چرا بهانه غفلت از ماه رجب پذیرفتنی نیست؟

 «اگر در ماه رجب چنین توصیه ای به اهل علم می کنند برای غیر اهل علم یعنی جماعت کاسب خانه دار و دیگران تکلیف روشن است بنابراین هیچ حجتی برای کسی وجود ندارد که بگوید من وقت نکردم در ماه رجب دعای رجبیه بخوانم نماز بخوانم و یا کارهای مختلف انجام دهم. در ماه رجب به اذکار و اوراد و عبادات خاص این ماه بپردازیم. اگر ماه رجب تعلق به مقام ولایت علوی دارد و امیرالمومنین حضرت علی (ع) محبوب ماست چگونه ممکن است ماهی که انتساب به محبوب دارد بر کسی بگذرد و تغییری در رفتار و اعمال او حاصل نشود که اگر در محبت صادقیم در ظرف محبوب باید عاشقانه عمل کنیم. علاوه بر این باید توجه نمود که مراتب طهارت یک باره حاصل نمی شود.»

آنچه در ادامه می آید برگرفته از کتاب "اسرار ماه رجب" تالیف محمدتقی فیاض بخش، پژوهشگر دینی در معرفی و شناسایی ویژگی ها و اسرار ماه مبارک رجب است.

نکته دیگری که از حرمت ماه رجب استفاده می شود آن است که اگر اعراب جاهلی در همه اوقات سال پیوسته خود را درگیر جنگ و گریز می کردند دیگر فرصت نمی یافتند به امور خود و قبیله شان رسیدگی کنند لذا با هم قرار گذاشتند که چهار ماه سال را ماه های حرام اعلام کنند تا به امور شخصی خود بپردازند. به لحاظ باطنی نیز از ادعیه ماه رجب استفاده می شود که اگر مردم در سایر ماه ها گرفتار امور روزمره خود هستند و از محاسبه خود و رسیدگی به امور باطنی شان غافلند لازم است که در این ایام از فعالیت دنیوی خود قدری بکاهند و به محاسبه و اصلاح امر آخرت خود بپردازند و لذا با رویت هلال ماه رجب بخوانند: خدایا هلال این ماه را همراه با ایمنی – از بلاها که مزاحم توجه به تو هستند – و ایمان و سلامتی و تسلیم کامل در پیشگاهت قرار ده.

سزاوار است این سه ماه عبادت مقدم بر تحصیل علم باشد

مرحوم میرزا جواد آقا می فرماید: از دیگر مراقبت ها در این ماه این است که سالک بداند سه ماه رجب، شعبان و رمضان ماه عبادت است بنابراین سزاوار است طالبان علم در آن ماه ها عبادت را مقدم بر تحصیل علم نمایند گرچه تحصیل علم نیز از برترین عبادت هاست.

این فرمایش میرزا جواد آقا بدین معناست که هرچند  طلب علم برای همه واجب است و برای اهل علم از اوجب واجبات ولی حتی بر اهل علم لازم است که در ماه رجب مقداری از این امور کم کنند و بیشتر به عبادت بپردازند زیرا ثمره تحصیل علم که معرفت است باید در عبادت ظاهر شود و اگر کسی علمی را بخواند و محصول آن خضوع و خشوع در ظاهر و باطن نباشد این علم حقیقی نیست چرا که "انما یخشی الله من عباده العلماء ان الله عزیز غفور"  و ایمان در کنار علم است که به انسان درجه می دهد: " یرفع الله الذین آمنوا منکم و الذین اوتوا العلم درجات" والا ایمان بدون علم و علم بدون خشوع و خضوع فایده ای ندارد.

