چرا با وجود ثواب بیشتر در عصر غیبت باید برای فرج دعا کنیم؟!
یکی از اصحاب نزد امام صادق(ع) آمد و عرض کرد: ثواب ما یاران شما بالاتر است یا ثواب یاران آخرین امام؟ حضرت(ع) فرمودند: «ثواب کارهای شما بالاتر از یاران آخرین امام است.» پرسید: پس چرا دعا کنیم که فرج آن حضرت(عج) زودتر فرا رسد؟!
وارث:حجت الاسلام علیرضا پناهیان در کتاب «انتظار عامیانه، عالمانه و عارفانه » می نویسد:
پیش از این در خصوص عشق به حضرت حجت علیه السلام سخن گفتیم ولی جا دارد به این بُعد از اشتیاق به ظهور، بیش از پیش نگاه کرد و اهمیت آن را دریافت. آیا می شود کسی به برپایی یک «حکومت» که خود در آن منصبی ندارد، عشق بورزد؟ آیا می توان عاشق یک وضعیت اجتماعی شد و برای آن اشک ریخت، هرچند این وضعیت بهترین وضعیت باشد؟ انتظار، شوق دیدار و عشق به یار را از حالت های بین الإثنینی به حد و اندازه های بین المللی می کشاند و منتظر، چنان شرح صدری پیدا می کند که می تواند برای عالمی اشک بریزد.
همانطور که یک عقیده یا یک اندیشه، مبانی نظری خاصی دارد که در صورت فقدان آن مبانی، آن اندیشه یا عقیده اساسا شکل نمی گیرد و یا اگر هم شکل بگیرد، از استواری لازم بهره مند نخواهد بود، یک علاقه هم معمولا مبانی نظری و یا احساسی خاصی دارد که منشأ پدید آمدن آن علاقه محسوب می شوند.
غیر از اندیشه ای که از یک علاقه استوار حمایت و پشتیبانی می کند، معمولا هر یک از علاقه های ما متکی به یک یا چند علاقه ابتدایی است که آن علاقه را پدید آورده اند. مبانی نظری و احساسی یک علاقه می تواند، ارزش آن را مشخص و حتی میزان پایداری آن را معین کند.
درباره اشتیاق به ظهور حضرت(عج) و تحقق فرج هم، علاوه بر مبانی نظری، باید به مبانی عاطفی و احساسی آن نیز توجه کرد، تا هم راه رسیدن به این اشتیاق تسهیل و هم ارزش و اهمیت آن مشخص شود.
یکی از اصحاب امام صادق علیه السلام نزد آن حضرت(ع) آمد و از ایشان سوال کرد: «ثواب ما یاران شما بالاتر است یا ثواب یاران آخرین امام؟» حضرت(ع) فرمودند: «ثواب کارهای شما بالاتر از یاران آخرین امام است.» پرسید: «چرا؟» حضرت(ع) فرمودند:«همانطور که صدقه پنهانی اجرش بیشتر از صدقه آشکار است عبادت غریبانه شما به همراه امام غریب تان و در حال ترس از دولت باطل، اجرش از عبادت در حال ظهور حق به همراه امام ظاهر که دولت حق را تشکیل داده است، بیشتر است. ارزش عبادت در حال ترس در دولت باطل با ارزش عبادت در حال امنیت در دولت حق یکسان نیست. ارزش یک نماز در حالت نخست؛ برابر بیست و پنج نماز در حالت دوم است.»
امام صادق علیه السلام و یارانش غریب بودند؛ ولی امام زمان علیه السلام رییس عالم است؛ یارانش غربت ندارند؛ زحمت می کشند اما غربت ندارند. معلوم است که عبادت و زحمت توأم با غربت اجرش بیشتر است از عبادت و زحمت بی غربت.
