حجت الاسلام ماندگاری: شهادت مزد زندگی مجاهدانه است/ امیرالمومنین(ع) درتوکل و توسل به خداوند مجاهدت کردند

تدبر یعنی تفکر همراه با برنامه ریزی
در سه موضوع در وجود مقدس امیرالمومنین علیه السلام باید تفکر کرد تا به تدبر برسیم. همه ی مردم مخلص قرآن و دوستدار ائمه علیهم السلام هستند اما تدبیر زندگی همه ی مردم براساس قرآن نیست. تا جایی که می توانیم باید در زندگی امیرالمومنین علیه السلام تدبر کنیم، تدبر یعنی تفکر با برنامه ریزی.
قرآن می فرماید: اگر شما اهل تفکر بابرنامه ریزی نباشیدبه قلب هایتان قفل می خورد. لَهُمْ قُلُوبٌ لَّا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَّا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَّا يَسْمَعُونَ بِهَ¹؛
کسانی که با فکرشنا از چشم و گوش استفاده می کنند موفق هستند، چشم، گوش و دل مفت نیستند که هر چه بخواهید از آنها استفاده کنید. اینکه قرآن می فرماید بعضی ها از حیوان هم پست ترند اینجاست چون بعضی از آدمها سرشان را در هر سفره ی حرامی می کنند و از هرحرامی می خورند و به اندازه آن الاغ هم نمی فهمند که این حرام نابودشان می کند.
تدبر یعنی تفکر با برنامه ریزی اگر اینجا آمدی و حرفها را گوش کردی و بیرون رفتی اما تفکر نکردی به دلت قفل می خورد و می شوی حیوان انسان نما؛ کسانی که مردم مظلوم یمن، فلسطین، افغانستان و نیجریه و میانمار می کشند حیوان انسان نما هستند حتی از حیوان هم پست تر هستند.

تدبر در ولادت امیرالمومنین(ع)
حضرت عیسی بن مریم ولیّ خداست، مادرش برگزیده خداست، خداوند در قرآن فرمود: وَ إِذْ قالَتِ الْمَلائِکَةُ یا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ عَلى نِساءِ الْعالَمِینَ²؛ مریم خداوند تو را گزینش و پاک کرده. حضرت عیسی پیغمبر خداست اما برای تولد او خداوند به حضرت مریم می فرماید: از عبادتگاه بیرون برو. اینجا عبادتگاه است، زایشگاه نیست! اما سه روز قبل از ولادت امیرالمومنین علیه السلام خداوند به فاطمه بنت اسد الهام فرمود: وارد خانه کعبه شو. بالاترین و مقدس ترین نقطه روی زمین خانه کعبه است، خانه خداست. همان موقع هم کعبه محل بت ها هم بوده اما یک درب خصوصی از پشت درب خانه ی کعبه برای ایشان باز می شود. فاطمه بنت اسد وارد کعبه میشود و سه روز مهمان خصوصی خانه ی کعبه با عطیه های بهشتی میشود و قابله های بهشتی می آیند و حضرت را به دنیا می آورند.
خداوند به عیسی بن مریم می گوید برو بیرون و به فاطمه بنت اسد می گوید بیا داخل خانه ی خدا! ببینید چه سرّی در این گفتار هست. در کلام امام رضا علیه السلام این تدبیر بیان شده است. این دنیا پر ازدشمن است، شیطان انسان را محاصره کرده است از 4 طرف، اگر انسان به قلعه محکم توحید و بندگی خدا برود از عذاب در امان است؛ این عذاب همان در دام شیطان افتادن است. امام رضا علیه السلام فرمود: کلمه لا اله الا الله حصنی فمن دخل حصنی امن من عذابی ؛
تا بنده ی خدا نشوی شهرت، زن و بچه و ... اذیتت می کنند، شیطان در جلد تمام افراد می رود اما اگر بنده ی خدا شود شیطان کاری با او ندارد. امام رضا علیه السلام بعد از اینکه مقداری جلورفتند برگشتند و فرمودند: بشرطها و شروطها و انا من شروطها³؛

