علم، دانایی و هوشیاری، رزق و روزی است و هر رزقی به دست خداست

دعاهای مختصر روزانه ماه رمضان، دعاهایی است که هر روز پس از نمازهای واجب آن روز خوانده می‌شود. دعاهای روزهای ماه رمضان در کتاب‌های البلد الامین و مصباح از پیامبر اکرم (ص) نقل شده‌اند.

حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدباقر علوی تهرانی به شرح و تفسیر دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان پرداخته است.

تفسیر دعای روز سوم ماه مبارک رمضان به این شرح است:

«اللّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ الذِّهْنَ وَالتَّنْبِیهَ، وَباعِدْنِی فِیهِ مِنَ السَّفاهَةِ وَالتَّمْوِیهِ، وَاجْعَلْ لِی نَصِیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ تُنْزِلُ فِیهِ، بِجُودِکَ یَا أَجْوَدَ الْأَجْوَدِینَ.»

(خدایا، در این ماه به من تیزهوشی و بیداری عنایت فرما و از بی‌خردی و اشتباه دورم ساز و از هر خیری که در این ماه نازل می‌کنی، برایم بهره‌ای قرار ده و به‌حق جودت، ای جودمندترین جودمندان)

خواسته‌های روز سوم ماه مبارک رمضان

۱. خرد و دانایی و آگاهی و توجه را روزی من قرار بده.

۲. مرا از نادانی و در آمیختن حق و باطل دور گردان.

۳. از هر خیری که نازل می‌کنی مرا نیز بهره‌مند گردان.

«اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ الذِّهْنَ وَ التَّنْبِیهَ»

ذهن در لغت به معنای دانایی و تیزهوشی است و تنبیه به معنای هوشیاری و متوجه شدن.

باید بدانیم که علم و دانایی، هوشیاری و توجه، رزق و روزی است و هر رزقی به دست خداست.

در سوره هود آیه ۶ می‌فرماید: وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِی الْأَرْضِ إِلاَّ عَلَی اللَّهِ رِزْقُها (و هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست مگر اینکه رزقش به دست خداست)

حال که به دست خداست پس باید آن را خواست چرا که دانایی با نادانی برابر نیست.

در سوره زمر آیه ۹ می‌فرماید: قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذینَ لا یَعْلَمُونَ (بگو آیا آنان که می‌دانند با آنان که نمی‌دانند برابرند؟)

فطرت و عقل حکم می‌کند که این دو، نه تنها برابر نیستند بلکه دانایی برتر است.

در سوره بقره آیه ۲۶۹ می‌فرماید: مَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثیراً (به هر که حکمت و دانایی داده شد، به او خیر کثیر عنایت شده است.)

کدام علم و دانایی را باید از خدا بخواهیم؟

رسول خدا (ص) می‌فرمایند:

«اِذا اَتَی عَلَیَّ یَومٌ لا اَزدادُ فِیهِ عِلماً یُقَرِّبُنِی اِلی اللهِ فَلا بارَکَ اللهُ لِی فِی طُلُوعِ شَمسِهِ» (اگر روزی بر من فرا رسد که در آن روز بر علم و دانش خویش نیفزوده باشم که مرا به خدا نزدیک سازد، خداوند طلوع آفتاب آن روز را برایم مبارک نساخته است)

پس از خداوند درخواست کنیم علمی را روزی ما قرار دهد که ما را به او نزدیک گرداند.

در سوره مجادله آیه ۱۱ می‌فرماید:

یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَالَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ (خداوند درجات کسانی که از شما ایمان آورده‌اند و کسانی را که عالم و دانشمندند بلند گرداند)

«وَباعِدْنِی فِیهِ مِنَ السَّفاهَةِ وَالتَّمْوِیهِ»

سفاهت در لغت به معنی نادانی و تمویه به معنی درهم آمیختن حق و باطل است.

یکی از ثمرات سفاهت پشت کردن به انبیا است. فرستادگان الهی برای مردم چیزی جز هدایت نیاوردند و چیزی جز سعادت نخواستند.

در سوره بقره آیه ۱۳۰ می‌فرماید: وَمَنْ یَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ إِبْرَاهِیمَ إِلَّا مَنْ سَفِهَ نَفْسَهُ (و جز کسانی که خود را به نادانی زده‌اند چه کسی از آئین ابراهیم روی برمی‌گرداند؟)

حداقل ضرری که پشت کردن به انبیا و تعالیم آنان دارد این است که انسان دچار تمویه می‌شود یعنی درهم آمیختن حق و باطل به یکدیگر.

پس دوری از بلای سفاهت و تمویه لازم است.

«وَاجْعَلْ لِی نَصِیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ تُنْزِلُ فِیهِ»

خیر در لغت به معنی هر چیزی است که به صلاح و سود انسان باشد.

برای انسان خداپرست، سود و صلاح آخرتی اولویت دارد، لذا زندگی دنیایش را در جهت کسب آخرت طراحی می‌کند چون آخرت است که باقی می‌ماند.

بنابراین از خداوند می‌خواهد که او را از خیرات بهره‌مند گرداند که آخرتش آباد گردد. یعنی خداوند کمک کند که از گناه دور باشد و او را از هرگونه اشتغال به غیر خدا دور سازد، چون سودی ندارد.

همه چیز را باید از خداوند خواست لذا در انتها عرض می‌کند: «بِجُودِکَ یَا أَجْوَدَ الْأَجْوَدِینَ»

منبع: مهر