آیا دریافت دیرکرد از کسانی که مبلغ شارژ خود را با تأخیر پرداخت می‌کنند، جایز است؟

پرسش: عضو یک شرکت تعاونی هستم که در جلسه مجمع عمومی مبلغی به عنوان شارژ سالیانه تصویب شد و مقرر شد که این مبلغ اگر تا مهلت مقرر پرداخت نشود، مشمول جریمه ماهیانه دو درصدی گردد. آیا پرداخت این جریمه از لحاظ شرعی جایز است؟
پاسخ اجمالی
در فرض سؤال، بر اساس نظر بیشتر مراجع، دریافت دیرکرد و جریمه وجه شرعی نداشته و جایز نیست. ولی هیئت مدیره، می‌توانند چند نوع شارژ تعیین کنند و افرادی که زودتر مبلغ شارژ را پرداخت می‌کنند، به عنوان جایزه مشمول مبلغ کمتر شوند. 
با این حال، برخی از فقها[i] با فرض توافق و تنظیم قرارداد، دریافت مبلغ دیرکرد در این‌گونه موارد را جایز شمرده‌اند.
 
[i]. آیت الله هادوی تهرانی.

پاسخ تفصیلی
پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:

حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
دریافت جریمه وجه شرعی ندارد، اما هیئت مدیره می‌توانند بر اساس مقررات، به کسانی که به موقع شارژ را پرداخت می‌کنند تخفیف بدهند. و یا شارژ پرداختی در تاریخ‌های مختلف را متفاوت تعیین کند.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
جریمه تأخیر پرداخت به هر عنوان باشد، حرام است.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
اگر مبلغ مذکور بابت هزینه‌هایی که بر عهده مالکین است، پرداخت می‌شود، شرط مبلغ اضافه یا دریافت جریمه دیرکرد جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
بطور کلی گرفتن دیرکرد و جریمه به صورت مذکور در سؤال وجاهت شرعی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
این گونه جریمه‌های تأخیر مشروعیت ندارد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
خیر.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
مقرر کردن جریمۀ مزبور شرعاً جایز است و پرداخت آن بر کسانی که مشمول آن می شوند، واجب است.
 

منبع:اسلام کوئست