سامرا، پناهگاه همه مذاهب و ملت‌های اسلامی است
حجت‌الاسلام و المسلمین محمد حسین مختاری؛ رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی، استاد سطوح عالی حوزه و دانشگاه و رئیس پژوهشکده عروة الوثقی به مناسبت فرا رسیدن سالروز شهادت امام حسن عسکری (ع) و آغاز امامت حضرت مهدی (عج) در یادداشتی نوشت: هشتم ربیع الاول سالروز شهادت امام حسن عسکری (علیهالسلام) است. دوران زندگی آن حضرت به قدری سخت بود که حتّی خواصّ شیعه هم نمی‌توانستند آن حضرت را به راحتی ملاقات کنند. البته این موضوع علاوه بر اینکه توطئه رژیم غاصب عباسی بود، یک مصلحت خدایی نیز بود، چون زمان رو به غیبت صغری و کبری میرفت و شیعیان باید کم کم به غیبت امام (ع) عادت می‌کردند، اما دشمنان به این نیز اکتفا نکردند و آن حضرت را غریبانه در سن بیست و هشت سالگی به شهادت رساندند.
و‌قتی خبر درگذشت آن حضرت پخش شد، سامرا به حرکت درآمد و سراپا فریاد و ناله شد و بازارها تعطیل و مغازه‌ها بسته شد. بنی‌هاشم، امرای لشکر، قاضیان شهر، شعرا، شهود و گواهان و سایر مردم برای شرکت در مراسم تشییع حرکت کردند، سامرا در آن روز یادآور صحنه قیامت بود. (الفصول المهمة، ص 307-308)
از سوی دیگر، فشارهای حکومت عباسی بر امام حسن عسکری (علیهالسلام) مانع توجه ایشان به اوضاع اجتماعی و سیاسی شیعیان آن زمان نبود، بلکه اصحاب و یاران آن حضرت به روش‌های مختلف خود را به امام می‌رساندند و با رساندن اخبار شیعیان از آن حضرت کسب تکلیف می‌کردند، چنانکه امام عسکری (علیهالسلام) طی نامهای گلایهآمیز به اسماعیل بن اسحاق نیشابوری نسبت به اوضاع فرهنگی مسلمانان ابراز نگرانی کرده و فرمود: «به شیعیان ما بگویید تا از کوتاهى نسبت به جنب اللّه (که همان ولایت اولیاى الهى است) بپرهیزید که از خسارت دیدگان خواهید شد: «وَإیَّاکُمْ أَنْ تُفَرِّطُوا فِی جَنْبِ اللهِ فَتَکُونُوا مِنَ الْخَاسِرِینَ» (تحف العقول، ص486) این بیان، نشان می‌دهد که آن حضرت نسبت به انحرافات احتمالی جامعه آن زمان کاملاً آگاه بوده و هشدارهای لازم را به شیعیان می‌دادند.
البته این بیان ارزشمند منحصر در زندگی فردی شیعیان آن زمان نیست بلکه طرحی برای همه زمان‌ها و مکان‌هاست. در حقیقت، همه نهادهای اجتماعی از جمله بخش‌های سیاسی، فرهنگی و علمی باید برنامه‌های خود را بر اساس تعالیم اهل بیت (علیهمالسلام) تنظیم کنند. تجربه نشان داده هر جا بر مبنای اندیشه ناب اسلامی پیش رفته‌ایم موفقیت‌های چشمگیری بدست آورده‌ایم، اما هر جا از این مسیر دور افتاده‌ایم دچار شکست شده‌ایم. دانشگاه‌ها و مراکز فرهنگی باید بر پایه تفکر صحیح اسلامی اقدام به تربیت دانشجو کنند. جامعه فرهنگی کشور باید در جستجوی علمی باشد که به دنبال سعادت بشر باشد. جوانان عزیز باید بنیان‌های فکری خود را بر اساس معارف اهل بیت (علیهمالسلام) پایهریزی کنند تا در بحرانها دچار تزلزل نشوند.
امام حسن عسکری (ع) مانند اجداد طاهرینش از پیشگامان تقریب و وحدت میان مذاهب اسلامی است. مسائل جهان اسلام و روابط اجتماعی شیعیان و اهل سنّت نیز یکی دیگر از دغدغه‌های جدّی امام عسکری (علیهالسلام) بود. در حقیقت آن حضرت مانند اجداد طاهرینش از پیشگامان تقریب و وحدت میان مذاهب اسلامی بود، همچنانکه بارگاه ملکوتی عسگریین (علیهمالسلام) در سامرا ملجأ و مأوای همه مذاهب و ملّت‌های اسلامی است و همچون نگینی زمرّدنشان می‌درخشد. آن حضرت در بیانی نورانی ضمن اشاره به این حقیقت می‌فرماید: «قَبْرِی بِسُرَّ مَنْ رَأَى أَمَانٌ لِأَهْلِ الْجَانِبَیْنِ؛ قبر من در سامرّا مایه امنیت ساکنان هر دو طرف است» (وسائل‌الشیعة، ج14، ص572) مرحوم مجلسی اوّل در توضیح این روایت می‌فرماید: منظور از جانبین، شیعیان و اهل سنّت یا عراق و عجم است. (روضةالمتقین، ج5، ص403)