راه رسیدن به بندگی ولایت مداری است
اگر می خواهید به بندگی خدا برسید راهش ولایت مداری است اگر خدا امیرالمومنین علیه السلام را به منزل خودش آورد یعنی ایشان قبله نماست. هر که بخواهد متوجه به خدا باشد راهش علی بن ابی طالب علیه السلام و اولاد مطهرش علیهم السلام است.
خداوند در آیه 65 سوره نساء فرمود: فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا ؛ هر کس ولایت ندارد دین ندارد. هر کس تسلیم پیغمبر صلی الله علیه و آله (که خود ایشان فرمود: مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ، فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ⁴) و امیرالمومنین علیه السلام؛ که امام زمان علیه السلام فرمود: هر کس ولایت فقها را قبول نکند یعنی ولایت ما (ولایت پیامبرصلی الله علیه و آله و خدا) را قبول نکرده.
پس هرکس ولایت نداشته باشد دین ندارد. دعا مستحب است اما یک دعا واجب است: اهدناالصراط المستقیم⁵؛ صراط مستقیم همان علی بن ابی طالب علیه السلام است. از کجا چنین می گوییم؟آیه قرآن و جمله امام هادی علیه السلام که درزیارت جامعه کبیره می فرماید: وَمَنِ اعْتَصَمَ بِكُمْ فَقَدِ اعْتَصَمَ بِاللَّهِ؛ هر کس اعتصام به ما کند به خدا اعتصام کرده است.
اگر بخواهیم پیام ولادت امیرالمومنین علیه السلام را بگیریم یعنی ای شیعیان با ولایت باش تا بنده ی خدا شوی.

مجاهدت های امیرالمومنین(ع)
درس دوم؛ چه شد که بعد از پیغمبر صلی الله علیه و آله، امیرالمومنین علیه السلام یگانه ی عالم شد؟ وقتی پیغمبر صلی الله علیه و آله در آخرین بار به معراج رفته بودو با خدا صحبت می کرد صدای امیرالمومنین علیه السلام را شنید. حضرت به خدا فرمود: آیا تو با من حرف می زنی یا علی؟ خداوند پاسخ داد: به قلب تو مراجعه کردیم و دیدیم محبوب تر از علی بعد از خدا در قلب تو وجود ندارد به خاطر همین با صدای علی با تو سخن گفتیم.
چه شد امیرالمومنین علیه السلام این مقام را پیدا کردند؟ علی علیه السلام یعنی سرتا پای وجودش مجاهدت! در سه چیز حضرت مجاهدت کردند. اول اینکه همه ی افکار، رفتار و احساسش طبق دین و ولایت پیامبر صلی الله علیه و آله بوده است. پیامبر صلی الله علیه و آله الگوی حسنه ی امت بودند و امیرالمومنین علیه السلام  کاری کرد که همه ی وجودش عین ایشان شود.
عمر ائمه معصومین علیهم السلام روی هم 250 سال شد، غیر ازامام زمان علیه السلام آنها 13نفر انسان هستند اما افکارشان عین یکدیگر است. همه ی وجود امیرالمومنین علیه السلام اقتدا به وجود پیامبر صلی الله علیه و آله میکرد.
وقتی سقیفه خواستند امیرالمومنین علیه السلام را خلیفه کنند برای ایشان شرط گذاشتند. اما حضرت فرمود: من می خواهم طبق کتاب خدا و سنت رسول خدا عمل کنم. اگراین دونفر رفتارشان طبق پیامبر صلی الله علیه و آله بوده چرا اصرا می کنید اگر من طبق حضرت رفتار کنم طبق آنها هم خواهد بود و اگر طبق پیامبر صلی الله علیه و آله نبوده چرا اینها را انتخاب کردید؟
به همین خاطر علی علیه السلام را انتخاب نکردند. این بالاترین استدلال برای صراط مستقیم بودن حضرت علی علیه السلام است. این استدلال هیچ خدشه ای به وحدت وارد نمی کند چون شیعه و سنی همه این مطلب را نوشته اند. اگر رفتار آنها طبق پیامبر صلی الله علیه و آله نبوده چه دلیل برای تبعیت از آنها وجود دارد.
وقتی پیامبر صلی الله علیه و آله و امیرالمومنین علیه السلام حرکت می کردند کسی نمی توانست تشخیص دهد که دو نفر هستند که قدنم بر میدارند چون دقیقا جا پای ایشان می گذاشت، ما هم باید چنین باشیم از نظر پیرو بودن جناب سلمان دقیقا اینطور بودند به خاطر همین در حق او فرمودند: سلمان منا اهل البیت.

