مؤمنانی که به جنگ با خدا میروند، کیستند؟
خداوند متعال در آیات قرآن خطاب به رباخواران میفرماید: آگاه باشید خدا و رسولش با شما رباخواران، پیکار خواهد کرد.
وارث: کسب درآمد برای معیشت خانواده موضوعی است که تمام سرپرستان خانواده نسبت به آن اهتمام دارند و خود را موظف به این امر میدانند. اما نحوۀ به دست آوردن رزق و معیشت اهمیتش به مراتب بیشتر از کسب درآمد است، زیرا اگر فردی بیکار باشد نمیتواند به سمت هر طریق کسبی برود و خدایی نکرده خود را آلوده به درآمد حرام یا شبههناک کند.
متأسفانه در این زمانه برخی سرپرستان خانوادهها برای وسعت دادن به زندگی خود و خروج از سختیها حاضرند به سمت درآمدهای غیر شرعی بروند و خود و خانواده را گرفتار رزق حرام کنند. عدهای دیگر نیز به بهانههای مختلف مانند وسعت دادن به مساحت خانه و یا خرید لوازم ثانویه و یا موارد دیگر اقدام به دریافت وامها با بهرههای بالا میکنند که در اصل فقهی جزو ارزاق رَبَوی محسوب میشود. آیا ارزش دارد انسان به خاطر آرامش و رفاه نسبی تن به این نوع اموال دهد در حالی که خداوند روزی هر کس را طبق مشیت خود و به مقدار معین قرار داده است؟
خداوند در آیۀ 278 سورۀ بقره میفرماید «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ذَرُوا ما بَقِیَ مِنَ الرِّبا إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید، از خدا پروا کنید؛ و اگر مؤمنید، آنچه از ربا باقی مانده است واگذارید. «فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِنْ تُبْتُمْ فَلَکُمْ رُؤُسُ أَمْوالِکُمْ لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ؛ و اگر [چنین] نکردید، بدانید به جنگ با خدا و فرستاده وی، برخاستهاید؛ و اگر توبه کنید، سرمایه های شما از خودتان است. نه ستم میکنید و نه ستم میبینید. خطاب خداوند در آیۀ 278 به اهل ایمان است و این آیه نشان میدهد گروهی از مؤمنان با عدم رعایت درجهای از تقوا دچار اموال ربا میشوند که در این آیه خداوند آنها را مورد انذار قرار میدهد. خداوند در آیه بعد به رباخواران هشدار میدهد اگر این اموال را ترک نکنید خداوند با رسولش با شما مبارزه خواهند کرد. مفهوم «فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ» این است که آگاه باشید خدا و رسولش با شما رباخواران، پیکار خواهد کرد و در واقع اعلان جنگ از سوى خدا و رسول به این گروه خیرهسر است.
اما در مقام امیدبخشی میفرماید: اگر توبه کنید، سرمایه اصلیتان برای خودتان باشد. آیتالله مکارم در تفسیر این آیه در تفسیر نمونه میفرماید: یعنى اگر توبه کنید و دستگاه رباخوارى را برچینید حق دارید سرمایههاى اصلى خود را که در دست مردم دارید (به استثناى سود) از آنها جمعآورى کنید و این قانون کاملاً عادلانه است زیرا که هم از ستم کردن شما بر دیگران جلوگیرى مىکند و هم از ستم وارد شدن بر شما و در این صورت نه ظالم خواهید بود و نه مظلوم.
متأسفانه در این زمانه برخی سرپرستان خانوادهها برای وسعت دادن به زندگی خود و خروج از سختیها حاضرند به سمت درآمدهای غیر شرعی بروند و خود و خانواده را گرفتار رزق حرام کنند. عدهای دیگر نیز به بهانههای مختلف مانند وسعت دادن به مساحت خانه و یا خرید لوازم ثانویه و یا موارد دیگر اقدام به دریافت وامها با بهرههای بالا میکنند که در اصل فقهی جزو ارزاق رَبَوی محسوب میشود. آیا ارزش دارد انسان به خاطر آرامش و رفاه نسبی تن به این نوع اموال دهد در حالی که خداوند روزی هر کس را طبق مشیت خود و به مقدار معین قرار داده است؟
خداوند در آیۀ 278 سورۀ بقره میفرماید «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ذَرُوا ما بَقِیَ مِنَ الرِّبا إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید، از خدا پروا کنید؛ و اگر مؤمنید، آنچه از ربا باقی مانده است واگذارید. «فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِنْ تُبْتُمْ فَلَکُمْ رُؤُسُ أَمْوالِکُمْ لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ؛ و اگر [چنین] نکردید، بدانید به جنگ با خدا و فرستاده وی، برخاستهاید؛ و اگر توبه کنید، سرمایه های شما از خودتان است. نه ستم میکنید و نه ستم میبینید. خطاب خداوند در آیۀ 278 به اهل ایمان است و این آیه نشان میدهد گروهی از مؤمنان با عدم رعایت درجهای از تقوا دچار اموال ربا میشوند که در این آیه خداوند آنها را مورد انذار قرار میدهد. خداوند در آیه بعد به رباخواران هشدار میدهد اگر این اموال را ترک نکنید خداوند با رسولش با شما مبارزه خواهند کرد. مفهوم «فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ» این است که آگاه باشید خدا و رسولش با شما رباخواران، پیکار خواهد کرد و در واقع اعلان جنگ از سوى خدا و رسول به این گروه خیرهسر است.
اما در مقام امیدبخشی میفرماید: اگر توبه کنید، سرمایه اصلیتان برای خودتان باشد. آیتالله مکارم در تفسیر این آیه در تفسیر نمونه میفرماید: یعنى اگر توبه کنید و دستگاه رباخوارى را برچینید حق دارید سرمایههاى اصلى خود را که در دست مردم دارید (به استثناى سود) از آنها جمعآورى کنید و این قانون کاملاً عادلانه است زیرا که هم از ستم کردن شما بر دیگران جلوگیرى مىکند و هم از ستم وارد شدن بر شما و در این صورت نه ظالم خواهید بود و نه مظلوم.
بنابراین در هیچ صورتی نباید به خود اجازه دهیم تا به سمت اموال حرام یا شبههناک برویم که دود آن به چشم خود و خانوادهمان خواهد رفت، زیرا از اولین اثرات رزق حرام قساوت قلب و دور شدن از ارزشهای الهی و عدم استجابت دعاست. رسول اکرم(ص) در این باره میفرمایند: «کسی که یک لقمه حرام بخورد تا 40 شب نمازش قبول نمیشود و دعایش تا 40 روز مستجاب نمیشود؛ مَنْ أَکَلَ لُقْمَةَ حَرَامٍ لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلَاةٌ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً وَ لَمْ تُسْتَجَبْ لَهُ دَعْوَةٌ أَرْبَعِینَ صَبَاحا و هر گوشتی که لقمه حرام میرویاند به آتش سزاوارتر است؛ وَ کُلُّ لَحْمٍ یُنْبِتُهُ الْحَرَامُ فَالنَّارُ أَوْلَى بِهِ». بنابراین عدم قبولی عبادات چیزی جز شقاوت را به همراه نخواهد داشت.
/1102101305