درنگى در منتظِر و منتظَر!
وارث:تربیت زمینه ساز ظهور، اعتقاد به دوره آخرالزمان و انتظار ظهور منجى و نجاتدهنده خاصى به نام امام مهدى(ع) است. جوهره حقیقى انتظار، ایجاد و حفظ آمادگى همهجانبه منتظِران است که با اندیشه وجود امام غایب و اهتمام بر انجام وظایف، در جهت زمینهسازى امر مقدّس فرج براى رسیدن به کمال مطلوب صورت مىپذیرد!
تربیت زمینهساز؛ تربیتى است که ما را آماده مىکند براى قبول و تبعیت از امام (امامت علوى و مهدوى) امامتى که امّتهاى پیشین نتوانستند به دوش بکشند و البته (امرٌ مُستصعب)؛ صبورى مىخواهد و سعه صدر، همگرایى و تحمّل یکدیگر...
درنگى در منتظِر و منتظَر!
هدف نهایى و آرمانى از انتظار، تحقق جامعه توحیدى و حاکمیّت عدل جهانى حضرت مهدى (ارواحنا فداه) است که مورد انتظار همه ما، حتى امام عصر(ع) مىباشد پس اگر از این زاویه به حقیقت انتظار نگاه کنیم، همه ما و حتى امام زمان (عجل الله تعالى فرجه) منتظریم و «لِیُظهِره على الدّین کلّه» منتظَر ماست!
و اما از آنجا که به اعتقاد شیعه حجت خدا و امام، حىّ و حاضر است و همچنان با افاضه فیض و هدایت امّت، آماده تحقق آرمان الهى «اَنّ الارضَ یرثُها عبادى الصالحون» (انبیا/105) مىباشند، پس او نیز انتظار رسیدن هنگامه ظهور را دارد و لذا امر به دعا براى فرج مىفرمایند و از این منظر منتظِر واقعى اوست و این اُمّت امام است که هنوز در پیچ و خم آمال و آرزوها، سرگردان و حیرانند و منتظَرِ امام عصر (ارواحنا فداه) مىباشند، زیرا طبق فلسفه امامت، بنا نیست امام(ع) بدون اُمّت، امر مهم حاکمیت عدل الهى را در عرصه گیتى محقّق سازد!
پس این امام است که منتظِر اُمّتى منسجم و مؤمن و با بصیرت است و هر گاه اُمّت با ویژگىهاى مورد انتظار مهیّا و آماده گردید، به فضل الهى هنگامه فرج و ظهور هم فرا رسیده است!
و امّا از این حیث که تشنگان عدالت و معنویت بهویژه شیعیان و دوستداران حضرتش در آرزوى دستیافتن به ظرفیت شایستگىهاى اُمّت امام و زمینهسازى فرج و ظهور و در نهایت درک حضورش، لحظهشمارى مىنمایند، این اُمّت است که منتظِر و چشم به روزگارى دوخته است تا بیرق سبز مهدوى را بر بلنداى گیتى به اهتزاز درآمده ببیند. قطعاً چنین انتظارى، شورانگیزترین و عاشورائىترین پدیده است که نگاه عمیق و ژرف هر عاشقى را بهسوى قلّههاى ظهور تنظیم نموده و بدینسان در مسیر تحوّلى شگرف، پیشروندگى و زمینهسازى (قیام و نهضت مهدوى) را رقم مىزند.
امّت اسلامى در برخى از روایات بهعنوان امّت منتظِر نامیده شده است، چون همواره در انتظار مهدى موعود(ع) بهسر مىبرد.
