راهبرد صبر اساس ایمان است/ تأملی بر حکمت ۵۵ نهج البلاغه

توجه به کتاب شریف نهج البلاغه که اشارات و بشارت های مولا امیرالمومنین(ع) در خصوص مسائل مختلف است همواره یکی از دغدغه های دوستداران آن امام شریف است. نامه امام علی(ع) به فرزندش امام حسن(ع)، نامه به مالک اشتر نخعی و ... بسیاری از تعالیم آن حضرت ایجاب می کند که همواره پای این کتاب عالی بنشینیم و از برکات آن برای زیست مومنانه و حیات عفیفانه بهره بریم.

حکمت 55 نهج البلاغه شریف اختصاص به مسئله « صبر» دارد. مطلب با اهمیتی که آگاهی از آن می تواند چراغ راه زندگی مان باشد. همچنین خطبه 193 که یکی از اوصاف متّقین از زبان امیرالمومنین(ع) است به مسئله صبر اشاره می کند. در این رابطه « حجت الاسلام حمیدرضا ارفع» طی نشست حسینیه مجازی که سه شنبه 24 تیرماه برگزار شد در خصوص صبر با توجه به حکمت 55 نهج البلاغه شریف گفت: مولا علی(ع) در حکمت 55 نهج البلاغه شریف در خصوص 2 شعبه صبر سخن می فرمایند.

دبیر نهضت جهانی نهج البلاغه خوانی افزود: آن حضرت می فرمایند: « صبر در 2 نقطه خودش را نشان می دهد یکی آن جا که کاری بر او لازم و واجب می شود ولی نفسش کراهت می کند از انجام آن عمل، اینجا است که باید مقاومت کند، دیگر آنکه در جایی از کاری خوشش می آید ولی نباید انجام دهد و باید در مقابل نفس ایستادگی کرد».

وی با اشاره به اینکه چند نکته پیرامون این حکمت است توضیح داد: نکته نخست اینکه صبر از ماده و گیاه ای است که بسیار تلخ است، صبر در مقابل چیزی که دوست داریم و چیزی که دوست نداریم، تلخ است تا زمانی که انسان از این مقام بالا نرود و به مقام رضا نرسد تلخ است.

قرار نیست همیشه دینداری شیرین داشته باشیم

حجت الاسلام مهدوی ارفع با بیان اینکه قرار نیست همیشه دینداری شیرین داشته باشیم مطرح کرد: دینداری در بعضی از موارد خودش قطعا با سختی و تلخی همراه است.

وی توضیح داد: در ذات دینداری جهاد با هوای نفس خوابیده است به تعبیری مبنای احکام الهی براساس مخالفت با نفس گذاشته شده است.

این مفسر نهج البلاغه شریف عنوان کرد: با توجه به همین ارزش و جایگاه در مخالفت با هوای نفس است که امیرالمومنین(ع) در حکمت 31 و هم در چند مورد دیگر می فرمایند: « نسبت صبر به ایمان مانند نسبت سر به بدن است هم چنان که بدنی سر نداشته باشد، حیات و خیری هم ندارد، ایمانی که صبر در آن نباشد، ایمان نیست».

حجت الاسلام مهدوی ارفع توضیح داد: اگر ما توفیق الهی را طلب کنیم و مدتی را برنامه ریزی داشته باشیم و بر ملکه شدن صبر بر وجودمان تأمل کنیم گام بلندی در تقویت و تثبیت ایمان خودمان برداشته ایم.

وی با طرح این پرسش که نکته دیگر در خصوص صبر این است که چرا آنجایی که مورد پسندمان است باید ترک کنیم و آنجا که مورد میل و رضایمان نیست باید انجام دهیم، مطرح کرد: ویژگی های دنیا و آخرت این اقتضاء ها را دارد آن چنان که امیرالمومنین(ع) می فرمایند که « دور تا دور بهشت را چیزهایی فرا گرفته که مورد میل و رضایت نیست»، یعنی باید بسیاری از خواسته ها را کنار بگذاری و بسیاری از اعمال را که مورد پسند خودت نیست انجام دهی، از این رو می گویند که بهشت را به بهاء دهند نه به بهانه.

دبیر نهضت جهانی نهج البلاغه خوانی با اشاره به اینکه مسیر جهنم نیز محفوف به چیزهایی است که ما از آن ها بسیار خوشمان می آید تصریح کرد:  اگرچه در آغاز مبارزه با هوای نفس سختی و تلخی به انسان می رسد در ادامه این صبر شیرین می شود و انسان را به مقام شکر می برد.

منبع: شبستان