مختصری درباره سوره آسمانی "مزمّل"
مزمل یعنی روانداز به خود پیچیده و این سوره مکی است.
وارث: مزمل یعنی کسی که لباس یا رواندازی به خود می پیچد تا بخوابد و استراحت کند یا از سرما محفوظ بماند.
در این سوره به حضرت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) خطاب شده است: یا ایها المزمل یعنی: ای روانداز به خود پیچیده. از ظاهر این جمله بر می آید که در هنگام نزول این سوره، آن جناب روانداز یا جامه ای را به خود پیچیده بود. از این جهت با این عبارت مورد خطاب قرار گرفته است.
سوره مزمل از نخستین سوره هایی است که در آغاز بعثت بر رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شده است.
خداوند در این سوره به رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمان می دهد که نماز شب بخواند، تا بدین وسیله آماده گرفتن مسئولیتی گردد که بزودی به او واگذار می شود. این مسئولیت بزرگ همان رسالت سنگین آن حضرت بوده است. به وی امر می کند که در برابر سخنان بیهوده ای که کفار قریش می گویند، و او را شاعر و کاهن و دیوانه می خوانند، شکیبایی کند و به صورتی پسندیده از آنان کناره گیرد. پس از آن، کفار به عذاب دنیا و آخرت تهدید می شوند.
سه دستور مهم خداوند به رسول خداوند به رسول گرامیش در این سوره، چنین است:
1 - حدود نیمی از شب را برای ادای نماز شب برخیزید.
در ادامه این دستور، خداوند متعال، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را به خواندن قرآن به صورت ترتیل و ذکر نام خویش، امر فرموده است.
ظاهراً مراد از ترتیل و تلاوت قرآن به صورت شمرده، خواندن قرآن در نماز، و یا اصلا منظور از آن خود نماز است همچنین ظاهراً منظور از ذکر نام پروردگار و تضرع و زاری نیز، همان نماز شب است. یعنی در نماز نام پروردگارت را ذکر کن و در پیشگاه او تضرع و زاری نمای.
2 - خدا را در همه کارهایت وکیل قرار ده.
وکیل گرفتن به این معناست که انسان، غیر خودش را در جای خود بنشاند، به طوری که اراده او به جای اراده خود انسان کار کند. وکیل قرار دادن خدا به این است که: آدمی تمام امور را از آن خدا و به دست او بداند. پس به هیچ سبب دیگری دل نبندد و در هدف ها و خواسته هایش فقط متوسل به اسبابی شود که خدای متعال معرفی کرده است.
3 - صبر بر آزار و استهزای کفار و دوری گزیدن از آنان.
در این سوره به حضرت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) خطاب شده است: یا ایها المزمل یعنی: ای روانداز به خود پیچیده. از ظاهر این جمله بر می آید که در هنگام نزول این سوره، آن جناب روانداز یا جامه ای را به خود پیچیده بود. از این جهت با این عبارت مورد خطاب قرار گرفته است.
سوره مزمل از نخستین سوره هایی است که در آغاز بعثت بر رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شده است.
خداوند در این سوره به رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمان می دهد که نماز شب بخواند، تا بدین وسیله آماده گرفتن مسئولیتی گردد که بزودی به او واگذار می شود. این مسئولیت بزرگ همان رسالت سنگین آن حضرت بوده است. به وی امر می کند که در برابر سخنان بیهوده ای که کفار قریش می گویند، و او را شاعر و کاهن و دیوانه می خوانند، شکیبایی کند و به صورتی پسندیده از آنان کناره گیرد. پس از آن، کفار به عذاب دنیا و آخرت تهدید می شوند.
سه دستور مهم خداوند به رسول خداوند به رسول گرامیش در این سوره، چنین است:
1 - حدود نیمی از شب را برای ادای نماز شب برخیزید.
در ادامه این دستور، خداوند متعال، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را به خواندن قرآن به صورت ترتیل و ذکر نام خویش، امر فرموده است.
ظاهراً مراد از ترتیل و تلاوت قرآن به صورت شمرده، خواندن قرآن در نماز، و یا اصلا منظور از آن خود نماز است همچنین ظاهراً منظور از ذکر نام پروردگار و تضرع و زاری نیز، همان نماز شب است. یعنی در نماز نام پروردگارت را ذکر کن و در پیشگاه او تضرع و زاری نمای.
2 - خدا را در همه کارهایت وکیل قرار ده.
وکیل گرفتن به این معناست که انسان، غیر خودش را در جای خود بنشاند، به طوری که اراده او به جای اراده خود انسان کار کند. وکیل قرار دادن خدا به این است که: آدمی تمام امور را از آن خدا و به دست او بداند. پس به هیچ سبب دیگری دل نبندد و در هدف ها و خواسته هایش فقط متوسل به اسبابی شود که خدای متعال معرفی کرده است.
3 - صبر بر آزار و استهزای کفار و دوری گزیدن از آنان.
کتاب گلستان سوره‌ها – ص 124
محمدحسین جعفری
/1102101305