امام صادق(ع) به ابو بصیر ضمن روایتى در اینباره مىفرمایند: اى ابو بصیر! خوشا به حال شیعیان و پیروان قائم ما اهل بیت! چون آنها در زمان غیبت او منتظِر ظهور او هستند و وقتى آنحضرت ظهور نماید، در زمان ظهورش مطیع و فرمانبردار او خواهند بود. آنان اولیاى خدایند و هیچ ترس و اندوهى بر آنان وجود ندارد. (بحار الانوار ج52 ص150)
در برخى روایات و تعابیر دعاها از خود امام زمان(ع) با لقب منتظِر یاد شده است، در (نجم الثاقب ،باب دوّم) و در دعاى عید فطر این گونه مىخوانیم: «اللهّم صلّ على ولیّک المنتظِرِ امرک، المنتظِر لفرج اولیائک ...» بار خدایا! بر ولى خودت درود فرست، آنکه منتظِر فرمان توست و همواره در آرزوى گشایش کار دوستان تو در حال انتظار بهسر مىبرد. (مکیال المکارم ج2، ص81)
در نتیجه از دید روایات، در عصر غیبت هم امام و هم امّت هر دو منتظِرند. امّت در انتظار امام خود و امام در انتظار اُمّتى مهیّا تا با اذن ظهورش آرمانهاى الهى محقّق گردد. (نشریه موعود شماره 32 ص65)
منتظَر، یکى از لقبهاى معروف حضرت مهدى(ع) است. (نجم الثاقب، باب دوّم)
«اَین المنتظَرُ لِاِ قامَة الاَمتِ وَ العِوج» کجاست آن امامى که مردم بهمنظور برطرفکردن اساس کژى و انحراف در انتظار او بهسر مىبرند. (دعاى ندبه، مفاتیح الجنان)
«السلام عَلى القائم المُنتَظَرِ وَ العَدلِ المُشتهَرَ.» (مفاتیح الجنان
جامعه منتظِر؛ در انتظار چه حقیقتى است؟
الف - در انتظار تحقّق وعدههاى تخلّفناپذیر پروردگار عالم
(فلَن یُخلِفَ اللهُ عَهدَهُ / بقره: 80) --- (وَلَن یُخلِفَ اللهُ وعدَهُ / حج: 47)
«لِیُظهِره على الدّین کلِّه وَ کفى بالله شهیداً.» (فتح آیه 28) امام صادق(ع) در تفسیر آیه فرمودند: «این آیه در حق قائم آل محمد (صلّى الله علیه و آله) نازل شده است.» (المحجه، ص174 و بحار الانوار ج51 ص50)
«و نُرید اَن نَمُنَّ على الذین استُضعِفوا فى الارض....» (قصص آیه 5) امام صادق(ع) فرمودند: این آیه مبارکه مخصوص صاحب الامرى است که در آخر الزمان ظاهر مىشود. (تفسیر برهان ج 3 ص220)
«و هو الّذى اَرسَلَ رَسولَه بِالهُدى و دینِ الحَقِّ لِیُظهِرَهُ على الدّین کلّه.» امام باقر(ع) فرمودند: «این آیه مبارکه در هنگام خروج مهدى آل محمد (صلى الله علیه و آله) تحقّق مىیابد.» (تفسیر مجمعالبیان، ج5 ص38)
ب - در انتظار حاکمیت عدل الهى و امنیّت پایدار و فراگیر
1. «یَملَأُ اللهُ الارضَ قسطاً و عدلاً کما مُلِئت ظلماً و جوراً.» (منتخب الاثر ص478)
2. «یخرج ذلَّ الرّق من اعناقکم»
خداوند بهوسیله مهدى (عج) ذلّت بردگى را از گردن آنها برمى دارد. (بحار الانوار ج51 ص75)
3. «لایوقظ نائماً و لایُهریق دماً.»
