تشریح فعالیت‌های خدماتی کانون فرهنگی امام علی (ع) در سالروز زلزله کرمانشاه

یکی از گروه‌های خدمت‌رسان به زلزله‌زدگان کرمانشاه کانون فرهنگی امام علی (ع) بوده است. پیشینه تشکیل کانون فرهنگی هنری امام علی (ع) به جمع دوستانه دانش‌آموزان انجمن اسلامی برمی‌گردد که فعالیت‌های فرهنگی خود را از سطح دبیرستان آغاز کردند و بعد از پایان تحصیلات تصمیمشان بر این شد که این جمع فعال فرهنگی حفظ شود تا بتواند در عرصه اجتماعی هم کارهای مختلف فرهنگی را در سطح استان کرمانشاه انجام دهد.

به یاری خداوند متعال در سالی که مقام معظم رهبری به نام سال امام علی (ع) نامگذاری نمودند، این کانون فرهنگی شکل گرفت و از سال 1379 تا سال 1397 به فعالیت‌های فرهنگی-هنری خود در سطح کرمانشاه ادامه داده‌اند. از جمله برنامه‌های کانون فرهنگی امام علی (ع) قبل از زلزله کرمانشاه عبارتند از: برگزاری اردوهای راهیان نور و اردوهای زیارتی مشهد مقدس، قم و جمکران و برگزاری جلسات هیئت در طول سال که با موضوعات مختلف اخلاقی و دینی برگزار می‌شده است.

از جمله اقدامات سالیانه این کانون صعود به ارتفاعات بازی‌دراز در سالگرد این عملیات می باشد. اعضای کانون فرهنگی امام علی (ع) با حضور در این مکان از پایین این ارتفاعات تا بالای این کوه‌ها را طی می‌کنند و یاد و خاطره بچه های عملیات بازی دراز را گرامی می‌دارند.

پس از حادثه زلزله کرمانشاه با توجه به توانمندی‌هایی که در کانون امام علی (ع) وجود داشت، سریعا گروه جهادی رویش برای کمک به زلزله زدگان کرمانشاه تشکیل شد و با اعزام گروه‌های متخصص به منطقه و شناسایی نیازمندی‌ها و ظرفیت‌هایی که برای خدمت رسانی به مناطق زلزله‌زده وجود داشت، اعضای این کانون در این منطقه مستقر شدند و شش روستا را برای فعالیت‌های خدماتی خود شناسایی کردند و در حال حاضر نیز در حال خدمت‌رسانی به عزیزان زلزله‌زده در این روستاها می باشند.  

کانون امام علی (ع) با حضور در مناطق زلزله‌زده کرمانشاه به این نتیجه رسید که کمک‌های هیجانی و بدون برنامه‌ریزی و مدیریت، نمی تواند تاثیرات دائمی در معیشت این افراد آسیب‌دیده داشته باشد. علی الخصوص که ثمره کمک‌های هیجانی در منطقه منجر به اتفاقات ناخوشایندی شده بود و یک عده مقدار زیادی از امکانات را به خودشان اختصاص داده بودند در حالی که افراد نیازمند از این کمک‌ها بی بهره بودند، این مساله انگیزه ای شد که اعضای کانون امام علی (ع) که متشکل از اساتید دانشگاه، متخصصین و افراد متعدد خیر و بچه‌های مذهبی و بچه هیئتی‌ها بودند، دور هم جمع شدند و برنامه‌های مناسبی را برای کمک به اهالی این منطقه انجام دادند.

