌کند: « در میان ابزارهای گسترده تبلیغ، منبرها همچنان در جایگاه شایسته‌ای قرار دارند و ما می‌بینیم که در سخنرانی‌ها و منبرها توده مردم و بخصوص جوانان بیشترین مخاطبان مطالب عرضه شده هستند.»
حجت الاسلام والمسلمین رفیعی تاکید می‌کند: «هنر منبری، تعمیق معارف دینی و کاربردی کردن آن در زندگی روزمره مردم است، ضمن اینکه عمق بخشی به اعتقادات دینی باید با زدودن شبهه‌ها و خرافه‌ها از ساحت زندگی مردم همراه باشد.»
رسانه ای که کهنه نمی‌شود
در ادامه این تبادل نظر کارشناسان، حجت الاسلام والمسلمین دکتر مسعود عالی با اشاره به نقش محوری منبرها در متن جامعه می‌گوید: « مردم به منبرها اعتماد ویژه دارند و با وجود اینکه ظرفیت‌های بی‌شماری در فضای مجازی برای کسب اطلاعات وجود دارد اما باز هم پای منبرها می‌نشینند.»
وی تصریح می‌کند: «منبرها، تنها رسانه‌های دیرینه و کهنی هستند که هرگز رنگ کهنگی نمی‌گیرند و مردم هنوز هم منبرها را ظرفیت ویژه برای رسیدن به جدیدترین اطلاعات مورد نیاز خود می‌دانند.»
اهل منبر نیازسنجی کنند
حجت الاسلام والمسلمین عالی با اشاره به اینکه منبری‌ها باید به اطلاعات روز مسلط باشند، اظهار می‌دارد:
« سخنرانان، وعاظ و منبری‌ها باید نیازهای مردم، علایق، درگیری‌های ذهنی و مسایل مبتلا به آنها را بشناسند و متناسب با نیاز مخاطبان مطالب خود را عرضه کنند.»
خوش سخن بودن یک حُسن است
این مبلغ و کارشناس معارف دینی با اشاره به اینکه منبری‌ها باید خوب صحبت کنند، تصریح می‌کند: « خوش سخن بودن و داشتن کلام دلنشین یک حسن بزرگ برای منبری‌هاست و چه بسیارند وعاظی که مردم برای نشستن پای منبر آنها و استفاده از کلامشان از هم سبقت می‌گیرند.»
وی تأکید می‌کند: «منبرها باید محلی برای استفاده جوانان و نوجوانان باشد، بنابراین سخنران و مبلغ باید کلامی دلنشین داشته باشد تا این نسل جوان با اشتیاق و رغبت ویژه پای منبر بنشینند.»
هدایت اذهان عمومی
در ادامه این گفت‌وگو حجت الاسلام والمسلمین حیدری کاشانی با اشاره به نقش هدایت محوری منبرها تصریح می‌کند: «در همه دوره‌های تاریخی از صدر اسلام تا امروز، منبرها نقش هدایتگری در اجتماع ایفا کرده اند.»
وی ادامه می‌دهد: «در بررسی فرایند پیروزی انقلاب اسلامی نیز نقش منبرها و روشنگری‌های وعاظ به روشنی مشهود است و شکست رژیم پهلوی و پیروزی خون بر شمشیر ثمره منبرهایی است که در کنار تعمیق باورهای دینی مردم به سمت ظلم ستیزی و پیگیری حقوق مدنی و سیاسی خود سوق دادند.»
این کارشناس معارف دینی تأکید می‌کند: «پیروزی انقلاب اسلامی مرهون خون شهدایی است که والدین آنها از همین منبرها درس حراست از دین را آموختند و فرزندانشان را برای مبارزه با دشمن آماده کردند.»
حجت الاسلام والمسلمین حیدری کاشانی اظهار می‌دارد:« منبرها مردم را در مسیر صحیح زندگی قرار می‌دهند و بی تردید این راه ارزشمند تا همیشه ادامه دارد و ثمرات ارزشمند آن نیز در بستر جامعه جاری خواهد بود.»
تعمیم عرصه‌های تبلیغ در منبرها
حجت الاسلام والمسلمین رفیعی با بیان اینکه منبری‌ها باید در انتخاب ابزار تبلیغی خود دقت کنند، اظهار می‌دارد: «در عصر حاضر با ورود شبکه‌های اجتماعی به زندگی مردم، ابزارهای تبلیغ نیز توسعه یافته و بی‌تردید می‌توان در سخنرانی‌ها و نشر معارف دینی از این ظرفیت بهره برد، بنابراین سخنرانان و وعاظ منبرها باید با این ظرفیت جدید تبلیغی هم آشنا شوند.»
وي تأکيد مي‌کند: «منبرها ظرفيت خوبي براي ارایه اطلاعات جديد به مردم دارند و همه سخنرانان و وعاظ بايد با آگاهي کامل از مسايل روز، مهم‌ترين نکات را در تبلیغ دين به صورت کاربردي در زندگي مردم تسري دهند.»
حجت الاسلام والمسلمين رفيعي تصريح مي‌کند: «فهم دين و راهکارهاي مهم دين براي زندگي بهتر مردم، قطعاً بايد از خروجي منبرها عملياتي و کاربردي شود، بنابراين بايد در مطالبي که از منبرها به مردم عرضه مي‌شود، اين مسايل مورد توجه قرار بگيرد.»
منبري‌هاي سرشناس محبوب مردمند
حجت الاسلام والمسلمين حيدري کاشاني با بيان اينکه استفاده از شخصيت‌هاي محبوب در منبرها اشتياق مخاطب را براي شنيدن بيشتر مي‌کند، اظهار مي‌دارد: «ما در حال حاضر منبري‌هاي بي‌شماري داريم که مردم در هر شرايطي دوست دارند از صحبت‌هاي آنها بهره ببرند، حال ممکن است منبر آنها در مسجد يا حسينيه باشد و يا حتي در يک برنامه تلويزيوني براي سخنراني حاضر شوند.» وي ادامه مي‌دهد:« در روزگار ما يکي از محبوب ترين شخصيت‌هاي منبري حاج آقا قرائتي هستند که در هر شرايطي مردم پاي صحبت‌هاي ايشان مي‌نشينند و جالب اينکه برنامه درس‌هايي از قرآن که سال‌هاي طولاني است توسط اين واعظ برجسته اجرا مي‌شود، همچنان مخاطب دارد.»
اين کارشناس معارف اسلامي مي‌گويد:
« همه مبلغان، وعاظ و منبري‌ها بايد از شيوه‌هاي جذاب براي ارایه مطالب خود استفاده کنند.»
/1102101305