خضر راه جوانان باشیم/کیفیت استفاده از فصل کوتاه جوانی

وارث: حجت الاسلام دکتر یاسین کمالی وحدت، استاد دانشگاه امام حسین(ع) ، در مورد اهمیت استفاده بهینه از فرصت ها در ایام جوانی و تاکیداتی که دین مبین اسلام نسبت به مساله بهره روی از زمان دارد، اظهار کرد: برای جوانان و استفاده خوب آنان از زمان باید برنامه ریزی دقیقی داشت اما این مهم مستلزم درک هر دو نسل از جوانان دیروز و جوانان امروز است لذا در مباحثم روی سخن با این دو نسل خواهد بود یعنی جوانان دیروز و جوانان امروز.

 

وی ادامه داد: در اوایل جوانی به روایتی برخورد کرده بودم که برایم به طور جدی سؤال برانگیز بود مبنی بر آنکه:«در آخرالزمان این خود پدر و مادرها هستند که باعت انحراف فرزند خود شده و او را به کفر می کشانند».

 

کمالی وحدت تصریح کرد: اکنون  می بینیم در مواردی این ایجاد انحراف عینیت یافته است؛ مثلاً به مسجد نمی روند، در خانه ماهواره خریده بدون محافظت فرزند یا فرزندان خود را در منزل تنها می گذارند؛ دلبندان خود را در کلاس های موسیقی و رقص و... ثبت نام می کنند  امّا از معارف الهی خبری نیست و احیاناً هم خود نوجوان و جوان علاقه ای به این سمت پیدا کنند.

 

این پژوهشگر گفت: از سوی دیگر اگر بنا این باشد که رویه متفاوتی داشته باشند توصیه پدر و مادر به جای این نوع جلسات، کلاس زبان و امثال آن است. در اختیار گذاشتن اینترنت و سایر وسایل ارتباطی، اعم از موبایل و شبکه های اجتماعی، مثال های دیگری از این قضیه است.

 

وی ادامه داد: بنابراین، اولین درد دل من با پدران و مادران و به اصطلاح جوانان دیروز این است که اگه به فکر پیشرفت همه جانبه فرزند خود هستند -که هستند، قبل از هر کلاسی، به فکر تحکیم اعتقادی فرزندان خویش باشند قبل از آنکه هر تبلیغ مسموم و انحرافی فرزندان را گمراه کند.

 

کمالی وحدت افزود: نکته دوم این که جوانان دیروز، جوانی جود را فراموش نکنند و در نتیجه روحیه جوانان امروز را درک کرده و آنان را برای 50 سال بعد از خود تربیت کنند. جوان قدرت دارد، ولی پختگی و تجربه ندارد. فرصتِ پیشرفت برایش فراهم است اما در مقابل موانع و شهوات بر سر راه وی نیز فراوان است و به اصطلاح سر به هواست. از این رو والدین باید برای رساندن جوانان به جایگاه های حقیقی و شایسته ایشان را کمک کنند؛ این یاری رساندن به جوان، لوازمی را می طلبد که داشتن حوصله، ایثار و صبر از آن جمله است و خضر راه و راهنمای جوان بودن را می طلبد.

 

استاد دانشگاه امام حسین(ع) تصریح کرد: در قدم اول باید به کار جوان ایمان و اعتقاد داشت و او را باور کرد، نسبت به نتیجه کار با جوان مثبت نگر و خوش بین بود. هنوز جوان در ابتدای مسیر و در حال آزمون و خطا است و چه بسا خطاهایی از او سر زند؛ به قول معروف باید خرابکاری جوان را تحمل و او را برای از سرگیری تلاشی دوباره یاری کرد که کار نیکو کردن از پر کردن است.

 

وی ادامه داد: اما روی دیگر صحبتم با جوانان است که باید قدر خود را بدانند و به یاد بسپارند که پیامبر اسلام(ص) فرمودند: «محبوب ترین فرد در نزد خدا، جوان مطیع الهی است؛ زیرا مقام صدّیق در پیشگاه خداوند متعال، مقام اولیای الهی است که نوادری از انسان های آزموده و مهذّب به آن دست پیدا می کنند.»

