آب؛ مهریه از جانب خداوند برای زهرای اطهر

وارث: مهر یا صداق، هدیه‌ای است از جانب مرد به زن تا علاقه و صداقت خود را نسبت به زن نشان دهد که تاریخچه آن نیز به ازدواج حضرت آدم با حضرت حوا بر می‌گردد. درباره مهریه حضرت زهرا چند روایت با مضامین گوناگونی مطرح شده است، در حل این اختلاف روایات شاید بتوان گفت، حضرت دو نوع مهریه داشته است: یک مهریه مادی که الگوی مردمان باشد و یک مهریه معنوی که خود حضرت فاطمه (س) آن را از خدا تقاضا فرمود؛ چراکه مشخص کردن میزان مهریه، از شرایط عقد در اسلام است.

برای حضرت فاطمه(س) نیز همانند دیگر زنان، مهری از جانب همسرش حضرت علی(ع) در نظر گرفته شد. اما عظمت و بزرگواری این بانو سبب شد خداوند متعال نیز برای ایشان مهری قرار دهد و خود عهده‌دار پرداختش شود تا علاقه و محبت خود را نسبت به این یگانه دردانه عالم هستی به اهل عالم بفهماند. از این‌ رو یک پنجم یا یک چهارم دنیا و یک سوم از بهشت را مهر و صداق ایشان قرار داده است.

ماجرای خواستگاری امیرمومنان از صدیقه طاهره (س)

پیش از حضرت علی (ع) ابوبکر و عمر آمادگی خود را برای ازدواج با حضرت زهرا (س) اعلام کرده بودند و هر دو از پیامبر یک پاسخ شنیده بودند و آن این که دخترم برای ازدواج منتظر وحی الهی است.

علی علیه السلام هنگامی که برای خواستگاری دختر پیامبر (ص) به خانه ایشان رفته بود، با سخنانی شیرین خواسته‌اش را چنین بازگو کرد: یا رسول الله وقتی خردسال بودم مرا با غذای خود و به اخلاق و منش خود بزرگم کردید. اکنون که بزرگ شده‌ام، دوست دارم خانه و همسری داشته باشم تا در سایه انس با او، آرامش یابم. آمده‌ام تا دخترتان فاطمه را از شما خواستگاری کنم.

آب مهریه حضرت زهرا (س) است

چرا گفته می‌شود آب مهریه حضرت زهراست؟ یا اینکه چرا در منابر و روضه‌ها بارها و بارها شنیده‌ایم آب فرات را بر روی پسر فاطمه (س) بستند، در حالی که مهر مادر ایشان بوده است؟

هنگامی که حضرت علی (ع) به قصد ازدواج با فاطمه (س) به منزل پیامبر (ص) رفت، پیامبر به ام سلمه فرمود: «برخیز و در را بگشای، که این همان است که خدا و رسولش او را دوست دارند.» ام سلمه فوراً در را باز کرد و علی (ع) داخل شد. در حالی که امام اول شیعیان در کمال حجب، حیا و خجالت بود پیامبر (ص) فرمود: علی جان حاجتی داری؟ آسوده باش، امیدوارم که حاجت تو برآورده شود. علی (ع) نیز قصد خود را بازگو نمود و از فاطمه (س) خواستگاری نمود. پیامبر فرمود: چه چیزی برای تو است که مهریه فاطمه (س) قرار دهی؟ ایشان عرض کرد: ای رسول خدا! تو خود شاهد هستی که برای من به جز شمشیر و شتر و زره، از مال دنیا چیزی نیست. پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود: ای علی شمشیر و شتر مورد نیاز توست، اما زره ات را بفروش و با آن مراسم ازدواج با فاطمه (س) را فراهم کن.

قدر مسلم این است که مهریه آن حضرت بیشتر از پانصد در هم و کمتر از چهار صد درهم نبوده است و این مقدار پانصد درهم عبارت از مقدار مهریه‌ای است که رسول خدا (ص)  تعیین نموده و از آن تعبیر به مهر السنه هم می‌شود و این سیره الگویی برای سایر مسلمانان و گروندگان به اسلام قرار گرفت.

این مطلب که در زبان بعضی از مردم مشهور شده که آب مهریه حضرت زهرا (س) است منشأ روایی دارد که به چند نمونه از این روایات اشاره می‌شود: در حدیثی از امام باقر (ع) آمده است که مهریه حضرت زهرا (س) در آسمان یک پنجم دنیا و ثلث بهشت و چهار رود از رودهای دنیا. فرات، نیل، نهروان و بلخ مقرر شده و در زمین هم مهر السنة یعنی پانصد درهم بوده است.

بنابراین معنی «آب مهریه زهرای اطهر است» منظور از آب رودهایی است که خداوند متعال آنها را به عنوان مهریه در روی زمین برای آن حضرت قرار داده و چون که این چهار رود آب‌های زیادی در ذخیره دارند، بدین لحاظ تعبیر به «آب مهریه زهرا است» می‌کنند. علت این نوع مهریه این است که حضرت زهرا سلام الله علیها را خداوند به حضرت علی علیه السلام تزویج کرده است و وقتی که خداوند دختری را به عقد پسری درآورد هدیه‌ای با عظمت در نظر می گیرد. هدیه خداوند به‌طور حتم یک هدیه مهمی خواهد بود.