قبا نخستين مسجد در اسلام است كه تا مدت‌ها در بيرون شهر مدينه قرار داشته، شش گنبد بزرگ و چندين گنبد كوچك دارد كه زير آن‌ها نام بناكنندگان آن در صدر اسلام آمده است.
براساس روايت تاريخي، نخستين شب ربيع الاول پيامبر (ص) براى فريب مشركان، حضرت علي (ع) را به جاى خويش در بسترش خوابانيد و خود، از خانه خارج و به همراه ابوبكر از مكه بيرون رفت و در غار «ثور» كه در جنوب مكه و در نقطه مقابل مدينه قرار داشت، پناه گرفت.
