چرا مختار و دیگران منتقم خون سیدالشهداء(ع) محسوب نمی شوند؟

حال باید پرسید، حق قصاص و انتقام و خون خواهی برای چه کسی است و آیا هر کس که حتی فرزند امام(ع) باشد چنین ولایتی دارد و حق انتقام و خونخواهی؟

قرآن کریم می‌فرماید: «وَمَنْ قُتِلَ مَظلوماً فقد جعلنا لولیه سُلطَاناً»، امام باقر علیه السّلام در تفسیر آن می‌فرماید: «ما ولیّ اوییم و قائم از ماست و او هنگام ظهور خون خواهی حسین خواهد کرد».

چرا چنین است و افرادی نظیر مختار یا حتی فرزندان دیگر ائمه(ع)، ولیّ و خون خواه امام حسین علیه‌السّلام محسوب نمی‌شوند؟

پاسخ آن است که اولاً کسی باید انتقام بگیرد و قصاص کند که به مقدار جرم و جنایت آشنا باشد. باید ابعاد جنایت را بداند .ولیّ خدا و عظمت او را چه کسی می‌شناسد؟ طبیعی است که جز ولیّ خدا کسی نمی‌شناسد.

همان روایت معروف که پیامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم به حضرت علی علیه السّلام فرمودند: «یا علی، جز من و تو به خدا کسی شناخت ندارد و مرا جز خدا و تو کسی نمی‌شناسد و تو را جز من و خدا کسی نمی‌شناسد؛ یاعلی ما عرف الله الا انا و انت و ما عرفنی الا الله و انت و لا یعرفک الا الله و انا» و یا در روایت دیگر آمده: «ان الله حقا لایعلمه الا انا و علی و ان لی حقا لایعلمه الا الله و علی و له حق لایعلمه الا الله و انا؛ خدا را حقی است که جز من و علی کسی بر آن آگاه نیست و مرا حقی است که جز خدا و علی بر آن واقف نیستند و او را حقی است که جز خدا و من کسی بر آن آگاهی ندارد».

همه این عوامل سبب گشت تا با رحلت پیامبر گرامی اسلام صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، پیروان راستینش در سوگ پیامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم و پیام او داغدار باشند.

پس برای انتقام و قصاص کسی باید اقدام کند که ابعاد جنایت را بشناسد، ضربه به پیکره ثقل قرآن و عِدل آن، ضربه به کسی که مخاطب فرشتگان است، شهادت حجت خدا و هادی الهی، یعنی به مسلخ بردن بشر و جامعه بشری.

دوم آن که بشر عادی چقدر توانایی درک عظمت مصیبت را دارد و چگونه سنگینی آن را در می‌یابد؟ لذا امام باقر علیه‌السّلام به علقمه و دیگران می‌آموزد که بگویند: «أَعْظَمَ رَزِیَّتَهَا فِی الْإِسْلَامِ وَ فِی جَمِیعِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْض»؛ این بیان از زبان ما تکرار سخن امام است و الا فهم این مطلب که حادثه‌ای به ظاهر نیم روزه چگونه آسمانیان و زمینیان را درگیر کرده است کار انسان عادی نیست،

فقدان این ولیّ خدا را نیز فقط ولیّ خدا می‌فهمد و غیر او کسی نمی‌فهمد با رحلت و یا شهادت ولیّ خدا چه نقصان و خسارتی رخ می‌دهد. بشر عادی چگونه می‌تواند قرن‌ها، صبح و شام برای حسین علیه‌السّلام ناله گر و ندبه خوان باشد و به جای اشک؛ خون گریه کند. این امر زمانی رخ می‌دهد که قدر و عظمت ولیّ خدا و جایگاه او در هستی مشخص گردد.

 

*برگرفته از سلسله بحث عزادار حقیقی استاد محمد شجاعی

مجله امان اسفند 1389 - شماره 28