آثار و اهمیت صدقه دادن در زندگی/ صدقات باعث تعدیل شکاف طبقاتی می‌شود

وارث: هر روز صبح پس از اینکه از خانه بیرون می آمد، سکه یا پول خُردی از جیب برمی داشت و در صندوق صدقات سر خیابان می انداخت، چندباری که با او سرکار می رفتم، باکنایه او را از این کار منع کردم. ولی خندید و گفت: «این پول را برای حفظ جان و برکت طول روز و کارم می دهم. خدا بزرگه به دست صاحبش می رسه پول.» کمی نگذشت که در دفتر شیشه پشت سرمان ترک برداشت و در لحظه ای روی سرمان آوار شد. اما خواست خدا و صدقه او بود که جان سالم به‌در بردیم و اتفاقی رخ نداد.

یکی از برکات صدقه یا انفاق دوری از بلایا و مرگ است، و آثار برکات بسیاری در زندگی انسان هم به صورت مادی و نیز معنوی دارد. همانطور که اشاره شد، دوری از بلایا، مرگ بد، طول عمر، شفای مریض و ... از جمله اثراتی است که در زندگی هرکدام از ما به صورت عینی مشاهده و لمس شده است.

 

رفع بلا، دوری از مرگ سوء و... از آثار انفاق است. امام باقر (ع) می‌فرماید: «صدقه هفتاد بلا را از انسان دور می‌کند و نیز مرگ سوء را از انسان دور می‌نماید؛ چرا که صاحب صدقه هرگز با مرگ سوء از دنیا نمی‌رود».

پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: «صدقه و صله رحم شهر‌ها را آباد می‌کند و بر عمر‌ها می‌افزاید.»

از دیگر آثار مهم صدقه و انفاق، شفای مریض است. در حدیثی از معصومان (ع) آمده است: «بیمارانِ خود را به وسیله صدقه درمان کنید»؛ و در حدیث دیگری می‌خوانیم که مستحب است مریض با دست خود صدقه بدهد.

از امام باقر (ع) نقل شده است که می‌فرماید: «نیکی و صدقه فقر را دور می‌کند...»

 

 

از نظر قرآن کریم صدقه در راه خدا، تجارتی پرسود و معامله‌ای ارزشمند است که موجب جلب پاداش‌های عظیم و رسیدن به بهشت الهی شده، انسان را از هول و هراس قیامت ایمن نموده و موجب نجات از عذاب دردناک الهی می‌شود.

پیامبر (ص) می‌فرماید: هرگاه شب را به صبح آوردی، صدقه‌ای بده تا نحسی آن روز را از تو دور کند و هرگاه روز را به شب آوردی، صدقه‌ای بده تا نحسی آن شب را از تو دور کند.

 

امام صادق (ع) می‌فرماید: در طلب گذر از صراط بودم پس آن را در صدقه دادن یافتم.

 

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: برای شش گروه بهشت را ضمانت می‌کنم. یکی مردی که صدقه‌ای را کنار بگذارد که بدهد، اما بمیرد؛ پس او اهل بهشت است. پنج گروه دیگر اینان‌اند: عیادت‌کننده از بیمار، جهادگر، حج‌گزار، راهی نماز جمعه و راهی تشییع جنازه که بیمرند و به خانه باز نگردند.

 

حجت الاسلام والمسلمین مصطفی کرمی سخنران و کارشناس مذهبی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ گفت: صدقه دادن از دو منظر قابل بررسی است یکی از جهت کسی که این صدقه را دریافت می کند، و دیگری کسی که این صدقه را می دهد، شاید ما وقتی به صدقه دادن نگاه می کنیم و فلسفه تشریح حکم آن می نگریم، دریافت خواهیم کرد که خداوند خواسته به واسطه صدقه از مال اغنیا، سهمی را به فقرا دهد و مشکلی را از آنها حل کند، تا افرادی که به لحاظ اقتصادی از توان پایینی برخوردار هستند با وجود صدقات بخشی از شکاف طبقاتی در جامعه را حل کند، اما به نظر می رسد که بیش از آن چیزی که در صدقه دادن اهمیت داده شده، به دهنده صدقه نگاه کردند، انسان در این امر از بخشی از وابستگی های خودش دل می‌کند، ما تعلقات و وابستگی هایی در دنیا داریم که با صدقه دادن به رشد و کمال حقیقی می رسیم.

وی افزود: در روایات و سخن بزرگان داریم که ائمه اطهار وقتی صدقه می دادند، دستشان را پایین تر از گیرنده می گرفتند و به نظر می آید که شاید این رفتار دلالتی برای تفضیل گیرنده است.

این سخنران و کارشناس مذهبی با اشاره به اینکه تعریف کمک و انسان دوستی در مذاهب غیراسلامی متفاوت است، اظهار کرد: در صدقه دادن و کمک به هم نوع در همه مذاهب اسلامی و غیر اسلامی با شرایط ویژه ای انجام نمی شود، بلکه فقط مسئله اخلاص، بی‌شائبه بودن، بی منت بودن در صدر امور قرار دارد.

وی در ادامه با اشاره به مصادیق صدقه دادن در قرآن کریم، گفت: در بحث مصادیق صدقه یکی از وجوه آن مادی و مالی است که به مستمندان کمک می شود، اما در عرف قرآن مصادیق صدقه فراتر است و به استمرار برکات و آثار صدقه در طی سال ها اشاره کرده است.

«یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکم بِالْمَنِّ وَالْأَذَیٰ کالَّذِی ینفِقُ مَالَهُ رِ‌ئَاءَ النَّاسِ وَلَا یؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْیوْمِ الْآخِرِ ۖ فَمَثَلُهُ کمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیهِ تُرَ‌ابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَ‌کهُ صَلْدًا ۖ لَّا یقْدِرُ‌ونَ عَلَیٰ شَیءٍ مِّمَّا کسَبُوا ۗ وَاللَّهُ لَا یهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِ‌ینَ﴿۲۶۴﴾

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، صدقه‌های خود را با منّت و آزار، باطل مکنید، مانند کسی که مالش را برای خودنمایی به مردم، انفاق می‌کند و به خدا و روز بازپسین ایمان ندارد. پس مَثَل او همچون مَثَل سنگ خارایی است که بر روی آن، خاکی است و رگباری به آن رسیده و آن را سخت و صاف بر جای نهاده است. آنان نیز از آنچه به دست آورده‌اند، بهره‌ای نمی‌برند، و خداوند، گروه کافران را هدایت نمی‌کند.سوره بقره-آیه ۲۶۴»

حجت الاسلام کرمی در پایان خاطرنشان کرد: اهل بیت (ع) هر کدامشان در مملکت ظاهر نمود و تجلی یکی از اوصاف حضرت حق هستند، و در میان ائمه اطهار (ع) به نظر می آید وجود دو امام بزرگوار جواد الائمه (ع) و حضرت حسن مجتبی (ع)، مظهر جود و کرامت پروردگار هستند. ما در باب صدقه از زندگی امام حسن (ع) روایت داریم که ایشان دو بار درطول عمر شریفشان، از تمام زندگی خودشان نصف اموال را با فقرا تنصیف کردند و به مردم بخشیدند.