زمانی که زمان اجلش فرا می رسد
وارث: قرآن کریم برای پی بردن ارزش زمان از برخی از اتفاقات راز آلود پس از مرگ پرده برداشته و حال افرادی را حکایت می کند که پس از مرگ، خواهان بازگشت دوباره به دنیا و تدارک فرصتی جدید هستند، که با عدم اجابت پروردگار روبرو می شوند.(سوره مومنون آیات98-99)
ابرها پایداری ندارند، زمان هم این گونه است؛ ثانیه ها از پس ثانیه ها می آیند و می روند؛ روز ها و هفته ها و ماه ها یکی پس از دیگری بدون هیچ مجوزی می آیند و تمام می شوند؛ کودک را جوان می کنند و جوان را پیر و به این وسیله، به زندگی انسان معنا می بخشد.
قرآن کریم به زمان قسم می خورد
یکی از ابعاد اهمیت زمان را می توان از توجهی که قرآن کریم به آن داشته است بدانیم؛ چنانچه قسم خوردن خداوند در قرآن کریم با عبارت (والعصر) خود نکته اساسی و حکایتی عجیب است.
در حقیقت این سوگند توجه آدمی را به نعمتی معطوف می دارد که از ارزش والایی برخوردار است. خداوند در پرتو نعمت زمان، قابلیت های نهفته ای را در طول مدت عمر، برای انسان به ودیعه گذارده که مدیریت صحیح آن، نقش مهمی در رشد زندگی انسان دارد چنانچه در زندگی های روزمره امروز هم می توان اهمیت ان را لمس کرد.
این برنامه ریزی و مدیریت کردن زمان آن قدر مهم است که همان طور که گفته شد بارها خداوند در قرآن کریم بدان سوگند یاد نموده (سوره‌های فجر آیات 1-4،شمس آیات 1-4، ضحی آیات 1-2، لیل آیات 1-2، والعصر آیه 1) و انجام عباداتی مانند حج، روزه، نماز، و... را مشروط و منوط به مدیریت زمانی این اعمال، در زمان معین دانسته است. چنانکه آیات شریفه ای که دلالت بر تعیین ساعت نماز و روزه می کنند، وجوب رفتار عبادی را مستلزم انجام در یک بستر زمانی مشخص دانسته است که می باید انسان از نظر زمانی و وقتی آنرا محاسبه نموده و سر وقت، آنرا به انجام رساند. (سوره اسراء، آیه 78)
زمانی که زمان اجلش فرا می رسد
واقعیت مهم زمان را انسان زمانی درک می کند که اجلش فرارسیده، دستش از این دنیا کوتاه و از آن خارج گشت. اینجاست که می فهمد، توقفش در این دنیا عصرگاه یا صبحگاهی بیش نبوده (سوره نازعات، آیه 46) و یا احساس می کند که تنها ساعتی از روز را در دنیا مانده است. (سوره یونس آیه 45)
قرآن کریم برای پی بردن ارزش زمان از برخی از اتفاقات راز آلود پس از مرگ پرده برداشته و حال افرادی را حکایت می کند که پس از مرگ، خواهان بازگشت دوباره به دنیا و تدارک فرصتی جدید هستند، که با عدم اجابت پروردگار روبرو می شوند. (سوره مومنون آیات98-99)
زمان، تنها چیزی است که درنگ ندارد و برای عبور و مرور خود مجوز نمی خواهد! حضرت علی (علیه السلام)، در خصوص گذر زمان جمله ای زیبا و حکیمانه فرموده است: وَ قَالَ (علیه السلام) : ... الْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَیْرِ (نهج البلاغه، کلمات قصار، 21) ... فرصت به مانند ابر گذرا مىگذرد، پس فرصتهاى نیك را غنیمت دانید.
اینان چون عمر خود را در بی حاصلی و بی خبری سپری کردند، هنگام غروب آفتاب زندگی آرزو می کنند که ای کاش برای زندگی زمان بیشتری در اختیار داشتند. لیکن خداوند هرگز مرگ کسی را آن هنگام که اجلش فرا رسید، به تأخیر نمی اندازد.(سوره منافقون آیات 9 الی 11) این درحالی است که قدر عمر خود را ندانسته و تمام ابزارها و استعدادهای تکاملی خویش را در هنگامه حیات بی بهره گذارده و بدین سان به خویشتن ظلم روا داشتند. (سوره فاطر آیات 36 الی 37)
کلام آخر
قرآن با تعبیرات گوناگون و هشدارهای شدید، ما را به بهره گیری صحیح از وقت فراخونده، و اتلاف گران وقت را به عذاب های سخت تهدید نموده است، بنابراین آنان که وقت خود را به بطالت می گذرانند در حقیقت بر ضد قرآن گام برداشته، و در راه گمراهی افتاده اند، چرا که قرآن قدردانی از وقت را از ارکان اصلی ایمان، و وسیله نجات و پیروزی قرار داده است.
بنابراین تا دیر نشده با غنیمت شمردن فرصت ها ، از زمان های باقی مانده از عمر و فرصتی که به ما داده شده استفاده کنیم و از روزمرگی ها بیرون برویم و برنامه ای برای رشد خود داشته باشیم.
شاعر چه خوب گفته است که:
امشبی را که در آنیم غنیمت شمریم شاید ای دل نرسیدیم به فردای دگر!