به کمک اعضای کانون فرهنگی امام علی (ع) بر حسب آسیبی که به منطقه سرپل ذهاب وارد شده بود و این که منطقه سر پل ذهاب به کار فرهنگی بیشتری نیاز داشت، شش روستای این منطقه برای فعالیت‌های خدمت رسانی کانون انتخاب شدند. روستای زرین جو با 34 خانوار و آب باریک با 87 خانوار، روستای زیلویه و افشار آباد با 12 خانوار و روستای جوب اتیار با 10 خانوار و شنغال با 95 خانوار (که در پایین یادمان بازی دراز قرار داشت) برای فعالیت جهادی و فرهنگی کانون فرهنگی امام علی (ع) انتخاب شدند. در این میان خیرین نیز کمک‌های نقدی و غیر نقدی خود را به کانون امام علی (ع) رساندند، خیرین بزرگوار با مشاهده داشتن آمارهای دقیق کانون امام علی (ع) که به واسطه نیازسنجی‌های آماری بدست آمده بود، به اعضای این کانون اعتماد و کمک‌های اهدایی خود را برای آنها ارسال کردند و اقلام مورد نیاز اهالی این روستاها را به منطقه سرپل ذهاب ارسال کردند.

اعضای این کانون فرم‌هایی را به همراه یک تیم شناسایی به روستاها فرستادند و چادر به چادر مشخصات و مشکلات افراد را شناسایی کردند حتی میزان تخریب منازل، زمین‌های کشاورزی و دامداری آنها را یادداشت کردند تا برای اقدامات بعدی بتوانند با نظم بیشتر به این مناطق خدمت رسانی کنند.

هدف این کانون از حضور در کرمانشاه صرف دلگرمی و توزیع اقلام و پیگیری ساخت منازل نبود. اعضای کانون امام علی (ع) تصمیم گرفتند اولا با کسانی که در این جا هستند، ارتباط دوستی پیدا کنند تا برای دفعات بعدی هم بتوانند از این ارتباط به دست آمده برای پیشبرد برنامه‌های مختلف فرهنگی و دیگر امور استفاده کنند. به همین جهت به شش کارگروه بهداشت، خانواده، روانشناسی، بازی با کودکان، مسائل عمرانی و آموزش خانواده‌ها و دامپزشکی تقسیم شدند.

در کارگروه بهداشت کانون فرهنگی امام علی (ع) از ابتدای زلزله داروهای مورد نیاز منطقه لیست شد و با استفاده از امکان و پتانسیلی که در سطح استان بود، این داروها در حد امکان تامین و در منطقه توزیع شد، شیر خشک و سایر ملزومات بهداشتی نیز برای این منطقه تامین و در بین مردم توزیع شد. به همت کارگروه بهداشت و سلامت کانون فرهنگی امام علی (ع) توصیه‌های لازم را برای جلوگیری از شیوع بیماری‌ها و بروز عفونت‌های مختلف و یا بعضی از مشکلات جسمانی این منطقه انجام شد.

یکی از اقدامات شایسته و قابل تقدیر این کارگروه واسطه‌گری برای تامین هزینه پیوند کلیه یکی از بیماران کلیوی این منطقه بود. این کارگروه به طور مرتب امکان معاینات پزشکی را با همکاری پزشکان در این روستاها فراهم می‌آوردند، یکی از این موارد دعوت از یک گروه دندانپزشکی تهرانی بود که با استقرار در این منطقه بیش از 300 بیمار را در این روستاها مورد معاینه قرار دادند.

در زمینه مشکلات پزشکی و روانپزشکی ذکر این نکته قابل توجه است که در این روستاها خانواده هایی وجود داشتند که بچه‌هایشان مبتلا به سرطان یا دارای معلولیت‌های جسمی و ذهنی بودند. بعضی از خانواده‌ها هم بودند که بچه‌های مستعدی داشتند و با برنامه‌ریزی‌های مناسب می‌شد استعدادهای این بچه‌ها را بارور کرد. به همین دلیل واحدی برای فعالیت‌های فرهنگی در این منطقه ایجاد شد که متشکل از اساتید دانشگاه و روانشناسان و متخصصین بود و به کمک این واحد برای همه اقشار و گروه‌های سنی این روستاها جلسات تخصصی‌ای در جهت رفع مشکلات آنها برگزار شد.

