نقش بازسازی عتبات در اقتصاد مقاومتی و تضعیف داعش/ خاطره‌ای از سردار سلیمانی در اربعین

وارث: ستاد بازسازی عتبات عالیات از معدود مجموعه‌های فعال در حوزه مذهبی است که نه تنها به بودجه نفتی و هیچ بودجه دولتی وابسته نیست، بلکه تنها با تکیه بر کمک‌های مردمی، بازسازی و توسعه عتبات عالیات را به عنوان موثرترین فعالیت پایدار مذهبی و عام‌المنفعه، ساماندهی و مدیریت می‌کند. همین کمک‌های خالصانه مردمی که از عشق عمیق مردم ایران به اهل بیت(ع) نشات می‌گیرد، موجب می‌شود که پروژه‌های بزرگ بهسازی و توسعه اعتاب مقدسه، کارخانه‌های کشورمان را با سفارشاتی کلان در زمینه سنگ، بتن، فولاد، چوب و ... مواجه کنند، اگر چه این کارخانه‌ها هم خود به واسطه ارادت و تمایل خدمت به اهل بیت(ع) در سفارشاتی که می‌پذیرند، هزینه کمتری را دریافت می‌کنند اما از ورشکستگی نجات پیدا می‌کنند و بسیاری از کارگران تعدیل شده را به کار باز می‌گردانند؛ حسن پلارک، مسئول ستاد بازسازی عتبات عالیات و کسی که نامش در عراق، مردی از جنس سردار سلیمانی را به ذهن تداعی می‌کند، در سازمان قرانی دانشگاهیان کشور حضور یافت و درباره فعالیت‌ها و زوایایی دیگر از خدمات ارزنده ستاد بازسازی عتبات عالیات گفتگویی انجام داد که مشروح آن در ذیل ارائه می‌شود.

ابتدائا از حضور در مجموعه ایکنا ابراز خرسندی می‌کنم و خوشحالم که توانستم از نزدیک با زحمات عزیزان و کارکنان این سازمان قرآنی آشنا شوم که الحق و به انصاف، کار بزرگی انجام می‌شود. اما در مورد سوال حضرتعالی، ما به شکل برنامه‌ای و دوره‌ای از پروژه‌های بازسازی یا توسعه عتبات بازدید می‌کنیم و دائماً برای ادامه کارها نیازمند رایزنی‌ها و پروتکل‌هایی با طرف عراقی اعم از تولیت‌ها، مدیران عتبات و مسئولان دولتی و مسئولان خاص اوقافی هستیم، البته چون سیستم کار بنده میدانی است، سفرهای کوتاه متعددی را در طول سال برای کنترل پروژه‌ها دارم اما سفرهای دوره‌ای طولانی‌تر می‌شود و برنامه‌ها بیشتر است، در این سفر دوره‌ای هم اولین کاری که کردیم از پروژه‌های عظیم در اعتاب مقدسه بازدید کردیم، پروژه‌های توسعه‌ای ما ابرپروژه هستند از این جهت که یک دفعه بعد از چند صد سال، حرم حضرت امیرالمومنین(ع) را به ۲۰ برابر توسعه دادیم که در تاریخ عتبات جهان اسلام سابقه ندارد که در یک مرحله، یک حرم چنین توسعه‌ای پیدا کند، یک خیز بلندی را به عنایت حق تعالی و توجه خاص حضرات اهل بیت(ع) و پشتیبانی مردم عزیزمان برداشتیم، به لطف خدا این ابرپروژه با عنوان طرح توسعه حرم علوی و ساخت صحن حضرت فاطمه زهرا(س) مراحل پایانی خود را طی می‌کند، هرچه پروژه به پایان خود نزدیک می‌شود ریزه‌کاری‌هایش هم بیشتر می‌شود چون باید آیتم‌های مختلفی با هم تلفیق شوند و این، هماهنگی‌های خاص خود را می‌طلبد، این پروژه با حضور همه پیمانکاران، مهندسان و مشاوران موفقیت‌های بسیار ارزشمندی داشته که عملاً می‌باید تا پایان سال ۹۶ به اتمام برسد اما ما برای جمع‌بندی نهایی دو سه ماه هم در سال جدید، وقت نیاز داریم، افتتاح رسمی این پروژه در عید غدیر خم با حضور جمعی از بالاترین مقامات کشوری انجام خواهد شد، البته ما دو سال قبل، بخشی از صحن حضرت زهرا(س) را با حضور رئیس دفتر مقام معظم رهبری افتتاح کردیم که از آن زمان، ۳۰ درصد پروژه زیر بار جمعیت رفت و کمک کرد و صد در صدِ پروژه را هم سال آینده به صورت رسمی با حضور مقاماتی در سطح رؤسای قوا یا نماینده‌ای از جانب رهبر معظم انقلاب افتتاح خواهیم کرد. ما این پروژه را دارای سه ویژگی خاص می‌دانیم: یک، سرعت در پروژه، به گونه‌ای که در طی پنج سال ۳۰۰ هزار متر زیربنا را با رعایت مسائل فنی و رعایت آیتم‌هایی در سطح جهانی ایجاد کردیم مثلاً انجمن بتن، بتن ما را به عنوان بتن سال معرفی کرد، دوم بحث قیمت پروژه ما بود که یک سومِ قیمت‌های عرف موجود است، شاید برای کسی قابل باور نباشد اما ما با اسناد و مدارک این را ثابت می‌کنیم، سوم هم این که ما صد در صد معماری اسلامی-ایرانی را در پروژه رعایت کردیم.

