حجت الاسلام پناهیان: طبیعت زندگی در دنیا، سختی و فشار است+ گزارش تصویری

وارث: مراسم شب بیست و چهارم ماه مبارک رمضان با سخنرانی حجت الاسلام پناهیان و مناجات خوانی حاج مهدی سماواتی در حسینیه آیت الله حق شناس (ره) برگزار شد.
در ادامه متن سخنان حجت الاسلام پناهیان را می خوانید:

دینداری سخت است یا آسان؟

چیزی که انسان را امیدوار می کند این است که بدانیم راه باز است و سختی ندارد. در مسیر و راه امامانی وجود دارد که انسان را نجات می دهند و سفینة النجاة هستند و انسان را در کشتی می برند و به ساحل می رسند وقتی دلسوزی و قدرت امامان اینطور پشت سر ما هست چرا باید امیدمان را از دست بدهیم.

راه باز است به دو معناست؛ یک اینکه راهنما هست و ما را به مقصد می رساند و دوم اینکه عملیات راه آسان است. خداوند متعال با تعابیر نزدیک به هم تقریبا 4 بار می فرمایند: لا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفسًا إِلّا وُسعَها ¹ ؛ البته صورتهای دیگری هم هست و در آیه ای که مربوط به رزوه ی ماه رمضان است خداوند می فرماید: یُرِیدُ اللَّهُ بِكُمْ الْیُسْرَ وَلَا یُرِیدُ بِكُمْ الْعُسْرَ ² ؛

نمونه اش در آیات دیگری تکرار شده است که خدا مکرر فرموده است: راه آسان است و دستورات من سخت نیست. پس چرا مردم دینداری را سخت می دانند؟ رازش را بنده به شما می گویم؛

در روایات هم آمده که شخصی ریاضت می کشید و رسول خدا صلی الله علیه و آله به او فرمود: ببین من چطور زندگی می کنم، غذا می خورم با خانمم در خانه خوش می گذرانم عبادت هم انجام می دهم. برخی می گویند: تو می خواهی از آن دیندار هم بشوی! یعنی چه؟ دیندار مگر خارج از کارهای روزمره که انجام می دهیم چه کارهای دیگری باید انجام دهد.

بعضی وقتها ما نگاه به زندگی علما می کنیم و چون آنها عالم دارد زندگیشان با عموم مردم فرق می کند، فکر می کنیم خوب شدن یعنی به مسجد برویم و بعد به خانه بیاییم. همین بزرگان هم زندگی بسیار عادی مثل ما داشتند. اولیای خدا هم زندگی عادی داشتند و نباید این تصور را برای ما ایجاد کند که حال تو می خواهی انسان برجسته ای شوی خوب کجا باید بروی درس بدهی نماز بخوانی و... آنها هم آدمهای معمولی بودند که به جاهای بسیار خوب رسیدند. پس خیلی پیچیده نیست.

طبیعت دنیا سخت است نه دینداری!

چرا مردم معولا فکر می کنند دینداری سخت است در حالی که خدا می فرماید: سهل است. فکر نکنید حتما باید آخوند باشید و بعد بروید عارف شوید. شهید چمران به نظرم خیلی فوق العاده بودند که خیلی از علما به حدّ او نمی رسند و خیلی هم ساده به این حد رسیده اند.

پس برای اینکه به رشد رسید لازم نیست حتما یک شغل خاصی داشته باشید اتفاقا آنهایی که اول در فرم می روند که خب تسبیح چی دستمان بگیریم؟ محاسن را چطور بزنیم و ... اینها همه بازی است. باید خیلی مراقبت کرد.

دین خدا آسان است. دین آسان کننده ی زندگی هم هست. یعنی برکت مال را زیاد می کند و تا هزاران اتفاق دیگر. مردم موضوع را با چیز دیگری قاطی می کنند چون زندگی در دنیا سخت است و این دنیا انسان را اذیت می کند و فرقی ندارد تو آدم خوبی باشی یا بد! هر چند وقت یک بار مشکلاتی برای انسانها پیش می آید که فکر می کنند دین سخت است. مثلا اذان ظهر را گفته اند و می گوید این درگیری ها نمی گذارد من نماز بخوانم! این درگیری ها چه بی نماز باشی چه از اولیای خدا باشی وجود دارد نمازت را بخوان و چکار با درگیری ها داری، اتفاقا اگر نمازت را سر وقت بخوانی چه بسا سطح درگیری ها بیاید پایین.

بعضی ها واقعا فکر می کنند اگر زکات، خمس و صدقه و... را بدهند زندگی آنها را سخت می کند. ببینید این پول را که دین می خواهد از تو بگیرد اصلا مال تو نیست! از گلوی تو قطعا پایین نخواهد رفت فقط اگر قسمتی از پولی را که مال تو نیست پرداخت کنی از ان طرف خدا اموالت را زیاد می کند. اگر انسان در زندگی مشکلی نداشته باشد مرحوم می شود! پرداخت خمس ربطی به مشکل و بدهی در زندگی ندارد.

