به غیر مسلمان چه باید گفت تا جذب شود؟

متن گفتار مطرح شده بدین شرح است:

سوال :من با دوستانم در آمریکا در مورد اسلام مباحثی داریم. آنها می‌‌گویند اسلام خشن است و من هم جوابهایی به آنها داده‌‌ام. اما مطمئنا جوابهای شما سنجیده‌‌تر است. من تقاضا دارم یک سلسله مطالبی را در هر موردی که می‌‌شود از اسلام گفت، به طور مستمر برای بنده بفرستید تا به آنها بگویم. شما لطف کنید مطالب را بفرستید، من فقط آنها را بیان می‌‌کنم. اگر سؤالی پیش آمد با شما در میان می‌‌گذارم. لطفا حتما جواب مرا بدهید، خیلی لازم دارم. البته من خودم مطالعاتی دارم و جواب آنها را می‌‌دهم، اما مطمئنا جوابهای شما بهتر است. ترتیب بیان موضوعات به عهده خودتان، فرض کنید می‌‌خواهید یک غیر مسلمان را با اسلام آشنا کنید. البته داخل اینها کسانی هستند که اسمی مسلمانند، ولی عمل مسلمانها مثل نماز و.. را انجام نمی‌‌دهند. مطالب با دلایل محکم عقلی و نقلی باشد، که طرف قبول کند.

پاسخ : «دین اسلام»؛ دین رأفت، رحمت، مودّت و دوستی است و پیامبر اسلام(ص) به عنوان رحمت برای عالمیان از جانب خداوند مبعوث به رسالت شده است، قوانین و کتابی که اسلام برای هدایت بشر دارد، منطبق بر عقل و منطبق می‌‌باشد.به طور کلی، دین اسلام بر اساس عقل و منطق، همراه با محبت و دوستی پایه‌‌گذاری شده و در اصل اولی، دین اسلام از خشونت و برخورد خشن بیزار و متنفر می‌‌باشد.برای اثبات این مطلب، آیات قرآن و کتاب آسمانی مسلمانان و سیره عملی خود پیامبر اسلام(ص) و هم چنین دستور العمل‌‌ها و بیانات پیامبر اسلام باید ملاحظه گردد.الف) قرآن کریم خطاب به پیامبر اسلام می‌‌فرماید: «وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلاَّ رَحْمَهً لِلْعالَمِینَ»(انبیاء: ۱۰۷)؛ ما تو را نفرستادیم مگر به عنوان رحمت برای جهانیان.دینی که پیامبرش را به عنوان رحمت برای مردم معرفی می‌‌کند، مسلما نمی‌‌تواند دین خشونت باشد.در آیه دیگر به پیامبر اسلام دستور به تواضع و فرتنی در مقابل مؤمنین را بیان می‌‌کند و می‌‌فرماید: «وَ اخْفِضْ جَناحَکَ لِلْمُؤْمِنِینَ»(حجر: ۸۸)؛ «بال خویش را براى مؤمنان فرو گستر».و نیز در جای دیگر، خداوند به پیامبرش فرمان عفو و گذشت و مدارا را صادر می‌‌کند. «خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ»(اعراف: ۱۹۹)؛ «گذشت پیشه کن و به [کار] پسندیده فرمان ده و از نادانان رخ برتاب».تمام این آیات، بیان گر و نشانه رحمت پیامبر اسلام و ملایم و با مودت بودن و مطابق منطق بودن دین اسلام می‌‌باشد؛ زیرا اگر اسلام دین محبت، الفت، صمیمت و دوستی نمی‌‌بود، این همه تأکید به عفو، گذشت، محبت، اخلاق نیک و امثال این امور معنا نداشت. دینی که تأکید می‌‌کند پیامبر با عفو، گذشت، مهربانی و محبت و اخلاق نیک با دیگران رفتار کنید و در برابر مؤمنین متواضع باشد.ب) رفتار و سیره عملی اسلام:۱- پیامبر اسلام بسیار نسبت به دیگران دلسوز و مهربان بوده است. لذا اگر افراد از روی عناد به خداوند یکتا ایمان نمی‌‌آوردند، غم و غصه‌‌ی گمراهی دیگران، بر پیامبر سنگینی می‌‌کرد تا جایی که قرآن می‌‌فرماید: «لَعَلَّکَ باخِعٌ نَفْسَکَ أَلاَّ یَکُونُوا مُؤْمِنینَ»(شعراء:۳)؛ [گویى مى‏خواهى جان خود را از شدّت اندوه از دست بدهى بخاطر اینکه آنها ایمان نمى‏آورند]، این کلام خدا، مهربانی و دلسوزی خالصانه پیامبر را نشان می‌‌دهد.

