آیت الله قرهی: در شب عیدفطر به اندازه کل ماه رمضان کاسب هستی

در ادامه متن سخنرانی آیت الله روح الله قرهی را می خوانید:

شب عیدفطر؛ جلوه عنایت الهی

به قدری لطف و کرامت پروردگار عالم زیاد است که هر چه غفلت هم می کنیم باز عنایتش بیشتر می شود. جلوه اینکه عنایتش بیشتر می شود شب اول شوال و عید فطر است، یک ماه ابواب رحمتش باز بود و فرمود مضاعف در مضاعف طوری که باورتان نشود به شما عنایت می کنم. باز خدای متعال در شب آخر که گویی دلش نمی آید جامانده ها را عنایت نکند از بس کریم است. لذا به لسان عصمت فرمودند: امشب (شب عیدفطر) هر آنچه در کل ماه رمضان دادیم امشب هم همه را می دهیم تا جامانده ها بیایند.

پروردگار عالم هم می تواند شکوه کند که نیامدید و بعد هم ماه رمضان و سفره ی الهی تمام شد، اما عحیب است می گوید اگر امشب هم کسی یکباره متوجه شود و آخر برسد و هیچ چیزی گیرش نیامده، خدا درباره آنها می فرماید ای جامانده ها نگران نباشید هرچه در ماه رمضان داده ام امشب یکجا خواهم داد. اگر چنین نشود معلوم است شخص به کما رفته و خواب غفلت نیست.

امام صادق علیه السلام فرمودند: هر کس در ماه رمضان آمرزیده نمی شود مگر اینکه عرفه را درک کند. آن هم خیلی سخت است کسی که در این یک ماه با این همه بریزوبپاش معنوی از خواب غفلت بیدار نشود خیلی سخت است بتواند بیدار شود.

شب جایزه چه شبی است؟

پیغمبر صلی الله علیه وآله می فرماید: إِذَا كَانَتْ لَيْلَةُ الْفِطْرِ وَ هِيَ تُسَمَّى لَيْلَةَ الْجَوَائِزِ أَعْطَى اللَّهُ الْعَالَمِينَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ فَإِذَا كَانَتْ غَدَاةُ يَوْمِ الْفِطْرِ بَعَثَ اللَّهُ الْمَلَائِكَةَ فِي كُلِّ الْبِلَادِ- فَيَهْبِطُونَ إِلَى الْأَرْضِ وَ يَقِفُونَ عَلَى أَفْوَاهِ السِّكَكِ فَيَقُولُونَ يَا أُمَّةَ مُحَمَّدٍ اخْرُجُوا إِلَى رَبٍّ كَرِيمٍ يُعْطِي الْجَزِيلَ وَ يَغْفِرُ الْعَظِيمَ¹؛(چون شب عيد فطر كه شب جوائز نام دارد فرا رسد خداوند پاداش عمل ‏كنندگان را بدون حساب و شمارش ببخشد. و چون صبح روز عيد فرا رسد خداوند، فرشتگان را در تمام شهرها فرو می فرستد، پس در زمين فرود آيند و سر كوچه و گذرها بايستند و گويند: اى امّت محمّد بسوى پروردگار كريم براى نماز عيد بيرون شويد كه او پاداش فراوان دهد، و گناهان بزرگ را بيامرزد.)

وقتی شب لیلةالفطر می آید شب جوایزنام دارد، جایزه و عیدی می دهند خدا عطا می کند می بخشد. عطا جزا نیست، عطا لطف است اینکه کسی شخصی را دوست دارد. مثلا شخصی به مسافرت می رود برای کسی هدیه می آورد، دفعه دوم و سوم می رود باز هم هدیه می آورد، اما دیگری هم چندبار به سفر می رود اما برای او چیزی نمی آورد. شخص اول می گوید من او را دوست دارم که برایش هدیه می آورم، اینطور نیست که بده بستان باشد بلکه به عنوان این است که او را یاد می کنم.

عطا چیزی است که بر اساس حب داده می شود و پروردگار عالم هم چون بنده هایش را دوست دارد عطا می دهد، تازه ما باید از خدا تشکر کنیم که ماه رمضان را سرراه ما قرار داد تا پاک و طاهر شویم و از غفلت بیدار شویم. روزه گرفتن هم لطف و عطای خداست. این هم عطا ولطف خداست که تمام ابواب رحمت را در کل روز و در یک ماه بازگذاشته، این قدر لطف کرد که فرمود حتی نفس زدن هایتان هم تسبیح است. این قدر لطف کرد و بالابرد که فرمود: نومکم فیه عباده؛ او عنایت کرده چرا باید برای روزه گرفتن اجر بخواهم؟!

آیت الله شیخ محمدتقی بروجردی را خدارحمت کند، شب قدر داشتند وضو می گرفتند در مسجد دروازه غار. مرحوم ابوی اعلی الله مقامه و چندنفر دیگر همراه بودند که ایشان فرمود: نوری از آسمان به همراه ملائکه می آید؛ اشک ریختند و فرمودند خدا نمی خواهد خیلی ببینیم چون اگر ببینیم مدهوش می شویم.

