فتاوای مراجع عظام تقلید درباره دعانویسی
در این گزارش نگاهی داریم به فتاوایی که مراجع تقلید در خصوص این مسئله صادر کردند.
سوال: آیا دعانویسی، فال‌گیری و جن‌گیری مورد تایید اسلام است؟ گرفتن پول یا هدیه در قبال نوشتن دعا چه حکمی دارد؟ نظر حضرت‌عالی درباره اقدام افرادی که بدون داشتن اطلاعات کافی دینی از طریق نوشتن دعا امرار معاش و کلاهبرداری می‌کنند، چیست؟ دادن پول به این افراد چه حکمی دارد؟
آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی: «نوشتن دعاهایی که از حضرات معصومین (علیهم السلام) رسیده و در کتب معتبر موجود است، اشکالی ندارد، ولی دعا نویسی حرفه‌ای که شغل افراد سودجوست، صحیح نیست و غالب کتاب‌هایی که به آن استناد می‌کنند، اعتباری ندارد. این امر اگر چه ممکن است، ولی شرعاً جایز نیست و بسیاری از مدعیان آن، افرادی دروغگو یا خطاکارند؛ همچنین فال‌گیری از خرافات است و گرفتن پول برای گرفتن فال جایز نیست.»
آیت‌الله صافی گلپایگانی: «نوشتن دعاهایی که با دلیل معتبر از ائمه معصومین (علیهم‌السلام) نقل شده و اجرت گرفتن در مقابل آن، اشکال ندارد، ولی مراجعه به فال‌گیرها یا دعانویسانی که به صورت‌های مختلف از منابعی که اعتبار شرعی ندارد، نقل می‌کنند یا می‌نویسند، جایز نیست و پول گرفتن این گونه اکل مال به باطل و حرام است. والله العالم.»
آیت‌الله علوی گرگانی: «دعانویسی از نظر شرعی اشکال ندارد، ولی فال‌گیری و جن‌گیری مورد تایید نیست؛ البته دعانویسی که فعلاً در مملکت ما رواج دارد و بیشتر افراد کلاهبردار به این امر مشغول هستند، جایز نیست؛ زیرا بسیاری از آنها معلومات کافی در این امر ندارند و گرفتن چنین پول‌هایی هم خالی از شبهه نیست و ما نباید خودمان را در معرض سوءاستفاده این گونه افراد قرار دهیم.»
آیت‌الله سیستانی: «مراجعه به دعانویس اشکال ندارد، ولی سحر و جادو جایز نیست. سحر و جادو از محرمات و معاصی کبیره است و جایز نیست.» همچنین درباره این سوال که «کف بین یا فال فنجان‌بین، پیشگویی هایی می‌کند و می‌گوید که برای شخص در حال و آینده چه پیش خواهد آمد؟ آیا چنین کاری جایز است، بویژه اگر صاحب فنجان به آنچه گفته می‌شود ترتیب اثر بدهد؟» پاسخ داده شده است: «چنان پیشگویی‌هایی اعتبار ندارد و او هم نباید به طور جزم و یقین، سخنی بگوید؛ همچنان که دیگران هم در مواردی که وجود حجت شرعی و عقلی لازم است، نباید بر آن پیشگویی‌ها، اثر بار کنند.»
سؤال: طالع‌بینی چه حکمی دارد؟
آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی: از خرافات است و سزاوار نیست؛ هیچ‌کس به سراغ آن برود.
آیت‌الله علوی گرگانی: طالع‌بینی عمل شایسته‌ای نیست و در برخی موارد حرام نیز است و گرفتن پول در مقابل مورد حرام، جایز نیست.
سوال: آینده‌نگری، فال‌گیری، خبردادن از آینده، اعتقاد به مهره مار چه حکمی دارد؟ آیا پول دادن برای آن جایز است؟
آیت‌الله خامنه‌ای: اخبار به کذب جایز نیست و پول در مقابل آن صورت شرعى ندارد.
آیت‌الله مکارم شیرازی: دعانویسی و فال‌گیری حرفه ای جایز نیست و رجوع به آنها حرام است و پول گرفتن در برابر این کارها جایز نیست.
آیت‌الله سیستانی: شرعاً اعتبار ندارد و اگر منفعت عقلایی داشته باشد، پول دادن اشکال ندارد.
آیت‌الله وحید خراسانی: کهانت حرام بوده و کسب درآمد از این راه حرام است. کهانت عبارت است از خبر دادن از امور غیبیه، به نحوی که دیگران گمان می‌کنند که بعضی از اجنه به این شخص خبرها را می‌دهند.
/ف104