انتخاب کلمه جایگزین برای «الله» در ترجمه ژاپنی قرآن مشکل بود
قرآن کریم تاکنون چند بار به زبان ژاپنی ترجمه شده است، اما این نخستین ترجمهای است که به همت یک پژوهشگر شیعه ژاپنی انجام و به تازگی منتشر شده است.
مؤلف که مسلمانی ژاپنی است و سالیانی به تحصیل علوم دینی در حوزه علمیه قم مشغول بوده، توانسته ترجمهای منطبق با زبان متعارف امروز ژاپن به خواننده ژاپنی عرضه کند. مترجم برای اتقان کار خود از تفاسیری چون تفسیر «المیزان» و تفسیر «نمونه» و نیز ترجمههای فارسی معتبر قرآن استفاده کرده است.
این ترجمه جدید کوشیده است به برخی مشکلات پیش روی ترجمه قرآن به ژاپنی فائق آید. از آن جمله میتوان به نبود برخی از مفاهیم در فرهنگ و اندیشه ژاپنی(مانند قیامت) و نبود برخی ساختارهای زبانی(مانند صیغه امر) اشاره کرد.
از آنجا که هر ترجمهای به ناچار نوعی تفسیر است، در این ترجمه تلاش شده وحدت اسلامی اساس کار قرار گیرد و تفسیر و ترجمه آیات مبتنی بر نگاه وحدتآفرین و به دور از اختلافافکنی مذهبی باشد.
تاتسوئیچی ساوادا، پژوهشگر حوزه علمیه قم و مبلغ مذهبی در مرکز اهل بیت(ع) توکیو است. در حال حاضر در مجتمع آموزشی امام خمینی(ره) مشغول به تحصیل است و در دفتر جامعه المصطفی العالمیه در ژاپن نیز فعالیت میکند.
کار ترجمه قرآن به زبان ژاپنی از سوی وی حدود شش سال به طول انجامیده است و سعی کرده به دلیل تحولات زبانی این کشور، آن را برای علاقهمندان روانسازی کند و ویرایش ادبی خوبی از آن برای این جامعه ارائه دهد.
در نخستین کوششهایی که برای ترجمه قرآن مجید به زبان ژاپنی توسط چند نفر از اندیشمندان ژاپنی انجام شد، تأکید بر مقایسه قرآن با کتابهای ادیان دیگر بود. به غیر از یکی، دو مورد که مترجمان به تبیین و توضیح آیات قرآن پرداخته اند، دیگران همان هدف نخستین را دنبال کردهاند. با این حال در بسیاری از موارد، ترجمه ها از توضیحاتی که به فهم بیشتر قرآن کمک میکنند، خالی هستند.
ساوادا معتقد است، یکی از کلماتی که انتخاب آن در ترجمه قرآن به زبان ژاپنی برای من دشوار بود، کلمه «الله» است؛ چراکه در فرهنگ ژاپنی خدای یگانه و خالق وجود ندارد و هر چیز میتواند با کلمه «خدا» نامیده شود و از طرفی اگر بخواهیم خود کلمه «الله» را به کار بریم، ممکن است برای مخاطب غیرمسلمان این تصور به وجود آید که منظور خدای مخصوص مسلمانان است، در حالی که از نظر ما «الله»، خدای تمام مردم جهان است.