چهار عامل که سبب شکست «دولتها» میشود
امیرالمؤمنین(ع) در روایتی چهار عامل را باعث شکست دولتها معرفی کردند.
وارث: بقای هر مجموعه از گروههای انسانی بستگی به میزان ارزشهایی دارد که در آن مجموعه نهادینه شده است. هر اندازه این ارزشها منطبق بر آموزههای دینی و اخلاقی باشد، بنیان آن قویتر و استوارتر میشود و برعکس هر اندازه ارزشها و ارزشگذاریها ضعیفتر و منطبق با آموزههای غیر دینی باشد، دوام آن گروه کاهش مییابد و به تدریج به سمت نابودی میرود. در این میان یکی از مجموعههای حساسی که در هر جامعهای وجود دارد، دولتها هستند که باید هم خود در ارزشها نسبت به سایرین پیشرو باشند و هم جامعه را به سمت خوبیها سوق دهند. اما امام علی علیهالسلام در روایتی چهار عامل را سبب شکست دولتها معرفی کرد و فرمود: چهار عامل باعث شکست «دولتها» میشود: 1ـ ضایع کردن اصول (مسائل مهم) 2ـ سرگرم شدن به فروع (امور کم اهمیت) 3ـ به کار گماردن آدمهای پست 4ـ کنار گذاردن انسانهای فاضل یُسْتَدَلُّ عَلَی اِدبارِ الدُّوَلِ بِاَربَعٍ: تَضییعِ الاُصولِ وَ التَّمَسُّکِ بِالفُرُوعِ وَ َتقدیمِ الاَراذِلِ وَ تَاخیرِ الاَفاضِلِ» (غرر الحکم، ص 342)