دوکلمه ای که در فرهنگ اسلامی مردود است
دو کلمه از غرب آمده که خیلی مرا اذیت می کند: یکی فارغ التحصیلی و دیگری بازنشستگی؛ ما در اسلام فارغ التحصیلی و بازنشتگی نداریم. امیرالمومنین علیه السلام تا زنده بود رزمنده بود و در تکیه کردن به خدا مجاهدت کرد. ما همه می گوییم خدا را دوست داریم اما در برنامه ریزی هایمان خدا را در نظر نمی گیریم. خدا فرموده: از تو حرکت ازمن برکت، تو بی دینی و تنبلی نکن و من به تو برکت می دهم. شغل بهانه ی روزی است.
توکل به خدا یعنی چه؟ خدا گفته شما بچه بیاورید رزقش را من می دهم، ازدواج کن من روزی تان را می دهم. شما به مدلی که خدا گفته ازدواج کنید و بچه دار شوید و به خدا توکل کنید. تو با خدا باش هیچ وقت بن بست نداری و همیشه قدرتمند هستی.

مجاهدت امیرالمومنین(ع) در توسل و  توکل
جوان ها می گویند: پدرما پول ندارد اما بدانید خدا هم هست و روی او هم حساب باز کنید امیرالمومنین علیه السلام در تکیه کردن به خدا مجاهدت کرد.
مجاهدت دیگر امیرالمومنین علیه السلام در توسل بود. توسل به عبارت امروز همان پارتی است، پارتی هایی که خدا معرفی کرده خیلی خوب است یکی از آنها صبر و صلوة است. تو نماز نافله و نماز جعفر طیار و دیگر نمازها را بخوان ببین حاجت می گیری یا نه؟ آسید علی قاضی و آیت الله بهجت و بزرگان فرمودند: تو نماز اول وقتت را ترک نکن اگر به همه جا نرسیدی بیا صورت ما را سیاه کن. از صدقه و صلوات کمک بگیرید.
آیت الله خوشوقت می فرمود: برای گرفتاری هایتان سیل صلوات راه بیاندازید. روزه های مستحبی ماه رجب و شعبان و امام حسین علیه السلام وسیله است.
تفکر در شهادت امیرالمومنین علیه السلام هم کنید. بهترین مرگ ها اینهاست: مرگ به شهادت (که از همه بالاتر است) مرگ به عبادت، مرگ در زیارت، مرگ به خدمت؛ شهادت امیرالمومنین علیه السلام مصداق همه ی اینهاست. زیباترین مرگ در عالم هستی شهادت امیرالمومنین علیه السلام است. شهادت مزد زندگی مجاهدانه است.

پی نوشت:
1- سوره اعراف آیه 179.
2- سوره آل عمران آیه 42.
3- بحارالانوار، ج 49، ص 126، ح 3. از کشف الغمه، ج 3، ص 144- 145.
4-خصائص نسائى، ص 101؛ المعجم الكبير طبرانى، ج 5، ص 195، 212 و...
5- سوره حمد آیه 6.