عدالتى در پهنه گیتى مىگستراند که خفتهاى را بیدار نمىکند (یعنى کسى مزاحم آسایش کسى نمىشود) و خونى را به ناحق نمىریزد. (منتخب الاثر ص478)
4. «هو الشّمس الطالعه من مغربها... فیطهّر الارض و یضع میزان العدل فلا یَظلم احدُ احداً.» او همان خورشیدى است که از مغرب طلوع خواهد کرد... و میدان عدالت را مىگسترد، دیگر کسى به کسى ستم نمىکند. (الزام الناصب ص180)
5. «یفرّق المهدى اصحابه فى جمیع البلدان و یأمرهم بالعدل و الاحسان...» «حضرت مهدى(عج) یارانش را در همه شهرها پراکنده مىکند و به آنها دستور مىدهد که عدل و احسان را شیوه خود سازند. (الامام المهدى ص271)
6- قال المهدى (ارواحنا فداه): «اِنّى اَمانٌ لاَهل الاَرض»
من مایه امنیّت اهل زمین هستم! (بحار ج 52 ص 92)
ج - در انتظار عنایات و توجّهات وبرکات خاص وجود ولى عصر (ارواحنا فداه)
«بیُمنِهِ رُزِقَ الوَرى وَ بِوجودِه ثَبَتَتِ الارضُ و السماء» (مفاتیح الجنان، دعاى عدیله)
«السلامُ علیکَ یا بابَ الله و دَیّانَ دینه» امام باقر(ع): «نحنُ حُجَجُ الله و بابُ الله» (تفسیر برهان ج1،ص 19) و در دعاى ندبه مىخوانیم: «اینَ بابُ الله الَّذى منه یُؤتى؟» کجاست آن باب الهى که از طریق او مىتوان به خدا رسید!
د - در انتظار شکلگیرى حلقههاى منسجم ومتّحد یاران
«اگر شیعیان ما که خداوند آنها را به طاعت و بندگى خویش موفق بدارد، در وفاى عهد و پیمانى که بر عهده دارند، همدل و متّحد مىشدند، سعادت دیدار ما به تأخیر نمىافتاد و این توفیق زودتر نصیب آنان مىشد.» (احتجاج طبرسى ج2 ص498 و بحار الانوار ج53 ص177)
امام صادق(ع): خداوند حضرت قائم را با سه لشکر یارى مىدهد. فرشتگان، مؤمنان و رُعب (ترسانداختن به دل دشمن) (فرهنگ الفباى مهدویت - موعودنامه ص782 و بحار الانوار ج52ص356)
امام باقر(ع): «گویا هماکنون حضرت قائم و یارانش را مىبینم که فرشته جبرائیل در سمت راست آنحضرت و میکائیل درسمت چپ و ترس و وحشت، پیشاپیش سپاهیانش و پشت سر آنها به فاصله یک ماه در حرکت است و خداوند او را با پنج هزار فرشته آسمان یارى مىرساند.» (بحار الانوار ج52 ص343- نور الثقلین ج1ص388)
ه- در انتظار آخرین دولت حقّ!
این تعبیرى است که در کلام نورانى معصومین (علیهم السلام) آمده است:
امام باقر(ع): «دولتنا آخر الدّول» دولت ما آخرین دولت است.
و در آخرکلام مىفرمایند: «و هو قول الله عزّوجل: والعاقبة للمتّقین» (کافى ج 1 ص 407)
امام صادق(ع) مىفرمایند پس از آنکه پیش از برقرارى دولت ما همه گروهها به حکومت مىرسند، علت این تقّدم و تأخر را چنین بیان مىدارند: «تا کسى نگوید: اگر ما به حکومت مىرسیدیم، به عدالت رفتار مىکردیم.» (غیبت طوسى، ص472)
انتظارِ آخرین دولت
«اَللّهُمَّ اِنّا نَرغَبُ اِلَیکَ فى دَولَةٍ کَریمة...»
خدایا! با یک دنیا اشتیاق، دولت کریمه را از تو خواهانیم! (مفاتیح / دعاى افتتاح)
تعبیرهایى که در منابع دینى در مورد دولت و حکومت امام مهدى(ع) آمده است:
- دولت جهانى، قلمرو حکومت
- دولت عدالت، بسط عدالت
- دولت کریمه، کرامتمدارى و عزّتمندى
- دولت صالحان، صالحبودن زمامداران
- دولت حق، حقمدارى
- دولت مستضعفان، حاکمیت مظلومان
- دولت امنیت، امنیت فراگیر
- دولت رفاه، فراگیرى رفاه
و- در انتظار فرج و درک ظهور حجّت خدا!
