آیت الله تقوایی: بهترین راه خلاصی از هجوم اوهام، دائم الوضو بودن است
آداب زیارت امام حسین علیه السلام
یکی از آداب زیارت امام حسین علیه السلام غسل در آب فرات است که گفته اند آب های لوله کشی در عراق به آب فرات وصل است.
یک خوبی که زیارت امام حسین علیه السلام و بقیه ائمه علیهم السلام دارند این است که وجودمان را شکل دهیم و خودمان را به ذکر عادت دهیم و آقا کمک می کند تا دائم الذکر باشیم، مسلمان و مومن باید دائم الذکر باشد. امام باقر علیه السلام می فرماید: ذکر دائم امام سجاد علیه السلام لا اله الا الله بوده است.
یکی از بهترین راهها برای ترک عادات بد، جایگزین کردن آنها با عادات خوب است. خیلی از ما اسیر اوهام و خیالات هستیم، ریشه تمام اعمال ما نیات است یعنی همه ی آن فکر و خیال است. در روایت وارد شده فکر امام عمل است یعنی فکر سبب می شود به عمل کشیده شود اگر افکار ما شیطانی باشد سبب می شود اعمال ما بد باشد. راه خلاصی از افکار و بهترین راه دائم الوضو بودن است. دلیل اینکه اوهام و افکار به ما هجوم می آورد تعلقات قلبی است اینکه قلبمان به دنیا وابسته است و باید این را با گریه درست کنیم و بهترین فرصت برای حل آن زیارت امام حسین علیه السلام است.
در روایات فرموده اند: در اوقات نماز 4 هزار فرشته به مقام سیدالشهدا علیه السلام مشرف می شوند و همه ی آنها غبارآلوده و در حال بکاء هستند و تا شب گریه می کنند. یعنی کارشان گریه کردن برای اهل بیت علیهم السلام است لذا گریه کردن در آنجا آسان است اگر بتوانیم خودمان را به گریه عادت دهیم تعلقات قلبی را هم می توانیم از بین ببریم.
یکی از بهترین اعمال در زیارت گریه کردن است. خیلی خوب است انسان گریه کردن را جزئی از وجودش کند در روایتی پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: در گریه کردن مثل بچه ها باشید. بچه ها با کوچک ترین چیزی گریه می کنند که خیلی شریف و خوب است.
مردمان خوب خیلی راحت گریه می کنند و خودشان را به گریه می زنند و این بهترین چیز است که قلب انسان برای خدا خاشع است، هر کس گریان باشد خشیت پیدا می کند.
دعای طلب حاجت در حرم امام حسین(ع)
یکی دیگر از آداب زیارت امام حسین علیه السلام گرسنگی است. در روایات فرموده اند: ریشه تمام خیرات در گرسنگی است. امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: سه بار خوردن حیوانی است و انسان باید خودش را به دو وعده عادت دهد. تا زمانی که انسان نفس حیوانی داشته باشد نمی تواند به کمالات برسد.
امیرالمومنین علیه السلام فرمود: اگر تمام پرده های غیب برکنار شود، ذره ایی بر ایمان من افزوده نمیشود. امیرالمومنین علیه السلام تمام مراتب یقین را در این دنیا طی کرده اند. گفته اند حضرت عیسی به قبر مریم عذرا می رود و رو به اصحاب می فرماید: مادرم مریم عذرا می گوید کاش زنده بودم و روزهای تابستان را روزه می گرفتم. روایت مبارکه می فرماید: راه بدون گرسنگی طی نمی شود. لذا عرفا سالشان را با ماه مبارک رمضان شروع می کنند.
ماه مبارک برای این است که انسان روزه بگیرد و حلاوت و شیرینی گرسنگی را درک کند، گرسنگی و روزه باب عبادت است و راه را برای رفتن باز می کند.
