تفاوت اخلاق و ادب

وارث: 

ميزان الحكمه ج1 ص102

 عيون الحكم والمواعظ: ص 281 

یکی از اشتباهات بزرگ در زندگی اینه که بعضی از ما ادب رو با اخلاق اشتباه می گیریم!

در واقع ادب یکسری رفتار ظاهریِ که نمای خوبی داره ولی ممکنه ازاخلاقِ خوب نشات نگرفته باشه!... مثلا ممکنه یک آقایی خیلی با ادب باشه و رفتار اجتماعی خوبی داشته باشه و موقع غذا خوردن خیلی زیبا غذا بخوره ولی همین آقا شاید اخلاق نداشته باشه و از درون بخیل باشه یا به فکر کمک به همنوع نباشه!!!

 یا بالعکس ممکنه یک نفر با اخلاق باشه وبسیار مومن باشه و از درون هم به فکر کمک به دیگران باشه ولی گاهی رفتارهای ظاهریش مودبانه نباشه مثلا موقع غذا خوردن یه جوری غذا بخوره که اطرافیان ناراحت بشوند...

مثلا درموضوع ازدواج می دانیم اسلام مهمترین اصل رو ایمان و اخلاق قرار داده... و یک پسر با ادب رو انتخاب می کنند بعدش وارد زندگی می شوند و زندگیشون به مشکلات بزرگ می رسه... بعد این خانواده و دخترخانم می گویند: پسرِ قبلِ ازدواج اخلاقش خیلی خوب بود نمی دونیم چرا اینطور شد؟! بله مشکل اینجا بود که این خانواده اشتباه کردند چون اون شخص با ادب بوده نه با اخلاق...

 برای انتخاب دوست یا همسر، باید اخلاق رو مد نظر قرار داد و البته ادب هم مهمه و احادیث بسیاری در دستور به آموختن ادب هست و ادب اگر همراه با اخلاق باشه زیور و زینت اخلاق خوب خواهد بود  ولی اصل اخلاقه و می شه ادب شخصی که اخلاق داره رو تغییر داد، مثلا اگر یک همسر خوش قلب داشته باشیم می تونیم باهاش صحبت کنیم که در رفتار اجتماعی یا مثلا غذاخوردن خودش رو تغییر بده تا اخلاق زیباش با ادب زیبا همراه بشه ولی اگر یک شخصی بسیار با ادب باشه و در آداب اجتماعی خیلی خوب عمل کنه ولی اخلاق های بدی داره مثلا بخیل یا بدبین باشه ممکنه هیچ وقت اخلاق خودش رو اصلاح نکنه...

پس مبنای انتخاب همسر یا دوست و یا شناخت افراد رو اخلاق شخص قرار دهیم و البته ادب هم یک مورد مهمی ِ که باید ضمیمه اخلاق بشه چنانچه در احادیث ابتدای این متن خواندیم ادب زیور شرافت است و مایه بالندگیِ اخلاق، پس یک بار دیگه تاکید می کنیم اصل اخلاق است و ادب ضمیمه ی آن

 ميزان الحكمه ج8 ص349.