یکی از اقدامات دیگر این کارگروه، کارگاه‌هایی بود که برای افراد با تنش هیجانی بیشتر برگزار شد. برای بهبود آسیب‌های روانی این افراد یک سری آموزش‌های ریلکسیشن نیز به این افراد داده شد. در واقع در این کارگاه‌ها افراد آسیب‌دیده، وادار می‌شدند به واگویه‌های هیجانی بپردازند و اتفاقاتی که برای آنها افتاده بود را بازگو کنند.

جلسات لوگوتراپی یا معنا درمانی هم برای اهالی غمدیده این روستاها برگزار شد که به صورت 10 جلسه دو ساعته بود. معنا درمانی به این افراد کمک می‌کرد که زندگی جدیدی را شروع کنند و دچار یاس و ناامیدی نشوند تا احتمال آسیب به خود یا اطرافیان این افراد زیاد نشود.

در کارگروه دامپزشکی مشاهده شد، دام های اهالی این منطقه دچار آسیب و بیماری‌های فراوانی هستند به همین جهت اساتید دامپزشکی با حضور خود در این منطقه به روند بهبود این دام‌ها کمک کردند. در مرحله اول کمک رسانی ضرورت داشت به دام‌هایی که آسیب دیده بودند، رسیدگی شود. به کمک کانون فرهنگی امام علی (ع) داروهای ضروری دام‌های اهالی این روستاها تدارک دیده شد و با کمک بچه‌های گروه جهادی کانون امام علی (ع)، داروهای ضروری دام‌ها بین اهالی این روستاها توزیع شد اما با این کار مقطعی مشکلات دام اهالی این روستاها به صورت کلی مرتفع نشد.

تا قبل از حضور مستمر تیم دامپزشکی و گروه جهادی کانون امام علی (ع)، اهالی این روستاها، جو کیلویی 1300 تومان را با کاه قاطی می کردند و به گاوهای خود می دادند و این گاوها روزانه چهار، پنج لیتر شیر می دادند که مقرون به صرفه نبود. به وسیله کمک‌های خیرین و همت گروه جهادی کانون امام علی (ع) یک کامیون کنستانتره تهیه شد و پس از ثبت نام تک‌تک خانواده‌ها و نوع دام‌هایی که اهالی از آن بهره می‌بردند بین اهالی این روستاها کنستانتره توزیع شد. بدین ترتیب گاوی که روزانه 5 کیلو شیر می‌داد، شیرش به 17 تا 20 کیلوگرم رسید و هزینه تهیه خوراک این گاوها هم به 15 هزار تومان در هر روز رسید و نحوه تهیه خوراک هم به این روستاییان آموزش داده شد.

برای توزیع اقلام مورد نیاز اهالی این روستاها کارتکس‌هایی تهیه شد که به اسم سرپرست خانوارها بود، برای هر خانواده کدی گذاشته شد که کارتکس‌ها با همان کدها شناسایی می‌شدند. به مردم روستا هم گفته شد که باید بر طبق همان کارتکس‌ها اقلام و موارد مورد نیاز خود را دریافت کنند.

در کارگروه آموزش خانواده‌ها بعد از برگزاری چندین برنامه مثل برنامه‌های جشن، اعیاد مذهبی و ملی که در منطقه سرپل ذهاب برگزار شد. اعضای کانون به این نتیجه رسیدند که خانم‌های این روستاها جدای از بحث روانی و ویرانی زلزله، از مشکلات بسیار عدیده‌ای هم رنج می‌بردند، یکی از این مشکلات فاصله گرفتن از سبک زندگی ایرانی- اسلامی بود. خانم‌های این روستاها به جای این که تولید‌کننده باشند، تبدیل به خانم‌های مصرف‌کننده شده بودند و دچار دوگانگی فرهنگِ شهری-روستایی شده بودند.

