نظر آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در خصوص دعانویسی + متن استفتاء
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ چند سئوال از مقلدان نظر فقهی خود را در خصوص دعانویسی و عمل کردن به استخاره بیان داشته‌اند.
وارث: متن سئوالات و پاسخ‌های این مرجع تقلید را به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر معظم‌له منتشر می‌‌کند.
* آیا پرداخت و دریافت پول در قبال نوشتن دعا جایز است؟
دريافت يا پرداخت مبلغی به عنوان اجرت نوشتن دعاهای وارده اشکال ندارد.
* دعاهایی که نویسندگان آن ها ادعا میکنند که در کتاب های قدیمی دعا نقل شدهاند، چه حکمی دارند؟ و آیا این ادعیه از نظر شرعی معتبر هستند؟ مراجعه به آنها چه حکمی دارد؟.
اگر دعاها از ائمه اطهار(ع) نقل و روايت شده باشند و يا مضامين آنها حق باشد، تبرّک جستن به آنها اشکال ندارد. همان گونه که تبرّک جستن به دعاهای مشکوک به اين اميد که از معصوم(عليه‌السلام) باشند، اشکال ندارد.
* آیا عمل به استخاره واجب است؟
الزام شرعی در عمل به استخاره وجود ندارد، ولی بهتر است بر خلاف آن عمل نشود.
* بنا بر آنچه گفته می‌شود در کارهای خیر، نیازی به استخاره نیست. آیا در مورد کیفیت انجام آنها و یا در مورد مشکلات پیش بینی نشدهای که در خلال انجام آنها ممکن است پیش بیاید، استخاره جایز است؟ و آیا استخاره راهی برای شناخت غیب محسوب می‌شود یا اینکه فقط خدا از آن آگاه است؟
استخاره برای رفع حيرت و ترديد در انجام کارهای مباح است، اعم از اينکه ترديد در اصل عمل باشد يا در چگونگی انجام آن. بنابراين در کارهای خير که در آنها حيرت وجود ندارد، استخاره لازم نيست و همچنين استخاره برای آگاهی از آينده شخص يا عمل نمی باشد.
* آیا در مواردی مثل تقاضای طلاق یا عدم آن، استخاره با قرآن صحیح است؟ و در صورتی که شخصی استخاره کند ولی طبق آن عمل نکند، حکم چیست؟
جواز استخاره با قرآن يا تسبيح اختصاص به مورد خاصی ندارد، بلکه در هر امر مباحی که شخص راجع به آن ترديد و حيرت داشته باشد به طوری که قادر بر اتخاذ تصميم نباشد، میتوان استخاره گرفت و از نظر شرعی عمل به استخاره واجب نيست هر چند بهتر است انسان با آن مخالفت نکند.
* آیا استخاره با تسبیح یا قرآن در مسائل سرنوشت ساز مانند ازدواج جایز است؟
شايسته است انسان در اموری که میخواهد راجع به آنها تصميم بگيرد، ابتدا تأمل و دقت کند و يا با افراد با تجربه و مورد اطمينان مشورت نمايد و در صورتی که با اين کارها تحيّر او برطرف نشد، میتواند استخاره کند.
* آیا چند بار استخاره برای یک کار صحیح است؟
چون استخاره برای رفع حيرت است، بنابراين بعد از برطرف شدن حيرت با استخاره اول، تکرار آن معنی ندارد مگر آنکه موضوع تغيير کند.
* گاهی مشاهده می‌شود نوشته هایی که متضمّن معجزات امام رضا(علیهالسلام) هستند با قرار دادن آنها بین صفحههای کتابهای زیارت که در زیارتگاهها و مساجد وجود دارند، در بین مردم توزیع میشوند و ناشر آنها هم در زیر آنها نوشته است که هر کس آن معجزه‌ها را بخواند واجب است آنها را به تعداد خاص بنویسد و در بین مردم توزیع کند تا به حاجت خود برسد، آیا این مطلب صحیح است؟ و آیا بر کسی که آنها را میخواند، واجب است که به درخواست ناشر عمل نماید؟
از نظر شرعی دليلی بر اعتبار اين امور وجود ندارد و کسی هم که آنها را میخواند ملزم به عمل به درخواست ناشر مبنی بر نوشتن آنها نيست.