پروژه دیگر ما ترفیع گنبد حرم حضرت سیدالشهدا(ع) یا معراج نام دارد، این هم از پروژه‌های بسیار تاریخی و ارزشمند در اعتاب مقدسه شد، ما حرم حضرت را به بهانه تقلیل ستون‌های اطراف ضریح مطهر که چهار عدد هستند و گنبد مطهر روی آن نصب است، از یک متر و نیم فاصله با ضریح به چهار متر افزایش دادیم، یعنی سه متر این ستون را حذف کردیم، با شرایط حضور و کثرت زائران، بالا بودن سطح آب، نامقاوم بودن ستون‌های قبلی و دست نخوردن گنبد به لحاظ رعایت مسائل فرهنگی و یونسکو که اصرار داشت بر جنبه میراثی آن، دوستان ما در جا این کار را انجام دادند و پایان فروردین سال ۹۷ پایان مقاوم‌سازی خواهد بود، در طی این پروژه، کف، دیوارها و سقف را یک کاور بتنی مسلح با بتن الیافی هم از داخل و هم از پشت بام به هم دوختیم یعنی فضای حرم سیدالشهدا(ع) یک فضای بتنی جدید شده است بدون دست خوردن فضای قبلی، پایه گنبد جدید را هم ایجاد کردیم و با تقویتی که انجام شد، گنبد جدید که ۲۰۰ تن به هزار تن وزن قبلی اضافه می‌کند، در نیمه دوم سال ۹۷ نصب خواهد شد. این گنبد در ایران و به صورت ترکیبی از فلز و قطعات بتن ساخته شده است.

یکی دیگر از پروژه‌های بزرگ ما در شهر کربلا، که یک سال و نیم از شروع آن می‌گذرد، طرح توسعه حرم حضرت سیدالشهدا(ع) است، یک فاز از چهار فاز مد نظر را با عنوان صحن حضرت زینب(س) یا عقیله شروع کردیم که حدفاصل خیمه‌گاه تا مقام تل زینبیه است، برای این کار حدود ۶۵ هزار متر مربع زمین مورد نیاز بود که تامین شد، ساختما‌ن‌های موجود در آن محدوده تخریب و گودبرداری انجام شد، آن هم از حساسیت خاصی برخوردار بود اول این که نقطه، مقدس‌ترین نقطه کربلا بود، دارالحرب در آن جا واقع شده، مخیم اردوگاه آقا سیدالشهدا آن جا واقع شده و صحنه نبرد واقعی کربلا هم در همین محدوده بوده است، خاک و تربت این محدوده از قداست بالایی برخوردار است و لازم بود که بیشترین تمرکز زیارتی و توقف زائران در آن نقطه برای طراحی مدنظرمان باشد، پس طبیعی بود که ما آن جا رو دو طبقه کنیم مخصوصاً بخش زیارتی آن را، آن جا سطح آب بالا است و یک متر و نیم که خاک‌برداری کنیم به آب می‌رسیم فلذا از روش‌های پیشرفته روز دنیا و با کمک قرارگاه خاتم، تنها پیمانکار منطقه که توانایی تثبیت زمین را در عمق ۱۲ متری آن محدوده داشت، گودبرداری را شروع کردیم که الان به لطف خدا تونل‌های خدماتی و تونل‌های دسترسی اطراف حرم ایجاد شده، خاک‌برداریِ بیش از نصف پروژه انجام شده و در اربعین امسال باید بخش غیرزیارتی آن را تحویل دهیم تا زائر بتواند آن جا بخوابد.