اگر در ماه رجب چنین توصیه ای به اهل علم می کنند برای غیر اهل علم یعنی جماعت کاسب خانه دار و دیگران تکلیف روشن است بنابراین هیچ حجتی برای کسی وجود ندارد که بگوید من وقت نکردم در ماه رجب دعای رجبیه بخوانم نماز بخوانم و یا کارهای مختلف انجام دهم. در ماه رجب به اذکار و اوراد و عبادات خاص این ماه بپردازیم. اگر ماه رجب تعلق به مقام ولایت علوی دارد و امیرالمومنین حضرت علی (ع) محبوب ماست چگونه ممکن است ماهی که انتساب به محبوب دارد بر کسی بگذرد و تغییری در رفتار و اعمال او حاصل نشود که اگر در محبت صادقیم در ظرف محبوب باید عاشقانه عمل کنیم. علاوه بر این باید توجه نمود که مراتب طهارت یک باره حاصل نمی شود.

ماه رجب سرآغاز ورود به مراتب عالی توحید

از مجموعه بیانات بزرگان و نیز از دعاهای ماه رجب و شعبان برمی آید که اصولا این سه ماه در طول سال فرصتی ویژه هستند تا طی آن انسان خود را برای ورود به مراتب عالی توحید و مقام ولایت آماده کند. گویی ماه رجب سرآغاز ورود به صراط مستقیم توحید است. در کلام رسول خدا (ص) آمده است :" من شهر عام هستم و علی باب آن است پس هر کسی خواهان علم است باید از باب آن وارد شود." در این حدیث شریف می توان علم را مترادف با حکمت دانست و حکمت یعنی توحید ناب: "حکمت را به هرکس بخواهد می دهد و آن که به او حکمت داده شود بی تردید او را خیر فراوانی داده اند و جز صاحبان خرد کسی متذکر نمی شود."

توضیح آن که: حکمت یعنی علم ریشه دار و ریشه دارترین علوم در میان بشریت علم توحید است. بعضی از علوم در مغز است و بعضی از علوم فقط سر زبان  و بعضی از علوم حال است و مقام نیست اما بعضی از علوم مقام هستند آن هم در لایه اول یعنی در اثر تکرار ملکه شده اند. اما بعضی علوم از ملکه شدن گذشته و جبلی انسان شده اند. به این علوم جبلی که ذاتی انسان شده اند حکمت می گویند لذا حکیم به ریشه دارترین علوم مزین شده است و این چیزی نیست جز فطرت توحیدی انسان که جوهره وجودی اوست پس به هر علمی حکمت نمی گویند. بدین ترتیب می توان گفت بیان رسول خدا که می فرماید: "من مدینه علم هستم."  بدین معناست که ایشان مدینه الحکمه هستند اما هر کسی اجازه ندارد به این مدینه وارد شود چنان که خداوند می فرماید: به خانه ها از درهای آن وارد شوید.

این توصیه روشن الهی اشاره به آن است که برای ورود به هر امری باید از راه درست آن وارد شویم و برای بهره مندی از هدایت و علوم بی پایان نبوی باید از در ولایت علوی وارد شد خصوصا آن که در این مقام از دیوار وارد شدن اصلا معنا ندارد چرا که دیواری برای خانه علوم اهل بیت وجود ندارد. این خانه یک حصار بسته است و به جز از در آن راهی برای ورود نیست و آن تنها درِ ولایت است.

در روایات آمده که رجب، ماه امیرالمومنین (ع) است. همچنین شعبان ماه رسول اکرم (ص) ذکر شده  لذا گویی رجب باب ورود به ماه شعبان یعنی ماه ولایت است. از همین روست که اغلب اذکار ماه رجب یا اذکار استغفاری است که بنده را آماده دریافت حکمت می نماید یا اذکار توحیدی است زیرا هر کسی از در ولایت وارد شود می تواند به شهر حکمت وارد شود و حکمت چنان که اشاره شد علوم ناب توحیدی است بدین ترتیب انس دایمی انسان با اهل بیت و مقام ولایت انسان را به ولایت الهی - یعنی ماه رمضان -  می رساند بنابراین اگر کسی می خواهد تحت ولایت الله واقع شود باید تحت ولایت اهل بیت واقع شود و باید از ولایت امیرالمومنین آغاز کند.

منبع: شبستان