بهشتى که آدم و حوا پس از آفرينش در آن جاى گرفتند
آيا مگر آدم و حوا بعد از خلقت در بهشت جا نگرفتند و شيطان نيز از درگاه خدا رانده نشد؟پس چگونه شيطان رجيم توانست به بهشت راه يابد و يا حتى در فكر و نظر آنها رخنه كرده و آنها را به گمراهى بكشاند؟
وارث: 1. بهشتى که آدم و حوا پس از آفرينش در آن جاى گرفتند، نه بهشت موعود بلکه بهشتى برزخى جلوه گر شده در قالب زندگى غير دنيوى (محمد حسين طباطبايى، الميزان فى تفسير القرآن، ج 14، ص 219، مؤسسه الاعلمي).
و حتى به باور برخى يکى از باغ هاى پرنعمت و روح افزاى منطقه اى سرسبز از زمين بوده است زيرا، بهشت موعود قيامت، نعمتى جاودانى مى باشد که بيرون رفتن از آن شدنى نيست؛ وانگهى در اين عالم سراسر نيکى و پاکى ابليس آلوده و بى ايمان، وسوسه هاى شيطانى او و نيز نافرمانى خداوند را راهى نيست (ناصر مکارم شيرازى، تفسير نمونه، ج 1، ص 186، دارالکتب الاسلاميه).
از اين رو راهيابى شيطان به چنين بهشتي؛ خواه به عنوان نخست و خواه معناى دوم، دور از ذهن نمى نمايد. اين دور از ذهن نبودن در بهشت به معناى نخست، امرى نمايان مى باشد و در معناى دوم نيز، از آنجا که مراد از برزخ، نه برزخ پس از مرگ، بلکه حالتى ميانه بين دنيا وعالم غير مادى بود و نيز به دليل اين که عالم مزبور، عالم تکليف براى آدم را تشکيل مى داد، بنابراين ورود ابليس در بهشت به معناى ياد شده نيز پذيرفتنى است.
2. ماجراى گمراه کنندگى ابليس براى آدم، از يک جريان تکوينى و وجود پيوستگى حقيقى ميان انسان و ملائکه از يک سو و انسان و ابليس از سوى ديگر حکايت داشته و مراد از پيوند ياد شده نيز پيوستگى آفرينش ملائکه و جن (که ابليس از گروه اخير مى باشد) نسبت به نيک بختى يا نگون بختى انسان است و منظور از تکوين بودن جريان مزبور نيز همين نکته مى باشد. به ديگر سخن، چون انسان براى آزمايش آفريده شده از اين رو، لازمه جدايى ناپذير تحقق اين امر، وجود دو بستر فکرى و عملى به نام سعادت و شقاوت مى باشد؛ وانگهى ملائکه و شيطان نيز هر يک، نماد دو بستر ياد شده مى باشند.
3. افزون بر وجود رابطه اى حقيقى ميان آفرينش انسان و ملائکه و جن (ابليس)، نکته ديگرى که از ماجراى ورود ابليس به جايگاه زندگى انسان فهميده مى شود، استوار شدن قضاى الهى بر تشريع دين به دنبال ماجراى مزبور بود (محمد حسين طباطبايى، پيشين، ص 218).
تا پيروان دين به سعادت و روى گردانان از آن به شقاوت گرفتار شوند چرا که هدف آفرينش انسان، رهپويى آزادانه انسان ها در دو مسير ياد شده بود و لازم بود زواياى گوناگون اين امر، طراحى شود. هر چند امر مزبور نيز در يک حرکت اختيارى از سوى ابليس و آدم، محقق شد.
منبع: آل البیت
ر116