پروژه دیگری که برای ما در این سفر مهم بود و مردم هم توجه ویژه‌ای به آن دارند، طرح توسعه حرم امامین عسکریین(ع) است، به لطف خدا بعد از آن حادثه دلخراش، حرم به حالت طبیعی خود برگشته است بلکه خیلی زیباتر از قبل، از گنبد مطهر و ضریح و صحن‌ها گرفته تا آینه‌کاری‌ها و نازک‌کاری‌ها. در این طرح توسعه‌ای، فضای حرم به بیش از پنج برابر توسعه پیدا می‌کند. انتهای خط پروژه ما مراکز اقامتی و رفاهی برای اسکان زائران سامرا در حد دست کم ۵۰ تا ۶۰ هزار نفر در هرشب خواهد بود، ضمن اینکه پروتکل توافق اجرایی را با حرمین امامین عسکریین(ع) نوشته‌ایم و دنبال پروتکل ریز اجرایی آن هستیم.

پروژه دیگر هم طرح توسعه حرمین امامین کاظمین(ع) بود که آماده‌سازی زمین‌های اطراف به پایان رسیده، صحن صاحب الزمان با ۶۰ هزار متر به حرم اضافه کردیم به انضمام دو شبستان که از سه سال قبل شروع کردیم و می‌توانیم آن‌ها را در فروردین یا اردیبهشت سال ۹۷ افتتاح کنیم، این طرح حرم مطهر را به چهار برابر فضای قبلی توسعه می‌دهد، همچنین عملیات اجرایی احداث یک صحن به نام امام محمدباقر(ع) در پشت مسجد صفویه که الان جزوی از حرم هست، سال آینده توسط پیمانکار آغاز می‌شود. این صحن در دو طبقه و سقف آن هم زیارتی خواهد بود.

در این سفر همچنین دیدارهایی با تولیت‌های حرم‌های شریف، مسئولان وقفی عراق داشتیم، یک جلسه بسیار ارزشمندی را با جناب شیخ مهدی کربلایی، تولیت محترم حرم حضرت سیدالشهدا(ع) داشتیم که ایشان از جمعیتی ۵۰۰ نفری، متشکل از همه زحمت‌کشان طرح توسعه و معراج اعم از کارگر و مهندس و ... برای نهار و تقدیر، میزبانی کرد. اما این که چقدر برنامه‌های ما با اهداف داخلی خودمان هم منطبق باشد، بحث دیگری است.

