حجت الاسلام مؤمنی: ریشه ادب اباالفضل العباس(ع) در چه بود؟/ اصول معامله با خدا چیست؟
وارث: مراسم عزاداری شب وفات حضرت ام البنین سلام الله علیها با سخنرانی حجت الاسلام سید حسین مؤمنی و مداحی مداحان اهل بیت علیهم السلام، حاج ماشاالله عابدی، حاج حسن عابدی و حاج حسین حسینی در هیئت متوسلین به حضرت ام البنین سلام الله علیها بر گزار شد.
در ادامه گزیده ای از سخنان حجت الاسلام مؤمنی را می خوانید:
وجود مقدس حضرت ام البنین سلام الله علیها وقتی می خواستند وارد منزل حضرت علی علیه السلام شوند، توقف کردند و وقتی علت توقف را سوال کردند، حضرت فرمودند: "اذن رخصت از فرزندان زهرا سلام الله علیها برای من اهمیت دارد." البته این امر در منابع کهن نیست بلکه در منابع متاخر آمده است.
امیرالمومنین علی علیه السلام دیدند حضرت ام البنین سلام الله علیها قنداقه ی اباالفضل العباس علیه الاسلام را گرفته اند و دور سر بچه ها می گرداندند. که زنهای مدینه می گفتند از وقتی ام البنین همسر علی علیه السلام شده است به فرزندان زهرا اعتنایی نمی کند. فرض بگیریم این مطلب صحت دارد کاشف چه مطلبی می تواند باشد؟
شما سیره ی عملی ابوالفضل العباس را ببینید. حضرت عباس علیه السلام ادب فوق العاده ای داشته است. ریشه ی ادب در عقل است. ثمره ی عقل عبارت است از ادب. آدب و اخلاق فرقشان در این است که اخلاق به روح انسان برمی گردد و از ملکات راسخه ی در روح است. اما آداب به افعال صادره ی از انسان اطلاق می شود فعلی که از انسان سر می زند در اصطلاح آداب یا ادب گفته می شود .
لقمان به فرزندش وصیت می کند که اگر قرین با ادب شوی گنجی است که از تو سلب نخواهد شد. میراث غیر مسلوب و قرین غیر مغلوب همراهی است که اصلا شکست در آن راه ندارد گوهری است بس گرانبها که همه در حال دست یابی به این گوهر گرانبها هستند. علم و ادب در روایت کنار هم گذاشته شده اند. امام صادق علیه السلام فرمودند در کسب علم و ادب کوشش کنید چون این دو کنار همدیگر آمده اند آثاری که در علم وجود دارند در ادب هم وجود دارد.
آثار علم در بیان امام صادق علیه السلام:
اگر عالم باشد ولو جوان، ولو فقیر، ولو اینکه پدر مادر سرشناس و مشهوری نداشته باشی ولی باز نزد مردم اکرام و احترام دارید. ادب هم همین طور است. انسان مودب ولو فقیر، انسان مودب اگر چه سلسله نسب بالایی هم نداشته باشد، بازهم نزد مردم مقبولیت و محبوبیت دارد.
سلسه مراتب ادب:
رعایت این اصول شرط است برای اینکه در محضر خدا باشد.
اصول عبودیت و بندگی را انسان رعایت کند در مقابل خدا. انسان مؤدب انسانی است که اصول عبودیت و بندگی را در مقابل خدا رعایت کند. امام صادق علیه السلام در کتاب مصباح الشریعه حدیث 100می فرماید: بحث عبودیت و بندگی در صدر این روایت قراردارد این روایت مهم ترین روایت در بحث سبک زندگی است. حدود 20 اصل را امام صادق علیه السلام برای ما بیان می کنند. که این اصول را انسان باید رعایت کند. ما به طور مستقیم با چهار موضوع در تعامل هستیم :
1. خدا 2. خود 3. خلق 4. دنیا
هرکدام از این چهار موضوع مشتمل بر 7 اصل است.
4 موضوعی که انسان به طور مستقیم با آن در تعامل است. معامله با خدا ، خود، خلق و دنیا هر کدام 7 اصل دارد که جمعا می شود 28 اصل. این 28 اصل همان سبک زندگی است. اگر کسی به این 28 اصل برسد امام صادق علیه السلام می فرماید به عباد خاص خدا می رسد و از مقربین می شود. و اذا حصلت هذه الخصال فی نفس اگر این خصال در کسی به وجود بیاید از عباد خاص خدا و مقرب در گاه الهی می شود.
اصول معامله با خدا: دربسیاری از موارد چون اصول عبودیت را نمی دانیم در مسیر عبودیت ضعیف می شویم. هر فعلی اصولی دارد که اگر اصول آن را نداند نمی تواند مسلط بر آن کار شود. اگر اصول بندگی خدا را ندانیم نمی توانیم در مسیر بندگی خدا موفق باشیم اگر اصول معامله با خود را ندانیم نمی توانیم در مسیر عبودیت و بندگی فرد شایسته ای باشیم و هوای نفس بر ما غلبه می کند. اگر اصول معامله با دیگران را ندانیم. این هم یک اصولی دارد و در دنیا کم می آوریم اگر اصول معامله در دنیا را ندانیم کم می آوریم. دنیا خیلی از افرادی که در مسیر عاقبت به خیری بوده اند را عاقبت به شر کرده است. به طور کلی اصول معامله با خدا عبارتند از اینکه حقوق الهی را رعایت کند، انجام واجبات، رعایت حدود الهی، عدم ارتکاب معاصی، شکر نعمتهای خدا، راضی به مقدرات، اعتماد به خداوند.