۲- اخلاق نیک؛ به شهادت تاریخ، پیامبر اسلام(ص) بهترین و نیکوترین اخلاق را داشته است. رفتار و گفتار خود پیامبر اسلام، هم از نظر قرآن و هم از نظر تاریخ، نشان می‌‌دهد که حضرت نیکوترین اخلاق و بهترین گفتار، حتی با دشمنان خود را داشته است.پیامبر اسلام آنقدر با مهربانی و نیکوئی با مردم رفتار نمود که قرآن او را به عنوان نمونه اخلاق عظیم معرفی می‌کند «إِنَّکَ لَعَلى‏ خُلُقٍ عَظیمٍ»(قلم:۴).پیامبر اسلام، در تمام مسائل با صبر، شیکیبائی، عفو وگذشت رفتار می‌‌نمود و در برخورد با همگان با چهره باز و بشاش برخورد می‌‌نمود. همسایه یهودی حضرت هر روز با خاکستر از آن حضرت استقبال می‌‌کرد و پیامبر(ص) بدون هیچ واکنشی، پس از تکان دادن لباس‌ها و مرتب کردن وضع ظاهری اش به راه خود ادامه می‌‌داد، و روز بعد، با آنکه می‌‌دانست همان برنامه تکرار می‌گردد، تغییر مسیر نمی‌‌داد. یک روز از آنجا می‌‌گذشت، با کمال تعجب از خاکستر خبری نشد. حضرت با لبخند بزرگوارانه‌‌ای گفت: رفیق ما امروز به سراغ ما نیامد! گفتند: بیمار است. فرمود: باید به عیادتش برویم. بیمار یهودی، وقتی پیامبر اسلام را بالای سرش تماشا نمود، در چهره آن حضرت صمیمیت و محبت صادقانه‌‌ای احساس کرد که گویی سالها است با وی سابقه دوستی و آشنایی دارد و تمام کینه‌‌های مرد یهودی نسبت به حضرت به مهر و صفا تبدیل گردید.

آیا دینی که رهبرش حتی با دشمنانش اینگونه برخورد می‌‌کند، دینی خشن و بی رحم است یا دین با صفا و محبت و اخلاق و مهر و عاطفه؟!!اگر تاریخ صدر اسلام را مطالعه کنید پی می‌‌برید که در اثر برخورد نیک واخلاق حمیده پیامبر اسلام و مهر و عطوفتی که در دین اسلام وجود داشت، اقوام و ملل مختلف از اطراف و اکناف مدینه به اسلام می‌‌پیوستند و شعاع خورشید اسلام هر روز قلمرو بیشتری را فرا می‌‌گرفت.در نخستین فتوحات اسلامی و رفتار مهربانانه پیامبر اسلام و مسلمانان، مسیحیان شبیه جزیره العرب و شامات و غیره شیفته اسلام شدند و از صمیم دل آن را پذیرفتند.

البته یهود و مشرکان مکه موضع منفی گرفتند و دلیل آن هم این بود که علماء یهود به خاطر دنیا پرستی و ریاست طلبی، حقیقت را که از تورات درباره پیامبر اسلام خبر داشتند انکار کردند و عوام یهود را فریب دادند و به آنها گفتند پیامبر موعود این شخص نمی‌‌باشد. همچنین سران شرک و بت پرستی، منافع مادی خود را با وجود اسلام در خطر می‌‌دیدند، لذا علیه اسلام قیام کردند و یهود با تمام قدرت، تبلیغات سوء و منفی علیه اسلام را آغاز نمود که تا امروز این تبلیغات ادامه دارد و یکی از اتهامات و تبلیغات آنها، اتهام خشن بودن اسلام می‌‌باشد.