این روزها بحث اقتصاد مقاومتی، اولویت کشور و مورد تاکید مقام معظم رهبری است، من فکر می‌کنم بیش تر از هر مجموعه‌ای، اقتصادِ صد در صد مقاومتی را پیاده کرده‌ایم، ما با تجمیع کمک‌های مردمی رقم‌های قابل توجهی را برای توسعه حرم‌ها هزینه کردیم و مقاومتی از این باب که صد در صد این هزینه‌ها در ایران به اشتغال کمک کرد، با قاطعیت اعلام می‌کنم سفارش‌هایی که به کارخانه‌ها می‌دادیم باعث شد کارگرها را به کار برگردانند، کارخانه‌های کابل سازی، فلزکاری، لوازم برق و روشنایی، تاسیساتی، حتی فولاد و ... از این قبیل کارخانه‌ها بودند که از ورشکستگی نجات پیدا کردند، در پنج سال گذشته به طور میانگین هرساله، حداقل سه هزار کارگر ایرانی در عراق مشغول به کار داشته‌ایم و در مذاکراتی هم که داشتیم اعزام این کارگران را از فرآیند بروکراسی و سخت جدا کردیم، همه کارگرهای ما حتی نیروهای خدماتی، حدود ۹۶ درصد از این‌ها حقوق بگیر هستند و حدود ۴ درصد هم فی سبیل‌الله برای خدمت در این پروژه‌ها خدمت می‌کردند، من با شهامت ادعا دارم که خیلی از هنرهای منسوخ شده یا در حال فراموشی کشورمان را طی ۱۴ سال اخیر که ستاد بازسازی فعالیت کرده، احیا شده است مثل هنر آینه‌کاری، حجم آینه‌کاری که در طول چندسال اخیر توسط اساتید بنام در اعتاب مقدسه انجام شده، بی‌سابقه است، در فرآیند آینه‌کاری اعتاب مقدسه شاگردانی تربیت شدند که می‌توانند هنر آینه‌کاری همچون استاد خود ادامه دهند. در بحث کاشی‌های معرق، یزدی بندی، نقش و نگارها، قلم‌زنی، منبت‌کاری و ...، الان به عنوان نمونه چندین سال است که کارخانه چوب آستان قدس رضوی سفارشات ما را قبول زحمت می‌کند و هنرمندان بسیاری را هم جذب کرده که هم اشتغال‌زایی است و هم احیای هنر‌های اصیل ایرانی-اسلامی، حالا اگر من بخواهم دقیق اشاره کنم مجال نیست مانند طلاکاری، نقره کاری و ...، این را یکی از خدمات بزرگ در راستای اقتصاد مقاومتی می‌دانم که خادمان اهل بیت(ع) در ستاد بازسازی عتبات عالیات به منصه ظهور رسانده‌اند، امروز برای پاسخ به برخی از شبهات به مردم ایران عرض می‌کنم که هر آنچه برای کمک به بازسازی عتبات جمع شده به مردم کشور خودمان کمک کرده است، ضمن اینکه عشق مردم برای خدمت به اهل بیت(ع) همیشه وجود دارد و با توجه به افزایش روزافزون زائران اعتاب مقدسه، این نیاز واقعاً وجود داشت که طرح‌های توسعه‌ای هر چه سریع‌تر اجرا شود، حرم‌های شریف عراق نه فقط متعلق به مردم عراق که متعلق به همه شیعیان و مسلمانان جهان است همانطور که عراقی‌ها هم حرم امام رضا(ع) را متعلق به خود می‌دانند، ستاد بازسازی عتبات عالیات فقط با کمک‌های خود مردمی که عاشق اهل بیت(ع) هستند فعالیت می‌کند و فقط هنر ما این است که بتوانیم قطعات مختلف را کنار هم بگذاریم و با مذاکره و تلاش و جدیت، کارهای منظم و موثری انجام دهیم.

بله، شیعیان اعتقاد خاصی به اهل بیت(ع) و حساسیت ویژه‌ای بر حرم‌های شریف ایشان دارند و این آگاهی و رشدی که شیعه داشت، به واسطه ندای مرجعیت دینی انجام شد مردم متوجه شدند که هدف اصلی داعش از بین بردن مقدسات شیعه است، افکار و ایدئولوژی داعش مشخص بود که حالا یا با حماقت خودشان یا با لطف الهی، مردم زود فهمیدند که هدف داعش در وهله اول از بین بردن تمام مقدسات شیعه است، با صراحت اعلام کردن که هدف ما صاف کردن کربلا و نجف و ... است، قبلش هم که آن حادثه تلخ را در حمله خمپاره‌ای به حرمین امامین عسکریین(ع) در سامرا انجام داده بودند، مردم این ذهنیت و این نگرانی را داشتند فقط منتظر سازماندهی بودند، ندای مرجعیت در عراق و فرمان مقام معظم رهبری در ایران که با درخواست دولت عراق، ایران رسماً به عنوان نیروی مستشاری وارد میدان شد، باعث شد این سازماندهی به وجود بیاید. خب داعش واقعاً تا نزدیکی کربلا رسیده بود، در سامرا حرم را محاصره کرده بود، مستشاری ایران با مدیریت سردار سلیمانی با فوریت و بدون وقفه جنایتکاران داعش را عقب راندند، من یادم هست موقعی که سردار سلیمانی وارد عراق شدند به ایشان گفتند که داعش از طریق جاده سامرا به دروازه بغداد رسیده است، ایشان گفتند بروید ببینید و محل ارزیابی کنید، جواب دادند آقا تیر می‌زنند! سردار جواب داد خب بزنند، خودم می‌روم! ماشین ضدگلوله‌ای که سردار با آن به ارزیابی منطقه رفتند و بازگشتند، مثل آبکش شده بود. ایشان بلافاصله تدبیر کردند، خودشان جلو افتادند و نیروها هم پشت سر ایشان، داعش را که عددی نبود و شو راه انداخته بود، عقب راندند. 