منابع:
غنیمت وقت ؛ مجله بشارت آذر و دی 1386، شماره 62
مدیریت زمان در سبک زندگی اسلامی؛ سایت حوزه، 1392/08/05
ابرها پایداری ندارند، زمان هم این گونه است؛ ثانیه ها از پس ثانیه ها می آیند و می روند؛ روز ها و هفته ها و ماه ها یکی پس از دیگری بدون هیچ مجوزی می آیند و تمام می شوند؛ کودک را جوان می کنند و جوان را پیر و به این وسیله، به زندگی انسان معنا می بخشد.
قرآن کریم به زمان قسم می خورد
یکی از ابعاد اهمیت زمان را می توان از توجهی که قرآن کریم به آن داشته است بدانیم؛ چنانچه قسم خوردن خداوند در قرآن کریم با عبارت (والعصر) خود نکته اساسی و حکایتی عجیب است.
در حقیقت این سوگند توجه آدمی را به نعمتی معطوف می دارد که از ارزش والایی برخوردار است. خداوند در پرتو نعمت زمان، قابلیت های نهفته ای را در طول مدت عمر، برای انسان به ودیعه گذارده که مدیریت صحیح آن، نقش مهمی در رشد زندگی انسان دارد چنانچه در زندگی های روزمره امروز هم می توان اهمیت ان را لمس کرد.
این برنامه ریزی و مدیریت کردن زمان آن قدر مهم است که همان طور که گفته شد بارها خداوند در قرآن کریم بدان سوگند یاد نموده (سوره‌های فجر آیات 1-4،شمس آیات 1-4، ضحی آیات 1-2، لیل آیات 1-2، والعصر آیه 1) و انجام عباداتی مانند حج، روزه، نماز، و... را مشروط و منوط به مدیریت زمانی این اعمال، در زمان معین دانسته است. چنانکه آیات شریفه ای که دلالت بر تعیین ساعت نماز و روزه می کنند، وجوب رفتار عبادی را مستلزم انجام در یک بستر زمانی مشخص دانسته است که می باید انسان از نظر زمانی و وقتی آنرا محاسبه نموده و سر وقت، آنرا به انجام رساند. (سوره اسراء، آیه 78)
زمانی که زمان اجلش فرا می رسد
واقعیت مهم زمان را انسان زمانی درک می کند که اجلش فرارسیده، دستش از این دنیا کوتاه و از آن خارج گشت. اینجاست که می فهمد، توقفش در این دنیا عصرگاه یا صبحگاهی بیش نبوده (سوره نازعات، آیه 46) و یا احساس می کند که تنها ساعتی از روز را در دنیا مانده است. (سوره یونس آیه 45)
قرآن کریم برای پی بردن ارزش زمان از برخی از اتفاقات راز آلود پس از مرگ پرده برداشته و حال افرادی را حکایت می کند که پس از مرگ، خواهان بازگشت دوباره به دنیا و تدارک فرصتی جدید هستند، که با عدم اجابت پروردگار روبرو می شوند. (سوره مومنون آیات98-99)
زمان، تنها چیزی است که درنگ ندارد و برای عبور و مرور خود مجوز نمی خواهد! حضرت علی (علیه السلام)، در خصوص گذر زمان جمله ای زیبا و حکیمانه فرموده است: وَ قَالَ (علیه السلام) : ... الْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَیْرِ (نهج البلاغه، کلمات قصار، 21) ... فرصت به مانند ابر گذرا مىگذرد، پس فرصتهاى نیك را غنیمت دانید.
اینان چون عمر خود را در بی حاصلی و بی خبری سپری کردند، هنگام غروب آفتاب زندگی آرزو می کنند که ای کاش برای زندگی زمان بیشتری در اختیار داشتند. لیکن خداوند هرگز مرگ کسی را آن هنگام که اجلش فرا رسید، به تأخیر نمی اندازد.(سوره منافقون آیات 9 الی 11) این درحالی است که قدر عمر خود را ندانسته و تمام ابزارها و استعدادهای تکاملی خویش را در هنگامه حیات بی بهره گذارده و بدین سان به خویشتن ظلم روا داشتند. (سوره فاطر آیات 36 الی 37)
کلام آخر
قرآن با تعبیرات گوناگون و هشدارهای شدید، ما را به بهره گیری صحیح از وقت فراخونده، و اتلاف گران وقت را به عذاب های سخت تهدید نموده است، بنابراین آنان که وقت خود را به بطالت می گذرانند در حقیقت بر ضد قرآن گام برداشته، و در راه گمراهی افتاده اند، چرا که قرآن قدردانی از وقت را از ارکان اصلی ایمان، و وسیله نجات و پیروزی قرار داده است.
بنابراین تا دیر نشده با غنیمت شمردن فرصت ها ، از زمان های باقی مانده از عمر و فرصتی که به ما داده شده استفاده کنیم و از روزمرگی ها بیرون برویم و برنامه ای برای رشد خود داشته باشیم.
شاعر چه خوب گفته است که:
امشبی را که در آنیم غنیمت شمریم شاید ای دل نرسیدیم به فردای دگر!
منابع:
غنیمت وقت ؛ مجله بشارت آذر و دی 1386، شماره 62
مدیریت زمان در سبک زندگی اسلامی؛ سایت حوزه، 1392/08/05