نتیجه رعایت عدالت میان انسان‌ها از منظر حضرت زهرا(س)

از سخنان حضرت فاطمه (س) نیز می‌توان حسن و قبح ذاتی افعال را استنباط کرد، برای مثال آن حضرت غصب فدک و نادیده گرفتن حق ولایت را عملی قبیح دانسته، مسلمانان را به این خاطر که به سرعت به باطل گرویدند و در برابر عمل زشت و زیان بخش چشم می‌پوشند، سرزنش می‌کند.

*قضا و قدر و ابداء

در احادیث حضرت زهرا (س) به چند نکته پیرامون قضا و قدر اشاره شده است، نکته نخست اینکه قضا و قدر براساس مشیت و خواست خداست، در دعایی که حضرت زهرا (س) از پیامبر (ص) نقل می‌کند: آمده است:ماشاءالله قضی، آنچه را خدا خواست، به آن حکم کرد. براین اساس هنگامی که خداوند کاری را انجام می‌دهد و چیزی را می‌آفریند، ابتدا آفرینش آن را به طور کلی می‌خواهد، این مرحله مشیت نام دارد.

حضرت زهرا (س) در دعایی از خداوند می‌خواهد: خدایا! مرا در کاری که برایم مورد تقدیر قرار ندادی خسته و در مانده نساز، و آنچه را که برایم مقدر کردی راحت و آسان قرار ده!

حضرت فاطمه (س) در خطبه فدکیه، یکی از آثار و حکمت‌های صله رحم را تغییر در اجل انسان و افزایش طول عمر معرفی می‌کند. بدین سال انسان‌ها با اعمال اختیاری خویش می‌توانند زمینه از بین رفتن تقدیرات قبلی و به وجود آمدن تقدیرات جدید را فراهم کنند.

بنابراین ایشان در یک دعا ابتدا رضایتمندی در قضا و قدرت را مسئلت می‌کند حال آنکه در دعای دوم رضایت پس از قضا را از خداوند درخواست نموده است. شاید نکته‌ای که در تعبیر دوم وجود دارد این است که تا پیش از مرحله قضا، یعنی در مرحله مشیت و قدر، می‌توان از خدا چیزی برخلاف قضا را درخواست کرد اما پس از آنکه مشیت و تقدیر الهی به مرحله قضا رسید و حکم قطعی صادر شد، تنها باید به قضای الهی راضی بود و از آنجا که معمولا پس از تحقق قضایی برخلاف میل انسان، نارضایتی دست می‌دهد، درخواست رضای بعدی امری بسیار مهم است که باید آن را از خدا مسئلت کرد.

*تقدیر شرور

در دعایی که حضرت فاطمه از رسول اکرم (ص) فرا گرفت، به شرور گوناگونی اشاره شده است که از آنها به خدا پناه می‌برد. این شرور را می‌توان به سه دسته شرور اخلاقی یا شروری که از گناه انسان ناشی می‌شوند، شرور ابلیس و لشکریانش و نیز شرور طبیعی تقسیم کرد. در این پیوند تعابیری مانند «شر فسقة العرب و العجم».