خیز داعش برای محاصره کربلا، نابودی حرم شریف بود که الحمدلله با همت نیروهای حشدالشعبی با فوریت، ایست بازرسی‌ها به وجود آمد، خود حرم‌های مطهر هم از نیروهای خود و نیروهای داوطلب یگانی را با آموزش‌های فشرده برای دفاع از حرم تشکیل دادند، این آمادگی نظامی به دو سال زمان نیاز دارد اما آمادگی اعتقادی شیعه باعث شد آمادگی رزمی به سرعت محقق شود، می‌شود با قاطعیت گفت این اعتاب مقدسه ناجی کشور و مردم عراق شدند، حساسیتی که شیعه به دفاع از حرم‌ها دارد باعث شد که داعش را با حداقل آمادگی‌های نظامی و رزمی عقب برانند.

همه اهل سنت به جز تکفیری‌ها که حساب آن‌ها را از اهل سنت جدا می‌دانیم، ارادت خاصی به اهل بیت(ع) دارند به خصوص در شهر سامرا که اهل سنت این شهر از دیرباز ارادت خاصی به امامین عسکریین(ع) داشته‌اند، ببینید مساله مبارزه با داعش در کل منجر به وحدت بیشتر شیعه و سنی شد اما فعالیت ستاد بازسازی در سامرا هم به طور خاص، خود موجب تقویت وحدت شده است. من خاطره‌ای از اربعین ۹۵ دارم که فکر نمی‌کردیم زائران با وجود ناامنی‌های موجود در سامرا حضور پیدا کنند، با توجه به اینکه بنده در ستاد اربعین هم مسئولیتی برای اسکان و تغذیه زائران دارم یکی از دوستان ما ناگهان به ما زنگ زد که فلانی، حدود ۳۰ هزار نفر در سامرا برای زیارت آمده‌اند، نه جای خواب هست و نه امکانات رفاهی و خدماتی، برای ما تعجب‌آور بود، جالب این است که سردار سلیمانی هم همان وقت برای عملیاتی در موصل از آن مسیر عبور کرد و با این جمعیت و مشکلات مواجه شدند، ایشان با همان جذبه خاص فرماندهی خود به من تلفن کردند و گفتند چه کار می‌کنید؟ این چه وضعیتی است؟ فردا صبح زود اینجا باش. حالا ساعت هشت شب بود و من هم در تهران بودم، پرواز هوایی هم وجود نداشت، شبانه از مرز مهران حرکت کردیم و ساعت ۱۰ صبح به سامرا رسیدیم. تنها راه علاج که پیش آمد این بود که چند نفر از سران عشایر اهل سنت سامرا خودشان را به ما رساندند و گفتند مگر ما مرده‌ایم؟ چرا به ما افتخار میزبانی از زائران را نمی‌دهید؟ ما گفتیم بسم الله، مشکلی نداریم! نمی‌دانستیم برای خدمت به زائران، آمادگی دارید!، شاید باورتان نشود اما به سرعت بیش از ۲۰ موکب ۵۰۰ تا هزار نفری را در نقاط مختلف شهر سامرا برپا کردند و شب ما را برای شام به یکی از این موکب‌ها دعوت کردند، مثل یک معجزه بود چون شب هرچه در خیابان‌ها گشتیم یک نفر بدون سرپناه و بی‌غذا پیدا نکردیم، من نمی‌دانم این‌ها چگونه هماهنگ کردند که بیش از ۱۰۰ تریلر در سامرا برای جابجایی زائران جمع شد، این برای ما درسی شد که برای اربعین ۹۶ با این عشایر جلسه داشته باشیم. گفتیم چه کمکی از ما می‌خواهید؟ گفتند: هیچ، فقط ما را قابل بدانید که به زائران خدمات بدهیم، الان کل مدیریت سامرا در موعد اربعین دست مردم و عشایر اهل سنت است، به لطف خدا الان شهر سامرا از رونق خوبی برخوردار است در همین سفر اخیر هم که از شهر بازدید کردم دیدم که بحمدالله بازار شهر فعال است، ما هم اگر توفیق باشد قرار است خدماتی را در مسائل درمانی و ...به مردم سامرا ارائه کنیم.