قال رسول الله (صلى الله علیه و آله): «لو لمیَبق مِن الدَّهر الّا یوم ٌلَبَعَثَ اللهُ رَجُلاً مِن اَهلِ بَیتى یَملَؤُها عَدلاً کَما مُلئَت جوراً»
(ابى داوود ج2 ص310 و بحار الانوار - ج 51 ص81)
قال رسول الله (صلّى الله علیه و آله): «لو لم یبق مِن الدُّنیا الِّا یومٌ لَطوّل َاللهُ ذلِک الیوم حتّى یَبعثَ اللهُ فیه رجلاً منّى اَو من اهل بیتى یواطئ اسمه اسمى.» (سنن ابن داوود ج2 ص309)
کمیل ابن زیاد نخعى روایت مىکند امیرالمؤمنین(ع) دست مرا گرفت و به طرف گورستان برد، چون به صحرا رسیدیم، آه سردى برآورد و فرمود: «ولاتَخلوا الارضَ حُجّةٍ قائمٍ لله بحجّتِه اِمّا ظاهرٍ معلومٍ و اِمّا خائفٍ مَغمورٍ لئلّا تَبطُلَ حُججُ اللهِ و بیّناتهُ فى تمامِ الکلام.» (غیبت نعمانى باب8 ح118، ص 222)
ابو حمزه مىگوید: از امام صادق(ع) پرسیدم: «اَتَبقىَ الارضُ بغیر امامٍ؟ فقال: لو بَقِیَتِ الاَرضُ بِغیرِ امامٍ لَساخَت.» (غیبت نعمانى باب8 ح125، ص 226)
مهمترین کارکرد تربیت زمینهساز
پرورش استعدادهاى انسانى، یعنى فراهمکردن زمینه رشد استعدادها. بنابراین تمرکز بر روى انسان منتظر است تا با توجه به سه قوه منحصر به خود (اختیار، اراده و عقل) در مدار اصول تربیتى یعنى معرفت و ایمان و عمل صالح؛ مطابق با آموزهها و الگوهاى الهى و توحیدى، در جهت رشد و تعالى و کمال قرار گیرد و بدینسان آمادگىهاى همهجانبه را در خود به حد مطلوب امام عصر(عج) برساند.
لزوم 4 نوع آمادگى در 3 حوزه
1 - فردى
2- سیستمى (شکلگیرى 313 سپاه)
3- منطقهاى (اتحاد کشورهاى اسلامى)
4- بینالمللى (ترویج ضرورت حاکمیت عدل یکپارچه جهانى) با بسیج شیفتگان عدالت و معنویت و حریت در جهان.
- آمادگى فکرى و روحى (فردى و جمعى)
- آمادگى در طرح و برنامهریزى
- آمادگى در عمل
قال الصادق(ع): «اِذا قامَ قائِمُنَا المَهدى کانَ الرَّجُلُ مِن مُحبِّینا اَجرَأ مِن سَیفٍ وَ اَمضى مِن سِنان» هرگاه قائم ما مهدى(عج) ظهور کند، دوستداران ما این دو ویژگى را خواهند داشت:
1- بُرندهتر از شمشیر که ناظر بر آمادگىهاى اعتقادى و معنوى است. (ایمانشان راسخ و سخت، چون کوه و آهن و در پاکى چون چشمه زلال)
2- نافذتر از نیزه که ناظر بر آمادگىهاى انگیزشى و جسمى است. (در غیرت و شجاعت پولادین بهگونهاىکه از برق چشمانشان خصم بگریزد.) (ینابیع الموده / ص538 / چاپ نجف)
/د115