چرایی امتحان در قرآن
امتحان الهی از جانب خداوند متعال برای انسان آورده شده است و هر انسانی در دنیا مورد امتحان الهی از جانب پروردگار جهانیان قرار می‌گیرد.
وارث: امتحان الهی از جانب خداوند متعال برای انسان آورده شده است و هر انسانی در دنیا مورد امتحان الهی از جانب پروردگار جهانیان قرار می گیرد.
بهترین و کارآمدترین راه برای درهم شکستن غرور و تکبر در انسان آزمایش و امتحان اوست تا خود نیز به تواناییها و ضعفهای خویش آگاه شود زیرا اگر امتحان پیش نیاید، انسان نمی‌داند چقدر ناخالصیها در وجودش هست، پس همانگونه که امتحان خصوصیات و مزایا و یا نقصان های امتحان شونده را برای امتحان کننده مشخص و آشکار می‌سازد و به تعبیر دیگر آزمون و آزمایش کمبودها و مزایا و نقصانها را برای آزمایش شونده آشکار و برملا می‌نماید.
پس آزمایش انسان به وسیله خداوند برای این نیست که خدا بداند بندهاش چگونه است بلکه برای این است که بنده بداند که چه ضعف‌هایی دارد تا غرورش شکسته شود و کیفر و عذاب خداوندی برایش توجیه شود و بداند چرا معذب به عذاب و یا برخوردار از نعمت‌ها شده است.
مهم‌ترین حکمت آزمایش از دیدگاه قرآن کریم، شناسایی چهره واقعی افراد است
حجت‌الاسلام محمود نورپور، امام جمعه آذرشهر اظهار کرد: مهم‌ترین فلسفه و حکمت آزمایش از دیدگاه قرآن کریم، شناسایی چهره واقعی افراد به معنای ظهور صلاحیت‌ها و استعدادهای آنان و طهارت و خباثت نفس انسان است؛ چرا که برجستگی ها و کرامت های روحی انسان در شرایط دستور ابتلاء خود را نشان می‌دهد.
وی، افزود: دايره امتحان الهی برای همه مکلفين است و هيچ گروهی از آنها از امتحان الهی استثنا نشده‌اند.
وی با استناد به آیه ۷ سوره کهف خاطرنشان کرد: در این آیه می‌خوانیم: ما آن چه را روی زمین است زینت آن قرار دادیم تا آنها را بیازماییم، کدامینشان بهتر عمل می‌کنند.
حجت‌الاسلام نورپور با اشاره به فرموده علامه طباطبایی(ره)ادامه داد: علامه طباطبایی(ره) می فرمایند: اگر انسان‌ها مورد امتحان قرار نگیرند، هدف الهی محقق نمی‌شود، چرا که خداوند بشر را خلق کرده و هدایت آنها را از طریق عقل، پیامبران و کتاب ملازم با امتحان قرار داده است تا مشاهده کند چه عملکردی از خود بر جای می‌گذارد.
امام جمعه شهرستان آذرشهر یادآور شد: تمام جهان، صحنه آزمايش و تمام مردم حتى پيامبران نيز مورد امتحان قرار می‌گيرند و سنتى است كه در تمام امت‌هاى پيشين نيز جارى بوده است.
وی افزود: اینکه بدانیم همیشه در زندگی در امتحان قرار داریم یعنی وقتی تدریس می‌کنیم، کار می‌کنیم، تحصیل می‌کنیم و با نامحرم برخورد داریم و یا امکان خیانت در کاری وجود دارد در حال امتحان پس دادن هستیم دیگر دست به هر کاری نمی‌زنیم زیرا دوربین الهی به طور دائم ما را مانند دوربین‌های مداربسته امروزی رصد می‌کند و می‌بیند.
حجت‌الاسلام نورپور از رمز پیروزی در امتحان الهی گفت و تاکید کرد: نخستين و مهم‌ترين گام برای پيروزی در امتحان الهی، همان است که در جمله کوتاه و پر معنی و بشرالصابرين است که قرآن با صراحت مي فرمايد: رمز پيروزی در اين راه صبر و پايداری است و به همين دليل بشارت و پيروزی را تنها به صابران و افراد با استقامت می دهد.
امتحان خدا به كار باغبانى پر تجربه شبیه است
حجت‌الاسلام شمس‌اله مردانی‌پور، امام‌جمعه صوفیان در گفت‌‌وگو با ایکنا، اظهار کرد: در واقع امتحان خدا به كار باغبانى پر تجربه شبیه است كه دانه‌هاى مستعد را در سرزمین‌هاى آماده مى‌پاشد، این دانه‌ها با استفاده از مواهب طبیعى شروع به نمو و رشد مى‌كنند، تدریجا با مشكلات مى‌جنگند و با حوادث پیكار مى‌نمایند در برابر طوفان‌هاى سخت و سرماى كشنده و گرماى سوزان ایستادگى به خرج مى‌دهند تا شاخه گلى زیبا یا درختى تنومند و پر ثمر بار آید كه بتواند به زندگى و حیات خود در برابر حوادث سخت ادامه دهد.
وی افزود: امتحان و آزمايش الهی يک سنت جاويد است كه امتحان كننده آن، خداست.
وی با استناد به آیه ۱۵۴ سوره آل عمران خاطرنشان کرد: در این آیه می‌خوانیم: آزمایش در انسان برای شناخت بیشتر و رفع جهل است اما آزمایش الهی برای پرورش و تربیت است.
حجت‌الاسلام مردانی‌پور، با اشاره به فرموده امیرالمومنین علی(ع) ادامه داد: مولا علی(ع) می‌فرمایند: گرچه خداوند به روحیات بندگانش از خودشان آگاه تر است، ولی آنها را امتحان می‌کند تا کارهای خوب و بد که معیار پاداش و کیفر است از آنها ظاهر گردد.
امام‌جمعه صوفیان یادآور شد: مشکلات و دشواری‌ها بسان کوره‌اى است که به آهن، صلابت و استقامت مى بخشد، انسان نیز در کوره حوادث و مشکلات، پر قدرت و نیرومند شده و قادر به شکستن موانع از سر راه زندگى و سعادت خود مى‌شود.
وی افزود: امتحانات الهى همیشه به وسیله حوادث سخت و ناگوار نیست، بلكه گاه خدا بندگانش را با وفور نعمت و كامیابی‌ها آزمایش مى‌كند.
حجت‌الاسلام مردانی‌پور از دلیل وارد شدن انسان در آزمایش الهی گفت و تاکید کرد: بشر بر اثر كوتاهی و نارسايی دانش خود، در رفع هر نوع ابهام ناچار است از در آزمايش وارد شود در صورتی كه همين حالت براي خدا محال است ولي امتحان او انگيزه ديگری دارد كه از آن به فعليت رسيدن قوه‌ها، تربيت و پرورش استعدادها می‌توان نام برد. نيروهای درونی انسان بسان همه منابع، بدون وسایل مخصوص، ظهور و بروز ننموده و از مرحله استعداد به مرحله فعليت نمی‌رسد، وسيله‌ای كه می‌تواند اين شايستگی‌ها را ظاهر سازد، همان امتحان و آزمايش است.