مثلا شخص می گوید ما رفتیم همسر متدین انتخاب کرده ایم اما زندگیمان خیلی ناجور است اما این به خاطر آن است که شما چه کافر باشی چه مسلمان باشی! چه عارف باشی و چه آدم پرتی باشی باید با یک همسر ناجور رشد می کردی و امتحان می شدی، امتحانت را بده و این چه ربطی به انتخابت دارد.

فکر می کند این رفتار دینی را انجام دهد زندگی اش سخت تر می شود. سختی برای دین نیست اتفاقا دین آسان هم می کند ما نمی توانیم محاسبه ی دقیق انجام دهیم. گرفتاری و سختی برای دنیاست و ربطی به دینداری ندارد! مثلا می گوید ما دیندار شدیم روز به روز داریم پیر می شویم! چه ربطی دارد؟

زندگی در دنیا سختی دارد و به دین ربطی ندارد

امیرالمومنین علیه السلام در بستر شهادت رسیده بود به فرزندانش می فرمود: دستان مرا ببینید چه ناتوان شده! یعنی زندگی طبیعی را می خواستند نشان دهند که ببینید مرگ این است!

مردم سختی زندگی را به پای دین می نویسند. آقای بهجت می فرماید: چرا می فرمایید کار سخت است سخت ترین کار نماز شب است که اگر نیم ساعت زودتر بخوابی، از آن طرف نیم ساعت زودتر بیدار می شوی!

بارها شده است می آیند سوالهای معنوی می پرسند: حاج آقا ما چه کنیم جلوی عصبانیتمان را بگیریم؟ می گویم برنامه ی غذایی ات را تغییر بده، برو پیش ادم حکیم و طبیب که مثلا تشخیص بدهند الان صفرای شما زیاد شده و... بیشتر بدرفتاری آدمها ناشی از برنامه ی غذایی آنهاست. غیر از مسائل غذایی مسائل فیزیولوژی است مثلا ورزش نکردن چون گردش خون را دچار مشکل می کند حال انسان را بد می کند.

قلب مثل گویی است که ادبار و اقبال دارد

خیلی از مشکلاتی که تحمل می کنیم برای دین نیست بلکه برای زندگی است! شما مجبور هستی در میدان مین حرکت کنی و مواظب باشی مین به تو نزند هرچند وقت یکبار هجوم افکار منفی به سمتت می آید و برای همه هست. قلب مثل گوی می ماند و می چرخد یک وقت این روی قلب می آید و روزی یک روی دیگر! ان شاء الله دو طرف قلب قشنگ باشد اما معمولا یک رویش قشنگ تر است. تصور کنید قلب انسان در حال چرخیدن است مثلا یک چیزی که دوست داشتید که یادتان نبوده به یکباره یادش می افتید و خوشتان می آید در عرض مدتی این اتفاق می افتد. یک چیزی که به آن سرد شده بودید یک دفعه می آید. این خصوصیت قلب انسان است که دوست داشتنی ها را از جلوی چشم انسان می چرخاند و دور می زند.

وقتی قلب انسان اقبال دارد چیزهای گرم به ذهنش می رسد و گاهی ادبار دارد و چیزهای سرد به ذهنتان می رسد مایوس کننده و منفی. وقتی این افکار می آید به زور شکرگذاری باید بکنید و اگر چیزهای خوب بیاید خود به خود شکر می کنید. این برای همه ی آدمها هست چه مسلمان باشی چه یهودی و...

ادبار و اقبال اولیای خدا سطحش این قدر نیست که حرف غلط به ذهنشان بیاد و سطح آن با ادمهای معمولی فرق می کند. طبیعت زندگی دشواری هایی دارد تو اگر بهترین خلق خدا هم باشی بعضی وقتها کارهایت نمی گیرد.

دوستان از سختی نترسید! سختی برای دین نیست دین همه ی کارها را آسان می کند و سختی در زندگی همه هست و وجود دارد! دیندار باشید این سختی های نوبه ای که به همه می رسد به شما هم می رسد و پارتی بازی اش این است که شما به بهشت می روید. شما یقین داشته باشید دیندار که باشید سختی های زندگیتان کم می شود.

اگر مثلا ما راه دینداری را بگوئیم که مشکلاتتان کمتر شود و اگر ملموس بگوئیم یک میلیون نفر فردا حاضر می شوند تا سخنرانی شروع شود. خدا اینها را پیچیده کرده تا هرکی هر کی نشود در خانه اش و فقط مومنین بیایند. دینداری سخت نیست و اتفاقا آسان کننده هم هست. سختی ها را به دین ربط ندهید. بیدار شدن برای نماز شب سخت است این سختی در ذات زندگی است و اگر اینجا تحمل نکنی دو قدم ان طرف تر باید تحمل کنی. یک سختی در دنیاست. سهمیه ی سختی امروزت را برای بیدار شدن شب می کشی؟ فرد می گوید نه من می خواهم بخوابم! خب دو ساعت دیگر بیرون تصادف کردی متوجه می شوی چه خبر است! پس خوب است این سختی را خودم ببرم!

