آیه های نامدار قرآن را بشناسیم - بخش دوم
وارث: آیه وام: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِذَا تَدَایَنتُم بِدَیْنٍ إِلَی أَجَلٍ مُّسَمًّی فَاکْتُبُوهُ وَلْیَکْتُب بَّیْنَکُمْ کَاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَلاَ یَأْبَ کَاتِبٌ أَنْ یَکْتُبَ کَمَا عَلَّمَهُ اللّهُ فَلْیَکْتُبْ وَلْیُمْلِلِ الَّذِی عَلَیْهِ الْحَقُّ وَلْیَتَّقِ اللّهَ رَبَّهُ وَلاَ یَبْخَسْ مِنْهُ شَیْئًاْ... (بقره / 282) ای کسانی که ایمان آورده‌اید، هر گاه به وامی تا سررسیدی معین، با یکدیگر معامله کردید، آن را بنویسید؛ و باید نویسنده‌ای [صورت معامله را] بر اساس عدالت، میان شما بنویسد؛ و هیچ نویسنده‌ای نباید از نوشتن خودداری کند همان گونه [و به شکرانه آن] که خدا او را آموزش داده است؛ و کسی که بدهکار است باید املا کند، و او [نویسنده] بنویسد؛ و از خدا که پروردگار اوست پروا نماید، و از آن، چیزی نکاهد...»
آیه نور: «اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ (نور / 35) خدا نور زمین‌ها و آسمان‌ها است».
آیه عزت: «وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً (اسراء / 111) او بگو ستایش مخصوص اوست که هرگز فرزندی ندارد».
آيه ولايت
آیه ولایت: «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَیُۆْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ (مائده / 55) ولیّ شما، تنها خدا و پیامبر اوست و کسانی که ایمان آورده‌اند: همان کسانی که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند».
این آیه نیز یکی دیگر از اسناد عظمت امیر مۆمنان علی علیه‌السلام است. در تفسیر مجمع‌البیان در ذیل این آیه شریفه به نقل از ابوذر غفاری آمده است: ای مردم روزی از روزها با رسول خدا در مسجد نماز می‌خواندم، سائلی وارد مسجد شد و از مردم تقاضای کمک کرد، ولی کسی چیزی به او نداد، او دست خود را به آسمان بلند کرد و گفت: خدایا تو شاهد باش که من در مسجد رسول تو تقاضای کمک کردم ولی کسی جواب مساعد به من نداد، در همین حال علی علیه‌السلام که در حال رکوع بود با انگشت کوچک دست راست خود اشاره کرد. سائل نزدیک آمد و انگشتر را از دست آن حضرت بیرون آورد، پیامبر که در حال نماز بود این جریان را مشاهده کرد، هنگامی که از نماز فارغ شد، سر به سوی آسمان بلند کرد و چنین گفت:
" خداوندا برادرم موسی از تو تقاضا کرد که روح او را وسیع گردانی و کارها را بر او آسان سازی و گره از زبان او بگشایی تا مردم گفتارش را درک کنند، و نیز موسی درخواست کرد هارون را که برادرش بود وزیر و یاورش قرار دهی و به وسیله او نیرویش را زیاد کنی و در کارهایش شریک سازی. خداوندا! من محمد پیامبر و برگزیده توأم، سینه مرا گشاده کن و کارها را بر من آسان ساز، از خاندانم علی را وزیر من گردان تا به وسیله او، پشتم قوی و محکم گردد".
ابو ذر می‌گوید: هنوز دعای پیامبر پایان نیافته بود که جبرئیل نازل شد و به پیامبر گفت: بخوان، پیامبر. فرمود: چه بخوانم، گفت بخوان: "إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ منها ...
آیه سۆال: « فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُون» (نحل / 43) بروید از اهل ذکر اگر نمی‌دانید سۆال کنید.
آيه روزه
آیه روزه: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیام (بقره / 183) ای اهل ایمان به شما هم روزه داشتن فرض کردید».
آیه اُذُن یا تصدیق: « وَمِنْهُمُ الَّذِینَ یُۆْذُونَ النَّبِیَّ وَیِقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ قُلْ أُذُنُ خَیْرٍ لَّکُمْ یُۆْمِنُ بِاللّهِ وَیُۆْمِنُ لِلْمُۆْمِنِینَ وَرَحْمَةٌ لِّلَّذِینَ آمَنُواْ مِنکُمْ وَالَّذِینَ یُۆْذُونَ رَسُولَ اللّهِ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ (توبه / 61) و از ایشان کسانی هستند که پیامبر را آزار می‌دهند و می‌گویند: «او زودباور است.» بگو: «گوش خوبی برای شماست، به خدا ایمان دارد و [سخن] مۆمنان را باور می‌کند، و برای کسانی از شما که ایمان آورده‌اند رحمتی است.» و کسانی که پیامبر خدا را آزار می‌رسانند، عذابی پر درد [در پیش] خواهند داشت».
درشان نزول این آیه در تفسیر مجمع‌البیان آمده است: این آیه درباره گروهی از منافقان نازل شده، که دور هم نشسته بودند و سخنان ناهنجار، درباره پیامبر می‌گفتند. یکی از آنان گفت: این کار را نکنید، زیرا، می‌ترسیم به گوش محمد برسد، و او به ما بد بگوید و مردم را بر ضد ما بشوراند. یکی از آنان که نامش "جلاس" بود گفت: مهم نیست، ما هر چه بخواهیم می‌گوییم، و اگر به گوش او رسید نزد وی می‌رویم، و انکار می‌کنیم، و او از ما می‌پذیرد، زیرا محمد (صلی الله علیه و آله) آدم خوش باور و دهن‌بینی است، و هر کس هر چه بگوید قبول می‌کند. در این هنگام آیه فوق نازل شد.
آیه نفر: «ما کانَ الْمُۆْمِنُونَ لِیَنْفِرُوا کَافَّةً (توبه / 122) نباید مۆمنان همگی بیرون رفته».
آیه مودت: «قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی (شوری / 23) بگو من از شما اجرت رسالت جزء این نخواهم که مودت و محبت مرا در حق خویشاوندان منظور دارید».
آيه تطهير
آیه تطهیر: «إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً (احزاب / 33) خداوند فقط می‌خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملاٌ شما را پاک سازد». این آیه مهم‌ترین سند عصمت پنچ تن آل عباست.
در تفسیر مجمع‌البیان آمده است: ابوحمزه ثمالی در تفسیرش در این مورد، از همسر پیامبر ام‌سلمه آورده است که روزی دخت فرزانه پیامبر فاطمه نزد آن حضرت آمد و سوپی خاصّ برای پدرش آورد؛ پیامبر به او فرمود: فاطمه جان! همسر و دو فرزند دلبندت حسن و حسین را نزدم دعوت کن. دختر پیامبر آنان را به خانه پدر فرا خواند و همگی از آن غذا خوردند؛ آن گاه پیامبر کسای خیبری را بر سر آنان برافراشته داشت و رو به بارگاه خدا برد و نیایش گرا نه گفت: اللّهم هۆلا اهل بیتی و عترتی فاذهب عنهم الرجس و طهّرهم تطهیراً. ام‌سلمه می‌گوید من با دیدن این منظره دل‌انگیز و آن نیایش شورآفرین پیامبر بر آن شدم که خود را در شمار آنان درآورده و مشمول دعای آن حضرت گردم، که پیامبر فرمود: ام‌سلمه! تو به خیر و سلامتِ در عقیده خواهی ماند، امّا از اینان نیستی.
خدایا بر ما توفیق دست یافتن به آستان ثقلین را نصیب گردان. آمین
/د115