 

این پژوهشگر افزود: حال پیامبر مکرم اسلام(ص) در سفارشات خود به ابوذر غفاری می فرماید: «محبوبیت و ارزش جوانی که جوانی و زیبایی و طراوت خویش را در راه خدا صرف می کند، هفتاد و دو برابر بیش از صدیق می باشد و خداوند متعال به فرشتگان خود مباهات کرده، می فرماید: «ببینید این جوان را که می توانست جوانی خویش را در مسیر هوا و هوس سپری کند ولی با وجود این در راه طاعت من صرف کرد و به پیری رساند.» قرآن حکایت می کند که اصحاب کهف جوان بودند.

 

کمالی وحدت تصریح کرد: همه کارها در جوانی میسر است، اکثر فرماندهان دفاع مقدس، جوان بودند، شهید همّت ها، باقری ها و... . و در صدر اسلام هم اُسامه های هجده ساله فرماندهان پیامبر اسلام(ص) بودند. جوان خیال می کند فرصتش زیاد است و حال این که برای رسیدن به هدف متعالی، انجام کارهای بزرگ و رسیدن به کرامت انسانی، اصلاً فرصت اضافی ندارد.

 

این استاد دانشگاه گفت: بنابراین، باید از همان اوایل جوانی هدف از زندگی را به درستی شناخته و سپس به طور مستقیم روی هدف متمرکز باشد و برای رسیدن به آن، به طور جزئی و مشخص و دقیق برنامه ریزی و روی آنها تمرکز کنند؛ تمرکز، تمرکز و باز هم تمرکز. زیرا نتیجه تمرکز، خلاقیت و انجام کارهای متفاوت است.

 

وی با اشاره به نقش ایجاد فرصت برای خلاقیت ابراز کرد: نباید هدف را گم کرد، در عین حال باید توجه داشت که دنیا هدف نیست. ما برای آخرت آفریده شده ایم. بنابراین، جوان باید در کارهای خود اولویت بندی داشته باشد. اولویت بندی یعنی به دنبال کثرت، تعدد و کارهای زیاد نباشد بلکه به دنبال کارهای ماندگار باشد که این توصیه خداوند متعال است که می فرماید: «الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ.»

 

کمالی وحدت اظهار کرد: خداوند در سوره مبارکه ملک می فرماید: «الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ لِیبْلُوَکُمْ أَیکُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا»، نفرمود اکثرا عملا. تعدد در کار یعنی همه کاره و هیچ کاره و با این رویکرد انسان به جایی نمی رسد، رمز ماندگاری اخلاص در عمل است و با مطالعه زندگی افراد موفق این نکته به دست می آید که کسانی که به جایی رسیدند در کارهای خویش اولویت بندی داشته اند؛ علامه حسن زاده آملی، نمونه زنده و عینی آن است.

 

وی با بیان اینکه جوانان در اولویت بندی کارهای خود باید دو مورد را اصل قرار دهند، تاکید کرد: اول اینکه استعدادهای خویش و نیازهای جامعه را بشناسند، دوم آنکه دنبال استاد باشند.

 

کمالی وحدت گفت: از سوی دیگر جوان باید روش های خلاقیت را یاد گرفته و تقویت کند. از جمله روش های رشد و بروز خلاقیت این است که کار امروز را به فردا نسپارد. علاوه بر تشویق، مسارعت گام بعدی است که در برخی کتب سیر و سلوک، پنجمین رکن محسوب می شود. مسارعت یا سرعت بخشی در کار یعنی حرکت جهادی و استفاده از اولین فرصت ممکن در اجرای برنامه و کار را به فردا نسپاردن. به قول شاعر:

 

کار امروز به فردا نگذاری زنهار      زانکه فردا برسد، نوبت کار دگر است

 

وی خاطرنشان کرد: حضرت امیر(ع) در حکمت بیست و یکم نهج البلاغه می فرمایند: «الْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَيْرِ؛ فرصت ها همچون عبور ابرها می گذرد، بنابراین فرصت های نیک را غنیمت بشمارید.» حضرت نوح(ع)، هزار و پانصد سال عمر کردند... مانند گذر از این آفتاب به سایه.