روایت مبارکه می فرماید: در کربلا گرسنگی داشته باشید. سیر بودن نمی گذارد آنچه باید به دست بیاورید را کسب کنید. احوال کربلا در روایت دارد مثل قیامت است و هر چیزی بروز و ظهور کامل دارد، هر کس به هر چیزی که بخواهد می تواند برسد. کافی است برای حاجتی که داری کنار قبر و ضریح مطهر بروی و بگویی: اَيَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ أَشْهَدُ أَنَّكَ تَشْهَدُ مَقَامِي وَ تَسْمَعُ كَلَامِي وَ أَنَّكَ حَيٌّ عِنْدَ رَبِّكَ تُرْزَقُ فَاسْأَلْ رَبَّكَ وَ رَبِّي فِي قَضَاءِ حَوَائِجِي 1 ؛ تمام حوائج برآورده می شود. آنجا راه باز است مهم این است که بعد از آن ما آنها را خراب نکنیم.
مستحب است در کربلا گرسنگی و تشنگی داشته باشید اگر توانستید یک وعده و اگر نتوانستید دو وعده بخورید اگر هم سه وعده بخورید به مقدار کم بخورید. تمام راه زیارت محسوب می شود لذا دعاهای توحیدی را سعی کنید داشته باشید مثل مناجات حضرت علی علیه السلام و ...
انسان توانش را دارد که چیزی نخورد و مثل ملائکه باشد اما نباید گرسنگی به حدی باشد که نمازتان کم شود. اگر دیدید نمازتان، اعمالتان و گریه و زاری تان برای امام حسین علیه السلام کم می شود و بدنتان ضعیف می شود بخورید به حدی که بتوانید اعمال خوب داشته باشید. نماز خیلی مهم است باید قدرت داشته باشید که نماز بخوانید.
مستحب است غبارآلود به زیارت بروید یعنی در ابتدا غسل نکنید. در روایت می فرماید: از آداب دیگر زیارت نخوردن گوشت و خوردن غذای اهل عزاست. اعمالی در سیر و سلوک داریم به نام ترک حیوانی که مثلا هفت روز گوشت نمی خوزند به شرطی که والدینتان ناراحت نشوند. خوردن زیاد گوشت خوب نیست و خوردن هر گوشتی هم خوب نیست اصولا گوشت قساوت قلب می آورد.
استحباب کمک کردن به دیگران در مسیر پیاده روی اربعین
نکته ی دیگری که خیلی در زیارت مهم است کمک کردن به دیگران است. برنده کسی است که همه چیزش را برای خدا می گذارد لذا راهی برای کمال این است که انسان خودش را وقف خدا و دیگران کند و خودخواهی را کنار بگذارد. در روایت مبارکه آمده کسی که در خانه کار کند بالاتر از یک ماه عبادت در مسجدالحرام است و در بعضی روایات یکسال عبادت آمده است.
بهتر است انسان آنچه را که دوست دارد ببخشد: لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّي تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَليمٌ 2 ؛ در روایت داریم امیرالمومنین علیه السلام دو دست لباس خریدند و خوب تر را به غلام دادند.
نکته ی دیگر پیاده بودن و پا برهنه بودن در زیارت اربعین مستحب است. اگر پابرهنه نتوانستی عبادت کنی بهتر است پابرهنه نباشی. در روایت هست کسی که سواره به حج می رود ثوابش از پیاده رفتن بیشتر است چون بهتر می تواند عبادت کند. هر رکعت نماز در حرم امام حسین علیه السلام ثواب هزار حج، هزار عمره، هزار جهاد در کنار پیغمبر صلی الله علیه و آله و آزاد کردن هزار بنده را دارد. اگر کسی بتواند هم پیاده و پابرهنه برود خوب است.
امام صادق علیه السلام می فرماید: من برادرانم را دعا می کنم. یعنی حضرت زائران امام حسین علیه السلام را برادران خود خوانده اند، روایت مبارکه می فرماید: کسی که معرفت به این امر داشته باشد مقامش از هر نبی مرسل بالاتر است. آیت الله بهجت
علمای امت پیامبر حامل قرآن هستند خیلی فرق است بین کسی که حامل قران باشد با کسی که حامل تورات و یهود باشد. دلهای شیعیان ما قبر ما اهل بیت علیهم السلام است؛ یعنی شما حامل ائمه علیهم السلام و قران ناطق هستید.
1- بحار الانوار، علامه مجلسي، مؤسسة الوفاء، بيروت 1404ق، ج97، ص295 و مفاتيح الجنان، شيخ عباس قمي، انتشارات كتابخانه صدر، دوم، 1376 ش، شانزدهم از آداب زيارت امام حسين.
2- سوره آل عمران آیه 92.