خواسته همیشگی اهل عرفان/شرط آرامش ابدی انسان

 از اعمال توصیه شده در ماه مبارک رمضان، دعا و مناجات به درگاه خدای متعال است لذا برای این ماه ادعیه متعددی سفارش شده که با تمسک به آنها می توان از برکات رمضان بیش از پیش بهره برد.

ازجمله ادعیه این ماه دعاهای روزانه برای هر یک از روزهای ماه مهمانی خدا است که در عین کوتاهی دریایی از معارف را در خود جای داده اند؛ از این رو، در سلسله گفت وگوهایی با حجت الاسلام والمسلمین «ابراهیم بهاری»، استاد اخلاق و کارشناس مذهبی به شرح معارف و آموزه های این ادعیه پرداخته ایم که به صورت روزانه تقدیم حضورتان می شود، اینکه شرح دعای روز شانزدهم از رمضان المبارک:

حجت الاسلام والمسلمین «ابراهیم بهاری» در شرح این دعا، اظهار کرد: پیامبر(ص) در این دعا بیان می دارند: «اللَّهُمَّ وَفِّقْنِي فِيهِ لِمُوَافَقَةِ الْأَبْرَارِ وَ جَنِّبْنِي فِيهِ مُرَافَقَةَ الْأَشْرَارِ وَ آوِنِي فِيهِ بِرَحْمَتِكَ إِلَى [فِي‏] دَارِ الْقَرَارِ بِإِلَهِيَّتِكَ يَا إِلَهَ الْعَالَمِينَ؛ «خدایا! در این روز توفیق همراهی نیکان را نصیبم فرما و از همراهی با بدان دورم ساز و با رحمتت، در بهشت جاویدان جایم ده، به حق خداوندی‌ات ای خدای جهانیان!»

این استاد اخلاق تصریح کرد: ایشان توفیقی را از درگاه الهی مطالبه می کنند که امروزه بین علمای اخلاق بالاترین خواسته و برای عامه مردم یک آرزو است یعنی همراهی و رفاقت با خوبان موردپسند خدا؛ در روزهای گذشته در سه یا چهار فراز ادعیه، طلب صحبت با ابرار و انسان های موردلطف خدا، مطرح شد. لذا خواسته امروز فقط هم‌صحبتی نیست بلکه هم‌سنخی و هم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جنسی در آن مدنظر است. یعنی خدایا! گِل وجودی ما را طوری قرار بده که با نیکان انس بگیریم و توفیق الگوگیری از آنها را داشته باشیم.

وی ادامه داد: این یعنی اگر انسان با خوبان زندگی کند، خود به الگویی اجتماعی و منشاء خیر تبدیل می شود چنان که رسول رحمت(ص) و خاندان شان چنین ویژگی‌ای دارند.

حجت الاسلام بهاری درباره خصوصیات هم‌نشینان با نیکان، ابراز کرد: حضرت یوسف(ع) ارزش داشت که پیراهن بوی ایشان را به خود گرفت ... اگر بنا است عطر هم‌نشینی با ابرار را استشمام کنیم باید یعقوب‌وار عمل کنیم و این برای ما عزت و رحمت به دنبال دارد و آثارش را بر عالم امکان می گذارد.

این استاد حوزه علمیه اضافه کرد: خدا در قرآن درباره ابرار نزدیک به 15 صفت را بیان می کند چنان که در آیه 177 سوره مبارکه «بقره» می فرماید: «لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ».

وی تاکید کرد: بنابر این آیه ایمان به خدا، قرآن، پیامبر(ص) و معاد، خالص کردن نیت برای خدا، بخشش اموال به خویشان، کمک به یتیمان، فقیران و درماندگان، اقامه نماز، پرداخت زکات، وفای به عهد، صبر بر شدائد و امثال آن مصداق نیکوکاری است.

حجت الاسلام بهاری با اشاره به فرازهای بعدی از دعای شانزدهمین روز از ماه مبارک رمضان، ابراز کرد: حضرت رسول(ص) در ادامه دوری از شرور و رفیقان بد و ناباب را درخواست می کنند «جَنِّبْنِي فِيهِ مُرَافَقَةَ الْأَشْرَارِ». سردسته همه اشرار، شیطان است؛ شیطان دائما انسان را به شر دعوت می کند و به انسان دستور بدکاری می دهد، لذا قرآن از او به دشمن مبین انسان تعبیر می کند: «يَا بَنِي آدَمَ أَنْ لَا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ» از این رو، پیامبر(ص) پس از همنشینی با نیکان، دوری از اشرار و شیاطین را مسئلت می دارند.

حجت الاسلام بهاری تاکید کرد: در ادامه حضرت(ص) عرضه می دارند: «وَ آوِنِي فِيهِ بِرَحْمَتِكَ إِلَى [فِي‏] دَارِ الْقَرَارِ»؛ اینجا درخواست از آرامش در جایگاهی ابدی است یعنی خدایا من را هدایت کن و دستم را بگیر و به دارالقرار یعنی آخرت رهنمون شو. روی قبور اموات می نویسند: «آرامگاه ابدی»؛ ابدیت یک مسئله است و آرامگاه بودن مسئله ای دیگر.

وی اضافه کرد: آرام بودن یعنی دستیابی به بهشت که به اعمال انسان در دنیا بستگی دارد، قرآن تاکید می کند: «وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ» و نیز می فرماید: «لَا تَتَنَاجَوْا بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ». خدا در آیه 15 سوره مبارکه «آل عمران» می فرماید: «قُلْ أَؤُنَبِّئُكُمْ بِخَيْرٍ مِنْ ذَلِكُمْ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَأَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ؛ بگو آيا شما را به بهتر از اينها خبر دهم براى كسانى كه تقوا پيشه كرده‏ اند نزد پروردگارشان باغهايى است كه از زير [درختان] آنها نهرها روان است در آن جاودانه بمانند و همسرانى پاكيزه و [نيز] خشنودى خدا [را دارند] و خداوند به [امور] بندگان [خود] بيناست».

وی با تاکید بر اینکه آرامش حقیقی در ارتباط با خدا به انسان هدیه می شود، گفت: چنان که قرآن می فرماید: «أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ». نهایت آنکه این دعا با عبارت «بِإِلَهِيَّتِكَ يَا إِلَهَ الْعَالَمِينَ» به پایان می رسد یعنی همه آنچه که طلب می کنیم تنها از قدرت خدای عالمیان است برمی آید و او است که می تواند چنین خیراتی را به ما تفضل کند.

حجت الاسلام بهاری در پایان خاطرنشان کرد: خواسته اهل عرفان همیشه بهره مندی از تفضلات الهی بوده است، چنان که پیامبر(ص) در دعا عرضه می دارند: خدایا! با فضلت با من روبرو شو نه با عدلت ... و یک چشم بر هم زدن مرا به حال خویش رها مکن که گرفتار می شوم.

منبع: شبستان