/ف.م214
* آیا پرداخت و دریافت پول در قبال نوشتن دعا جایز است؟
دريافت يا پرداخت مبلغی به عنوان اجرت نوشتن دعاهای وارده اشکال ندارد.
* دعاهایی که نویسندگان آن ها ادعا میکنند که در کتاب های قدیمی دعا نقل شدهاند، چه حکمی دارند؟ و آیا این ادعیه از نظر شرعی معتبر هستند؟ مراجعه به آنها چه حکمی دارد؟.
اگر دعاها از ائمه اطهار(ع) نقل و روايت شده باشند و يا مضامين آنها حق باشد، تبرّک جستن به آنها اشکال ندارد. همان گونه که تبرّک جستن به دعاهای مشکوک به اين اميد که از معصوم(عليه‌السلام) باشند، اشکال ندارد.
* آیا عمل به استخاره واجب است؟
الزام شرعی در عمل به استخاره وجود ندارد، ولی بهتر است بر خلاف آن عمل نشود.
* بنا بر آنچه گفته می‌شود در کارهای خیر، نیازی به استخاره نیست. آیا در مورد کیفیت انجام آنها و یا در مورد مشکلات پیش بینی نشدهای که در خلال انجام آنها ممکن است پیش بیاید، استخاره جایز است؟ و آیا استخاره راهی برای شناخت غیب محسوب می‌شود یا اینکه فقط خدا از آن آگاه است؟
استخاره برای رفع حيرت و ترديد در انجام کارهای مباح است، اعم از اينکه ترديد در اصل عمل باشد يا در چگونگی انجام آن. بنابراين در کارهای خير که در آنها حيرت وجود ندارد، استخاره لازم نيست و همچنين استخاره برای آگاهی از آينده شخص يا عمل نمی باشد.
* آیا در مواردی مثل تقاضای طلاق یا عدم آن، استخاره با قرآن صحیح است؟ و در صورتی که شخصی استخاره کند ولی طبق آن عمل نکند، حکم چیست؟
جواز استخاره با قرآن يا تسبيح اختصاص به مورد خاصی ندارد، بلکه در هر امر مباحی که شخص راجع به آن ترديد و حيرت داشته باشد به طوری که قادر بر اتخاذ تصميم نباشد، میتوان استخاره گرفت و از نظر شرعی عمل به استخاره واجب نيست هر چند بهتر است انسان با آن مخالفت نکند.
* آیا استخاره با تسبیح یا قرآن در مسائل سرنوشت ساز مانند ازدواج جایز است؟
شايسته است انسان در اموری که میخواهد راجع به آنها تصميم بگيرد، ابتدا تأمل و دقت کند و يا با افراد با تجربه و مورد اطمينان مشورت نمايد و در صورتی که با اين کارها تحيّر او برطرف نشد، میتواند استخاره کند.
* آیا چند بار استخاره برای یک کار صحیح است؟
چون استخاره برای رفع حيرت است، بنابراين بعد از برطرف شدن حيرت با استخاره اول، تکرار آن معنی ندارد مگر آنکه موضوع تغيير کند.
* گاهی مشاهده می‌شود نوشته هایی که متضمّن معجزات امام رضا(علیهالسلام) هستند با قرار دادن آنها بین صفحههای کتابهای زیارت که در زیارتگاهها و مساجد وجود دارند، در بین مردم توزیع میشوند و ناشر آنها هم در زیر آنها نوشته است که هر کس آن معجزه‌ها را بخواند واجب است آنها را به تعداد خاص بنویسد و در بین مردم توزیع کند تا به حاجت خود برسد، آیا این مطلب صحیح است؟ و آیا بر کسی که آنها را میخواند، واجب است که به درخواست ناشر عمل نماید؟
از نظر شرعی دليلی بر اعتبار اين امور وجود ندارد و کسی هم که آنها را میخواند ملزم به عمل به درخواست ناشر مبنی بر نوشتن آنها نيست.
/ف.م214