عطایی به اندازه کل ماه رمضان

پروردگار عالم اینجور عنایت می کند اگر بدانیم که در ماه رمضان که خودمان را کنترل کردیم چقدر خدا عنایت کرده اولا نگذاشته ما خراب شویم. ما به خدا بدهکاریم نه طلبکار لذا می فرماید اجر نیست، عطاست. مزد نمی دهیم بلکه عطاست و بغیر حساب می دهد. خدا بغیر حساب می دهد اما بستگی به زرنگی افراد دارد که چقدر بتوانند جمع کنند. زرنگی در اینجا به این معناست که روحت باید قوی باشد، امشب مرحمت می کنند و بغیر حساب می دهند. چون ظاهر این است که چیزهایی خدا آماده کرده مخصوص برای ماه رمضان و ممکن است با وجودی که تلاش کرده ایم نتوانسته ایم برسیم و امشب به اندازه ی همه ی ماه مبارک رمضان می بخشد، چه از لحاظ بخشش گناه و چه از لحاظ دیگر.

هرچه در ماه مبارک بوده خدا می خواهد امشب همه را یکباره بدهد لذا پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمود: اصلا حساب ندارد و بغیر حساب است و وقتی فردا شود فرشتگان وارد تمام بلاد می شوند و ندا می دهند ای امت محمد! به سوی پروردگار کریم تان بیایید که او می خواهد عطا کند که باورتان نمی شود، آن قدر می خواهد بیامرزد که باورتان نمی شود، وقتی به سمت مصلی ها برای نماز عیدفطر می روند پروردگار عالم به ملائکه خطاب می کند: مزد کارگر چیست وقتی عمل می کند؟ ملائکه گفتند: عامل باید اجرش را کامل عطا کند. خدا فرمود: بدانید من ثواب می دهم به خاطر ماه رمضان به کسانی که شب ها قیام کردند به خاطر خشنودی من.

یعنی پروردگار عالم از انسان راضی است و انسان را به مقام نفس مطمئنه می رساند کسی که در صیام ماه رمضان مراقبه کند به این حال می رسد.

ندای پروردگار عالم به نمازگزاران

قال: فيقول اللّه عزّوجلّ: فانّي أشهدكم ملائكتي أني قد جعلت ثوابهم عن صيامهم شهر رمضان و قيامهم فيه رضاي و مغفرتي، و يقول: يا عبادي! سلوني فوعزّتي و جلالي لا تسألوني اليوم في جمعكم لآخرتكم و دنياكم إلّا أعطيتكم، و عزّتي لأسترنّ عليكم عوراتكم ما راقبتموني، و عزّتي لآجرتكم و لا أفضحكم بين يدي أصحاب الخلود، انصرفوا مغفورا لكم، قد أ رضيتموني و رضيت عنكم الملائكة و تستبشر و يهنّئ بعضها بعضا بما يعطي اللّه هذه الأمّة إذا أفطروا ²‏؛ (ای بندگان من بخواهید از من که به عزت و جلالم سوگند امروز در این گردهمایی‌تان هرچه برای آخرت و دنیایتان، بخواهید عطایتان کنم.) ملائکه من شاهد باشید من از اینها راضی هستم ودرمقام رضا قرار گرفته اند و دائم در مغفرت من هستند یا عبادی ازمن بخواهید، هر چه می خواهید امشب بخواهید هر چه بخواهید به شما عطا می کنم، آن قدر عطا می کنم که هرچه برای دنیا و آخرتتان هست همان را به شما می دهم.

اولیا می فرمایند وقتی به این فراز رسیدید بخواهید که دنیایتان نیکو باشد و آخرتتان از آن نیکوتر باشد. دنیا نیک باشد یعنی توام با نیکی باشد وآرامش بگیرد ان وقت نفس مطمئنه پیدا می کند و راضی به رضای حضرت حق است.

درادامه خدای متعال می فرماید: من آبروی شما را در دنیا و آخرت می خرم، نمی گذارم آبرویتان بین اهل جهنمی ها برود و دست شما را در دنیا وآخرت می گیرم. از نمازهایتان برگردید شما همه آمرزیده شدید من از شما خشنود شدم و شما هم از من خشنود شدید. فرشتگان هم خوشحال و شاد می شوند و به هم بشارت می دهند خوش به حال امت محمد که خدا چه چیزهایی به این امت ارزانی کرد.

در این یک شب به اندازه ی کل ماه کاسب هستیم.

پی نوشت:

1- أمالي المفيد، ص: 232.

2- رواه المفيد في أماليه: 229، عنه المستدرك 7: 429، أورده الصدوق بسند آخر في فضائل الأشهر الثلاثة: 125 مع اختلاف، عنه البحار 96: 339.ابن طاووس، على بن موسى، الإقبال بالأعمال الحسنة فيما يعمل مرة فى السنة (ط - الحديثة)، 3جلد، دفتر تبليغات اسلامى - قم، چاپ: اول، 1376ش.