همچنین، اوضاع شیعیان در عصر غیبت یکی دیگر از نگرانی‌های مهم امام حسن عسکری (علیهالسلام) بوده است. سخنان اهل بیت (علیهمالسلام) درباره عصر غیبت نشان می‌دهد که آن ذوات مقدّسه بسیار نگران وضعیت شیعیان در زمان غیبت بوده‌اند چنانکه روایات فراوانی از رسول خدا (ص) و ائمه (ع) در این رابطه نقل شده است. محمد بن عثمان عَمْری دومین نائب حضرت مهدی (عج) میگوید: روزی پدرم از امام حسن عسکری (علیهالسلام) پرسید: «آیا این سخن حق است که پیامبر خدا (ص) فرمودهاند: «مَنْ مَاتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً» امام فرمود: آری، این سخن درست است و هیچ تردیدی در آن نیست، همانطور که شکی در روز بودن این روز روشن نیست: «إِنَّ هَذَا حَقٌّ کَمَا أَنَّ النَّهَارَ حَقُّ»؛ سپس پدرم عرض کرد: پس از اینکه شما رحلت کردید، امام بعد از شما کیست؟ امام عسکری (علیهالسلام) به نام مبارک حضرت ولیّ‌عصر(عج) اشاره کردند و آنگاه فرمود: او غیبتی طولانی دارد که در آن عده‌ای سرگردان، گروهی هلاک و دستهای دچار تردید می‌شوند: «أَمَا إِنَّ لَهُ غَیْبَةً یَحَارُ فِیهَا الْجَاهِلُونَ وَ یَهْلِکُ فِیهَا الْمُبْطِلُونَ». (کمال الدین، ص 410)
عصر غیبت سخت‌ترین دوران حیات انسان بر روی کره خاکی است زیرا مردم به خاطر دوری از حجّت خدا دچار مشکلات طاقت فرسایی می‌شوند که شاید در کل تاریخ بشر بی سابقه باشد، چنانکه پیامبر اکرم (ص) آن را به دست کشیدن بر خار یا نگاه داشتن آتش در کف دست تشبیه کرده است. بنابراین، امتحان به وسیله غیبت حضرت مهدی(عج) یکی از شدیدترین امتحانات است، زیرا از یک سو، دنیا چنان به اهلش رو می‌آورد که بسیاری را هلاک می‌کند و از طرفی مشکلات چنان زیاد خواهد شد که عده‌ای طاقت از کف می‌دهند. البته، چنین اوصافی مطلق و بر آمده از جبر نیست، بلکه بسته به اعمال انسانها دارد، یعنی؛ اگر انسان در جاده سعادت گام بر دارد، برکات آسمان و زمین بر او نازل خواهد شد. (اعراف/ 96)
بنابراین، امروز همه مسلمانان دنیا باید با اتحاد و برادری اسلامی بر اساس قرآن و سیره اهل بیت (علیهمالسلام) ریشه ظلم و فساد و تکفیر را در دنیا بخشکانند، زیرا قرآن کتاب خدا و عصاره رسالت است و امام(ع)، مظهر اسمای حسنای الهی و تجلی رحمت واسع حق است. کسی که، تربیت شده خدای رحمان و مظهر رحمت بی‌کران الهی است. امروز همگان باید خود را برای ظهور آخرین حجّت خدا و عصاره فضائل همه انبیاء آماده سازند و با کنار گذاشتن اختلافات زمینه ظهور آن حضرت را فراهم کنند، زیرا شرط ظهور امام زمان (عج) عطش جامعه است. از اینرو، این ایام که از یک سو عجین به خزان شهادت حضرت امام حسن عسکری (علیهالسلام) و از سویی، عطرآگین به امامت حضرت صاحب الامر و الزمان (عج) است، فرصت مناسبی برای تحقق اهدف و آرمان‌های بلند اهل بیت (علیهمالسلام) به ویژه حضرت عسکری (علیهالسلام) است.
سبک زندگی امام حسن عسکری (علیهالسلام) بهترین الگوی اسلامی زندگی است، زیرا وجود نازنین حضرت حجّت (عج) در منزل ایشان و تحت تعلیم ایشان به حکمت و کمال رسیده‌اند. دعا برای ظهور و فرج آخرین حجّت خدا بر روی زمین یکی از جلوه‌های زندگی امام عسکری (علیهالسلام) است چنانکه در قنوت نمازشان می‌فرمودند: «أللهم و أظهر الحق و أصبح به فی غسق الظلم و بهم الحیرة. اللهم و أحی به القلوب المیتة واجمع به الأهواء المتفرقة و الآراء المختلفة و أقم به الحدود المعطلة و الأحکام المهملة و أشبع به الخماص الساغبة و أرح به الأبدان اللاغبة المتعبة کما الهجتنا بذکره و أخطرت ببالنا دعاءک له و وفقتنا للدعاء الیه و حیاشة أهل الغفلة عنه و أسکنت فی قلوبنا محبته و الطمع فیه و حسن الظن بک لإقامة مراسمه. (منهج الدعوات، ص 64)
ترجمه: بارالها! حق را آشکار کن، و صبح و پایان تاریکی‌ها و سرگردانیها را برسان. خدایا! به وسیله او قلبهای مرده را زنده گردان و گرایش‌های پراکنده را گرد همآور، و نظرات متفاوت را یکی کن، و حدود تعطیل شده‌ات را برپادار، و دستورات دینی واگذاشته شده‌ات را دوباره به جریان بیانداز، و گرسنگان را سیر گردان و بدن‌های رنجیده و سختی کشیده را به راحتی برسان همانگونه که زبان ما را به یاد او گویا کردی، و بر قلب ما گذراندی که تو را به خاطر او فرا بخوانیم و دعایش کنیم، و موفق مان گرداندی تا مردم را به سوی او فرا بخوانیم، و غافلان را از او دور کنیم؛ محبت و دوستی نسبت به او را در دل ما سکونت دادی، و اشتیاق فراوان به او را در قلب ما قرار دادی، و خوش گمانی به خودت نسبت به برپا شدن دولت او را در دل مان گذاشتی.
منبع: تسنیم
افزودن دیدگاه جدید