از سوی دیگر با توجه به مشکلاتی که به خاطر عدم وجود مساجد و اماکن مقدس در این مناطق به وجود آمده بود. این خانم‌ها نسبت به اصول و عقاید دینی آگاهی کافی نداشتند، به همین جهت برنامه ریزی‌های مفصلی انجام شد تا این خانواده‌ها به صورت جدی با سبک زندگیِ ایرانی-اسلامی آشنا شوند، به همت کانون فرهنگی امام علی (ع) برای آشنایی این خانم‌ها با عقاید دینی کلاس‌های احکام هم برای آنها برگزار شد.

همچنین برای کمک به تولیدگرایی در میان خانم‌های این روستاها، کلاس‌هایی برای آموزش خانواده‌ها در جهت تولیدگری انجام شد. این آموزش‌ها با این هدف انجام شد که خانم‌ها به جای بیکاری و نیازمند به دیگران بودن، بتوانند بر روی پای خودشان بایستند و از فرصت‌ها و ظرفیت‌های این منطقه برای کسب درآمد استفاده کنند. در این زمینه نیز به همت کانون امام علی (ع) کلاس‌های پرورش طیور، بافندگی، قالیبافی یا چرم‌دوزی برای این خانم‌ها برگزار شد و کلاس‌های روانشناسی و اعتماد به نفس و ارتباط موثر هم برای خانم‌ها در این مناطق برگزار شد.

هدف از انجام این فعالیت‌ها این بود که به حول و قوه الهی از تهدید زلزله در این مناطق به نفع تولید و باروری و ایجاد سبک زندگی اسلامی-ایرانی و اقتصاد مقاومتی استفاده شود.

در کارگروه بازی با کودکان برای روحیه بخشی به کودکان خردسال این روستاها امکانات بازی و شادی برای این بچه‌ها فراهم شد تا در حد امکان از تاثیرات روانی بعد از زلزله کاسته شود. اثر افتتاح پارک در این روستاها به حدی بود که وقتی توسط خیرین برای اولین بار سرسره و تاب در این روستاها نصب شد حتی بچه‌ها فرصت نمی‌دادند که سیمان این سرسره‌ها خشک شود تا بر روی آنها سر بخورند.

تا قبل از زلزله ویرانگر کرمانشاه، اکثر مردانی که در منطقه سرپل ذهاب بودند یا کارگر بودند و یا با وجود داشتن تحصیلات، شغلی نداشتند. بعد از زلزله نیز با توجه به این که این روستاها دچار تخریب صددرصدی شده بودند و این امر در ازدیاد بیکاری میان اهالی این روستاها تاثیر زیادی داشت به همین دلیل نیاز به فعالیت‌های کارآفرینی برای بهبود کسب و کار اهالی این منطقه بیش از پیش احساس می‌شد.

در بحث اشتغالزایی گروه منادیان رحمت با مدیریت حاج آقای رضایی پور از تهران به این منطقه آمدند تا با طرح جالبی که داشتند در جهت رفع مشکل بیکاری این افراد گام موثری را بردارند. گروه منادیان رحمت به واسطه کمک‌های خیرین به هر فرد داوطلب تعداد 30 عدد گوسفند می‌دادند بعد از دو سال 12 از این گاوها را پس می‌گرفتند و بعد از چهار سال 18 عدد از آنها را پس می گرفتند و در پایان سال پنجم 12 عدد باقی مانده را پس می گرفتند. مانعی که بر سر راه عملیاتی شدن این طرح وجود داشت این بود که دغدغه اصلی مردم پس از زلزله خانه سازی بود، به همین خاطر آن چنان که باید از این طرح استقبال نشد با این وجود چند نفر از اهالی روستای شنغال خالدی تعداد 30 عدد گوسفند را گرفتند و مشغول کار شدند.

پایگاه اطلاع‌رسانی هیأتنا