بعضی از گناهان حق الله است و خدا می بخشد. گاهی بواسطه بیماری گناهان بخشیده می شود. حق الله گناهی است که قابل آمرزش است. خدا در حق الناس دخول ندارد. به هنگام شهادت همه گناهان شهید آمرزیده می شود بجز حق الناس.

خدا حق الناس  را به حق خودش  مقدّم کرده است و گاهی بین حق الله و حق الناس تعادل برقرار می شود. گاهی حین نماز که حق الله است یک طلبکار وعده می کند ومی آید و طلبش را می خواهد. نمازگزار اگر می تواند نمازش را بشکند و طلبش را بدهد و بقیه نماز را بخواند. اگر کسی نمازش را تمام کرد و بعد بدهی اش را پرداخت کرد نمازش درست است ولی معصیت کرده است و نماز قضا ندارد. اگر کسی بین نماز به نمازگزار سلام کرد جواب او را باید بدهد و بعد نمازش را ادامه دهد. اگر جواب ندهد نمازش درست است ولی معصیت کرده است.

هر جا حق خدا با حق مردم تعارض پیدا کرد حق مردم مقدم تر است. چون مردم نمی گذرند ولی خدا می گذرد. يا سَريعَ الرِّضا اِغْفِرْ لِمَنْ لا يَمْلِكُ إلاّ الدُّعاءَ فَاِنَّكَ فَعّالٌ لِما تَشاءُ، يا مَنِ اسْمُهُ دَواءٌ وَذِكْرُهُ شِفاءٌ وَطاعَتُهُ غِنىً، اِرْحَمْ مَنْ رَأْسُ مالِهِ الرَّجاءُ وَسِلاحُهُ الْبُكاءُ 2 اى که از بندگانت بسيار زود راضى ميشوى ببخش بر بنده ات که بجز دعا و تضرع بدرگاهت مالک چيزى نيست ،که تو هر چه بخواهى ميکنى اى که نامت دواى دردمندان و يادت شفاى بيماران است و طاعتت بی نیازى از هر چه در جهان .ترحم کن به کسى که سرمايه ‏اش اميد به توست و اسلحه ‏اش گريه است.  میگویند :

گریه بر هر درد بی درمان دواست    چشم گریان ، چشمه ی فیض خداست

تا نگرید ابر کی خندد چمن   تا نگرید طفل کی نوشد لبن

تا نگرید کودک حلوافروش دیگ  بخشایش نمی آید بجوش3

نمونه ای از رعایت حق الناس در زندگی امام حسین علیه السلام

امام حسین علیه السلام وقتی به کربلا رسیدند اول پرسیدند : این زمینها برای کیست؟ حق الله و حق الناس همین است. بنی اسد گفت: این زمینها مال من است که کشاورزی کرده و آبادش کرده ایم.

حضرت فرمودند: من می خواهم به شعاع یک فرسخ این زمینها را بخرم . باهم معامله کردند وزمین  به 25  هزار دینار  به امام حسین علیه السلام فروخته شد. بعد حضرت فرمودند : من اینجا را به خود شما می بخشم که باز کشاورزی کنید ولی یک خواهشی دارم. من اینجاشهید می شوم و زائر و مریدان زیادی دارم. به آنها نشان دهید من کجا دفن هستم  و از آنها پذیرایی کنید. مردم کوفه هر چه توانستند دریغ کردند. امام حسین علیه السلام قبل از شهادت لیستی به یارانش دادند تا بدهی آنها را پرداخت کنند . همچنین وصیت کردند بدن من را به  اختیار ابن زیاد دفن کنید.

پی نوشت:

1. سوره نسائ آیه 116

2. دعای کمیل

3. اشعار مولوی