این سختی برای دنیاست و باید هم بخوری فرقی هم نمی کند! بخشی از سختی را تو به پیشوازش می روی و با دستورات دین می پذیری و اگر نپذیرفتی طور دیگری به سرت می زنند. مثلا الان یک پاکت میوه میدهند دستت می گویند ببر خانه، اما شخص نمی گیرد میگوید سنگین است و بعد آن پلاستیک را می چرخانند و به سرت می زنند می گویند حالا ببر!

دین کار را سخت نمی کند فقط ممکن است این سختی هایی که ما قطعا خواهیم کشید را جا به جا می کند. حتی این ذکر مصیبت ها و جلسات روضه که می روید و برای امام حسین علیه السلام گریه می کنی، چقدر از مشکلاتت را خدا یواشکی بر می دارد و نمی گذارند متوجه بشوی که تشکر کنی.

در متن و طبع زندگی انسان سختی و فشار هست در روحیه ی انسان یک تلخی هایی بوجود می آید دین به این تلخی ها اضافه نمی کند بلکه از تلخی ها کم می کند. دین فشار ندارد و این زندگی است که فشار می آورد.

اگر جوانهای ما بدانند با گناه لذت بدست نمی آید؛ فرم لذت عوض می شود یعنی لذتی که که ته آن تلخ است از دماغ آمد بیرون می کشند و حقیقتا به انسان نشاط نمی دهد. گناه نکنی این لذت از راه درست به تو می رسد گر نستانی به ستم می دهند! یعنی به زور هم شده لذت را به تو می چشانند. سهمیه لذتت است باید بخوری و بگویی نمی خواهم نمی شود و به زور به تو می دهند.

اگر جوانها این را بدانند از گناه مثل سمّ مهلک و زهر مار فرار می کنند اما نمی دانند فکر می کنند غنیمت است گناه را بگیرند و یا از دستور دین فرار کنند.

در مسیر اجرای دینداری سختی تحمل کردی بگذار به حساب دنیا! مثلا غیبت نکردی، خودخوری کردی و طرف را ضایع نکردی، یک رنجی کشید اما این رنج برای غیبت نکردنت نیست بلکه در متن دنیاست اینجا نخوری جای دیگر می خوری، اما اگر اینجا نخوری نور می آید.

برای اینکه در مسیر دینداری کارمان ساده تر شود باید چه کنیم؟ // خدا را چشم به راه نگذاریم!

دین سخت نیست و قبول کردیم هر چه سختی هست برای دنیاست و اگر سختی هم تحمل کردیم ذات دنیاست. مثل اینکه هر غذایی می خوری باید سختی پس بدهی و به دستشویی بروی و این را پذیرفتی و عادت کردی.

در زیارت امین الله یک عبارتی دارد که من به شما هدیه می دهم: اللَّهُمَّ إِنَّ قُلُوبَ الْمُخْبِتِينَ إِلَيْكَ وَالِهَةٌ وَسُبُلَ الرّاغِبينَ اِلَيْكَ شارِعَةٌ وَاَعْلامَ الْقاصِدينَ اِلَيْكَ وَاضِحَةٌ ³ ؛ خدایا هر کس از تو حساب می برد واله و شیدای توست. راههای کسانی که رغبت دارند به تو باز است. آنهایی که قصد دارند بیایند به سمتت، نشانه هایی که سر راه برایشان می گذاری واضح است.

یک راه عجیب به ما نشان می دهد می خواهی عاشق خدا بشوی کمی از او حساب ببر! برای اینکه راهتان در دنیداری آسان شود از خودتان میل و رغبت نشان دهید و ان وقت ببینید چطور راه برایتان باز می شود. خدا خودش راهنمایی می کند و راه را نشان می دهد برای کسانی که قصد کرده اند.

اوج عبادت رسول خدا صلی الله علیه و آله تازه بعد از شبهای قدر بود. چون هر کس در شبهای قدر چیزی گرفته است باید بعد از شبهای قدر بیاید و آنها را جمع کند اما معمولا نمی آیند. حال که شما به خدا نزدیک تر شده اید رهایش نکنید و بردارید. آفرین به شما که عوامانه برخورد نکردید. مثل اینکه رفته اید خواستگاری کسی و پیغامی داده اید و خانواده ی دختر مدام منتظر هستند تا شما بیایید و مدام منتظر است. خدا هم تا سحر منتظر است که می اییم یا نه؟ خدا را چشم به راه نگذارید. چشم به راهی چیز بدی است.

پی نوشت:

1- سوره مبارکه البقرة آیه ۲۸۶.

2- سوره مبارکه البقرة آیه 185.

3- مفاتیح الجنان، زیارت امین الله