حاج مهدی توکلی: عبد باشیم نه عابد چراکه شیطان عابد بود ورسول الله عبد

در نماز می گوییم اشهَدُ انُّ محمداً عبدُه و رَسُوُله. اگر پیغمبر صلی‌الله‌وعلیه‌و‌آله رسول شد از عبودیت به رسالت رسید. آدمی هرچقدر هم رشد می کند از بندگی رشد می کند. امام صادق علیه‌السلام می فرماید: "العبودیّة جوهر کنهها الرّبوبیّة" «عبودیت جواهری است  که قیمت ندارد و باطن آن ربوبیت و خداوندگاری است.»

ظاهرش این است که خاکسار درگاه خداست ولی باطنش خداوندگاری است. از عبودیت به جایی رسیدند که اعمال خدا را انجام می دهند. البته بندگی نکردند که به اینجا برسند اما در بندگی این ها هم هست. چون نیت اینگونه خراب می شود.

بندگی با عبادت فرق دارد. خیلی ها عابدند اما عبد نیستند. پیامبر صلوات الله علیه عبد بود. شیطان عابد بود. عابد گزینشی عبادت می کند. هرچه دوست داشت برمی دارد ما بقی را خیر. روزه می گیرد، خمس نمی دهد.

خیلی سخت است بپذیرند اشتباه کرده اند، همچون حر علیه‌السلام . گفت: من بی راهه رفته ام حال می خواهم 2 ساعت درست زندگی کنم. هرکس عبادت کرد بنده نیست. ممکن است عابد باشد. گاهی بندگی خدا به آدم نمی سازد و باید پا روی نفس بگذاریم و این راحت نیست.

ابوحریره در جنگ صفین هنگام نماز پشت امیرالمومنین علیه‌السلام  می رفت نماز می خواند. هنگام ناهار سر سفره معاویه می رفت. هروقت می دید جنگ داغ شده است می رفت روی تپه ای و تماشا می کرد. گفتند: تو اموی هستی؟ علوی هستی؟ تماشاچی هستی؟ گفت: هیچ نمازی نماز علی علیه‌السلام نمی شود. هیچ سفره ای مانند سفره معاویه چرب نیست. هیچ جا هم مانند بالای تپه امن نیست.

ما عابدیم و بنده نیستیم. در قرآن آمده است:" أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَن لَّا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ" (یس60) «اى فرزندان آدم مگر با شما عهد نكرده بودم كه شيطان را مپرستيد زيرا وى دشمن آشكار شماست.» کسی شیطان را عبادت نمی کند بلکه حرف های او را دوست دارند، پای حرف هایش می نشینند. خدا می فرماید: به حرف او گوش ندهید. کسی پای منبر کسی بنشیند بندگی اورا کرده است.

آفت بندگی و عبادت عجب است. عجب یعنی انسان خود را در عبادت خوب و از حد تقصیر خارج بداند. از نشانه های عجب این است که از دیگران انتظار احترام داریم. عجب عبادت را فاسد می کند. پیامبر صلی‌الله‌وعلیه‌و‌آله فرمودند: "الذَّنبَ خَیرٌ لِلمُومنِ مِنَ العُجبِ" « گناهکاران بهتر است از مومنی که عجب دارد.» همچنین امیر المومنین علیه‌السلام در نهج البلاغه دارد: "سَيِّئَةٌ تَسُوءُكَ خَيْرٌ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ حَسَنَةٍ تُعْجِبُك" (حکمت 43)«خطایی که باعث ناراحتی تو شود، نزد خداوند از کار نیکی که باعث عجب تو شود بهتر است.»  

در ابوحمزه امام زین العابدین علیه‌السلام می فرماید: "اِنْ اَدْخَلْتَنى اَلنّارَفَغَيْرُ ظَالِم"« خدایا اگر مرا به جهنم ببری به من ظلم نکرده ای. » امام می فرماید: چون اعمال من بهتر از این نیست. " اِنْ اَدْخَلْتَنى الْجَنَّةَ فَخَيْرُ راحِم" «اما اگر مرا به بهشت ببری  به این علت است که ارحم الراحمینی.» و اعمال من شایسته بهشت بردن نیست.

این حرف عبد است. در کوی ما شکسته دلی می خرند و بس. شکسته دل ها جلوتر از بقیه هستند. هرکه دل شکسته تر باشد ارزشش بیشتر است. امام حسین علیه‌السلام در هیچ جای کربلا زخم کسی را نبست جز حر   حتی از حر دلجویی هم کرد و سرش را با دستمالی بست.