لذا قرآن کریم (مائده: آیه ۸۲و۸۳)، موضع مشرکان و یهود را نسبت به مسلمانان بسیار خشن و بی رحمانه و موضع مسیحیان را نرم و ملایم توصیف می‌‌کند.بر همین اساس، علما و مبلغان مسیحی نجران با آمدن نزد پیامبر و دیدن تواضع، اخلاق و حقانیت پیامبر(ص)، از مباهله با حضرت دست کشیدند و در واقع تسلیم پیامبر اسلام شدند.

قرآن کریم نتیجه اخلاق و رفتار پیامبر را در گسترش قلمرو اسلام و توسعه مسلمانان چنین می‌‌فرماید: «فَبِما رَحْمَهٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِی الأَْمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ»(آل عمران: ۱۵۹)؛پس به [برکت] رحمت الهى با آنان نرمخو [و پرمهر] شدى و اگر تندخو و سختدل بودى قطعا از پیرامون تو پراکنده مى‏شدند پس از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در کار[ها] با آنان مشورت کن و چون تصمیم گرفتى بر خدا توکل کن زیرا خداوند توکل‏کنندگان را دوست مى‏دارد.

حال شما فکر کنید، دینی که دستور العمل اصلی اش سفارش به اخلاق و تواضع و عفو وگذشت باشد و رهبرش این گونه با توضع و اخلاق رفتار کند، آیا با خشونت سازگاری پیدا می‌‌کند؟۳- دلسوزی پیامبر اسلام؛ وظیفه پیامبر اسلام، راهنمائی مردم به دین الهی و یکتا پرستی بوده است و دراین جهت بسیار دلسوزانه عمل می‌‌کرد و از هدایت نشدن عده‌‌ای از گم گشته‌‌گان وادی ضلالت، غم و غصه فراوان خانه دل او را فرا می‌‌گرفت. این دلسوزی و مهربانی پیامبر نسبت به هدایت امت به حدّی بوده که قرآن کریم او را دلداری می‌‌دهد: «فَلَعَلَّکَ باخِعٌ نَفْسَکَ عَلى‏ آثارِهِمْ إِنْ لَمْ یُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدیثِ أَسَفاً»؛(کهف:۶) گویا می‌‌خواهی خود را از غم واندوه به خاطر عدم ایمان آنها به این قرآن هلاک کنی…به خاطر اخلاق و رفتار نیک و خداپسند و عقل پسند پیامبر اسلام(ص)، قرآن کریم او را به عنوان الگویی از انسانیت، مهر، عاطفه، صفا و صمیمیت، اخلاق و الگویی از همه خوبیها معرفی می‌‌کند.

ج- روایات؛ اگر به روایاتی که از معصومین(علیهم السلام) به ما رسیده توجه کنیم [با توجه به ارتباطات آنها با منبع وحی] در بخش اخلاق و رفتار، دستور العمل‌‌هایی را بیان نموده است، آنگاه به حقیقت اسلام از نظر عطوفت مهربانی و صلح و صفا پی می‌‌بریم.البته نامه گنجایش ذکر روایات را ندارد ولی این مقدار عرض می‌‌کنیم که در روایات ما بهترین دستور العمل در رفتار و اخلاق انسان در تمام ابعاد؛ خانوادگی اجتماعی سیاسی، اقتصای، فرهنگی و… بیان شده است و در تمام روایاتی که به عنوان دستور العمل زندگی بیان شده‌‌اند، غیر از خدمت به دیگران، مهربانی کردن و رفتار دوستانه و با محبت و با اخلاق نسبت به انسان‌‌های دیگری، کوچکترین مسئله خشنونت آمیز، دیده نمی‌‌شود.