حجت الاسلام الهی: ریا موجب حبط عمل می شود

قرآن کریم در این آیت ارزشمند در سوره کهف برای رسیدن به مقام لقاء دو راهکار معرفی کرده است. 1. ورود در میدان عمل 2. از غیر خدا جدا شدن

چرا که یکی از آسیب هایی که در عبادات ما مطرح است، مسأله "ریا" است. که رسول خدا صلی الله علیه و آله  فرمودند: من می ترسم برای امتم از شرک. اصحاب پرسیدند: آیا امت شما به بت پرستی باز می گردند؟ رسول خدا صلی ‌الله‌ علیه‌ و ‌آله فرمودند: مردم طبق دستور خدا عمل می کنند. اما اراده شان در عمل جلب توجه خلق است و این ریا است. آنچه عبادت ما را کم ارزش می کند ریا است. ریا به عنوان یک لغزش در عبادت و آسیب مطرح شده است. البته انسان به تبع خود دوست دارد محبوب شود و مورد تمجید دیگران قرار بگیرد. امام سجاد علیه‌السلام هم به خداوند می فرماید:" مَحْبُوبَةً فِي أَرْضِكَ وَ سَمَائِكَ" امام سجاد علیه السلام در دعایشان از خدا می خواهند. چون میل طبیعی است.

 نکته اینجاست که انسان در انجام عمل انگیزه اش مردم نباشد. حضرت علی علیه‌السلام فرمودند: "آفت العبادة، ریا." آفت عبادت ریا است. عبادت هم فقط نماز نیست. اگر درهمه امور زندگی خدا را در نظر بگیریم می شود همه ی امور عبادت است. کمیت و کیفیت هم ندارد. روایت است اگر ذره ای در عملمان ریا باشد پروردگار عالم از ما نمی پذیرد. مرحوم آیت الله فشارکی می فرمود: بعد از فوت میرزای شیرازی  یک سروری در باطنم بود. نشستم و فکر کردم که این چه شادی ای است؟ رفتم در حرم حضرت علی علیه‌السلام اشک ریختم برای این نشاط و بعد هم مرجعیت را قبول نکردم.

 در اصول کافی جلد 3 مرحوم کلینی از علی علیه‌السلام بیانی آورده است که علامات ریا کار را می گویند: ریاکاران سه علامت دارند1. مقابل مردم با نشاط اعمالشان را انجام می دهند. یک زمانی هست می خواهی کار خوب را نشر دهی و اشکالی ندارد. اما اگر انگیزه ات دیده شدن باشد ریا است .2. در خلوت با کسالت و بی میلی عبادت می کند. ریا کاران دو چهره دارند. برخی متناسب با میل افراد برخورد می کند. این گونه ام نباشد که برای قیل و قال مردم عملی را که برای خدا می خواهید انجام بدهید، صرف نظر کنید. امام کاظم علیه‌السلام به هشام فرمودند: "اگر در دست تو گردویی باشد و مردم بگویند لؤلؤ است برای تو فایده ای ندارد. اگر در دستت گوهر گرانقیمتی باشد و مردم بگویند گردویی است منفعتی برای شما ندارد است گفته ها." برخی تشنه تعریف دیگرانند.

 نکات ریز را در کارهایتان رعایت کنید به مقامات بالا می رسید. مرحوم میرزا احمد سیبویه را درعالم رویا با عمامه مشکی دیدند. از او سوال کردند چه خبراست آن دنیا؟ گفت: به خاطر دو کار مرا احترام کردند. احترام به سادات و روضه خوانی ابا عبدالله علیه‌السلام. همین ها است که ما را به رشد و کمال می رساند و بالا می برد. پیامبر صلی ‌الله‌ علیه‌ و ‌آله فرمود: "رحم کنید بر همدیگر که این نردبان شما می شود." شیخ رجبعلی خیاط، وقتی مستاجرش بچه دار شد اجاره اش را کم کرد. چون خرجشان زیاد شده بود. الان برعکس است تا بچه دار می شوند اجاره را زیاد می کنیم.

3. ریا کاران دوست دارند در همه امورات مورد تعریف و تمجید قرار بگیرند. گوش انتقاد شنیدن ندارند. اهل ریا این گونه اند.

پیامبر صلی ‌الله‌ علیه‌ و ‌آله فرمودند : "کسانی که گرفتار این آفت هستند در قیامت اینگونه خطاب می شوند یاکافر یا فاجر یا غادر یا خاسر. و بعد خطاب می شود حبط شد عملتان، اجرتان باطل شد، از این روز خلاص نمی شوید، حالا التماس کن به کسانی که برایشان کار انجام دادی. "

انسان طبیعتش این است که مورد تعریف باشد. میل طبیعی است. اما اگر انگیزه خدا نشد و مردم شدند دچار مشکل می شود. آیت الله بروجردی حدیث نفس می کردند و گریه می کردند. آقایان برای دلجویی آمدند. فرمود: دارم فکر می کنم دستم خالی است. قیامت چه کنم؟ گفتند: شما گله می کنید؟ این همه طلاب و مدارس. فرمود: بله اگر طرفم شما باشید کافی است ولی طرف من خدا است. آنچه عبادت را از ارزش می اندازد همین ریا است. دنبال متاعی رفتیم که به درد قیامت نمی خورد.