مهدویت در آیه ۵۵ سوره مبارکه نور؛ از رمز جهانی شدن اسلام تا راه روی کار آمدن دولت موعود

در ادامه سلسله مباحث بررسی آیات مهدوی قرآن کریم و در گفتگو با حجت الاسلام «محمدرضا نصوری»، کارشناس مهدوی و معاون تبلیغ و ارتباطات مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم، آموزه های امام زمانی و منتظرانه آیه 55 سوره مبارکه نور را بررسی کرده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:

چه آموزه ها و نکاتی در آیه 55 سوره مبارکه نور وجود دارد که از آن به آیات مهدوی قرآن کریم یاد می شود؟

خداوند در این آیه شریفه می فرماید: «وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَىٰ لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ» خدا به کسانی از شما بندگان که (به خدا و حجّت عصر علیه السّلام) ایمان آرند و نیکوکار گردند وعده فرمود که (در ظهور امام زمان(عج)) در زمین خلافتشان دهد چنانکه امم صالح پیمبران سلف را جانشین پیشینیان آنها نمود، و دین پسندیده آنان را (که اسلام واقعی است بر همه ادیان) تمکین و تسلط عطا کند و به همه آنان پس از خوف و اندیشه از دشمنان ایمنی کامل دهد که مرا به یگانگی، بی هیچ شائبه، شرک و ریا پرستش کنند، و بعد از آن هر که کافر شود پس آنان به حقیقت همان فاسقان تبهکارند.

چند نکته در این آیه وجود دارد؛ نخست آنکه در بسیاری از روایات ائمه معصوم(ع) آمده که مصداق کامل این آیه، حکومت جهانی حضرت مهدی(عج) است و خداوند وعده داده که در آن روز اهل ایمان بر جهان حکومت می کنند و این وعده خدا تخلف‌ناپذیر است.

دوم آنکه در قرآن بارها به‌ حکومت صالحان و غلبه اسلام بر جهان تأکید شده‌ است؛ اول در سوره مبارکه توبه آیه، 33 که خداوند می فرماید: «لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ» اسلام بر همه ادیان پیروز می شود. در سوره مبارکه انبیاء آیه 105 که خداوند در آن می‌فرماید: «أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ» بندگان صالح من وارث زمین خواهند بود و بعد در جایی دیگر می‌فرماید: «وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ»، یعنی عملاً حکومت جهانی حضرت مهدی(عج) در قرآن پیش بینی شده است.

چه آموزه های دیگری در این آیه وجود دارد که به مباحث مهدوی اشاره می کند؟

بنابر این آیه، اسلام دین آینده جهان و آینده تاریخ به سود مومنان است. امیدواری به اینکه روزی شکست سلطه کافران رقم بخورد، چون قرآن وعده داده «وَعَدَ اللَّهُ» و در ادامه می ‌فرماید: «وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ...».

همچنین، در این آیه خدا به مومنان وعده امید می‌ دهد تا فشار و سختی ها آنهـا را مأیوس نکند. این یعنی در گرفتاری هایی که در این دنیا وجود دارد، انسان های مؤمن باید محکم و استوار باشند، چون اعتقاد به این داریم که قرآن و فرامین خداوند محقق می شود.

برای رسیدن به آن نقطه و دستیابی به آن پیروزی عظیم، چه راهی پیش روی ما قرار دارد؟

خداوند رمز این پیروزی را برای ما در این آیه مشخص کرده است: «الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَات». این یعنی شما مؤمنین برای به دست گرفتن حکومت گسترده حق و روی کار آمدن حکومت جهانی امام مهدی(عج) باید بسترسازی کنید و این محقق نمی شود مگر با ایمان «الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ» و عمل صالح «وَعَمِلُوا الصَّالِحَات».

چه آموزه های دیگری در این آیه وجود دارد که در دستیابی به سبک زندگی منتظرانه و زمینه سازی ظهور موثر خواهد بود؟

از این آیه برمی آید که دین از سیاست جدا نیست، بلکه سیاست و حکومت برای حفظ دین است.‌ «لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ» آخرش دارد «يَعْبُدُونَنِی» یعنی عملاً سیاست باید در خدمت توسعه دین و حکومت باید برای حفظ دین باشد و برنامه های کلی حکومت را باید در تمام مسائل به سمت و سوی یک جامعه مهدوی جهت دهیم.

 همچنین، آیه به منظور باورپذیری این مهم برای مردم مثال ها و نمونه هایی را ذکر کرده اینکه خدا در گذشته نیز وعده داده «كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ» که پیروزی نهایی اهل حق، یک سنت الهی است.

هدف اصلی از خلافت مومنان در روی زمین چیست و چه افقی با این مهم دنبال می شود؟

آیه شریفه می فرماید: «وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ.. لَا يُشْرِكُونَ» یعنی هدف از حکومت اهل ایمان، استقرار دین الهی در زمین و رسیدن به توحید و امنیت کامل است، یعنی عملاً برسیم به قله ای به نام عبودیت و بندگی و دست خدا را در تحولات تاریخی ببینیم.

همچنین، بدانیم اسلام، تنها دین مورد رضایت خدا است: «دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَىٰ لَهُم» و امنیت واقعی در سایه حکومت دینی محقق می شود: «مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي».

باید توجه داشت عبادت خدا زمانی کامل است که هیچ شرکی در کنار آن نباشد؛ اگرچه در حکومت صالحان هم گروه های انحرافی وجود دارند اما با توحیدمحوری و بسترسازی صحیح برای ظهور امام عصر(عج) می توان حکومتی مملو از عدل و معنویت را شاهد بود.

منبع: شبستان