آن آقا نتیجه خاصی از کلام حضرت(ع) گرفت و سوال مهم دیگری پرسید: «اگر این گونه است چرا دعا کنیم که فرج آن حضرت(عج) زودتر فرا برسد؟» چرا دعا کنیم که از اصحاب حضرت قائم علیه السلام در زمان تحقق دولت حق باشیم؟ در حالی که الان که در زمان امامت شما هستیم ثواب اعمال مان بیشتر است؟»
قبل از این که پاسخ امام صادق علیه السلام را بشنویم حساسیت این سوال را برای خودمان روشن تر کنیم تا قدر پاسخ امام(ع) را بیشتر بدانیم.
طبق فرمایش امام صادق علیه السلام شیعیانی که در زمان امام صادق علیه السلام حضور داشته اند، ثواب نمازشان از شیعیانی که در دوران ظهور نماز می خوانند، بیشتر است. حالا یک سوال ساده می پرسیم: «شیعیانی که الان (یعنی در دوران غیبت) نماز می خوانند ثواب نمازشان بیشتر است؟ یا یاران امام صادق علیه السلام؟» قطعا شیعیان دوران غیبت؛ چون شیعیان دوران غیبت، امام صادق علیه السلام را نیز ندیده اند.
براین اساس، اگر ثواب یاران امام صادق السلام نسبت به دوران ظهور یک پله بالاتر بوده، ثواب اعمال ما نسبت به دوران ظهور، دو پله بالاتر است. به عبارت دیگر اگر حضرت(عج) تشریف فرما شوند، ثواب کارهای ما دو پله پایین تر می آید. با این تفاسیر چرا ما باید برای نزدیک شدن ظهور حضرت حجت(عج) دعا کنیم؟
الان به دلیل این که ما در شرایط بدی هستیم علی القاعده کارهای خوب ما چند برابر نوشته می شود و برخی گناهان ما هم عذابش کمتر است و هر کسی هم از گناهش توبه کند، گناهش زودتر بخشیده می شود اما وقتی حضرت تشریف بیاورند، هم ثواب کارهای خوب ما کمتر می شود هم عذاب گناهان ما بیشتر می شود. چرا؟ چون اگر کسی در زمان امام زمان(عج) نماز بخواند یا زکات بدهد خیلی هنر نکرده است؛ چرا که در آن زمان حق آشکار شده است. لذا اگر کسی در دوران غیبت شهید شود قیمتش خیلی بیشتر از این است که در زمان حضرت(عج) شهید شود. چون شهید شدن برای امامی که حاضر است خیلی راحت تر است. از طرف دیگر آگاهی ها افزایش پیدا می کند و زمینه های گناه کمتر می شود. با این اوصاف چرا باید علاقه داشته باشیم که امام زمان علیه السلام زودتر تشریف بیاورند؟ و با کدام علاقه برای نزدیک شدن ظهور دعا کنیم؟ اصلا شاید بد نباشد دعا کنیم که فرج کمی به تاخیر بیفتد تا ما ثواب بیشتری جمع کنیم!
معلوم می شود علاقه داشتن به تحقق جامعه مهدوی به عنوان وضع مطلوب، به این سادگی ها هم نیست. گاهی که فکر می کنیم خیلی به تحقق جامعه مهدوی علاقه داریم اگر یک کمی علاقه های خودمان را بکاویم و آنها را ریشه یابی کنیم چه بسا علاقه هایمان یک به یک از بین بروند.
حالا اگر به ادامه روایت باز گردیم پاسخ سوال آن صحابی امام صادق علیه السلام برایمان قیمت پیدا می کند که پرسیده بود: «اگر ثواب کارهای ما در زمان شما بیشتر است چرا دعا کنیم که از یاران قائم علیه السلام باشیم؟» امام صادق علیه السلام در پاسخ فرمودند: «سبحان الله! آیا دوست نمی دارید که خدای تعالی عدل و حق را در بلاد آشکار کند و حال عموم بندگان را نیکو گرداند؛ و وحدت و الفت بین قلوب پریشان و پراکنده برقرار کند؛ و در زمین خدای تعالی معصیت نشود؛ و حدود الهی در میان خلق اقامه گردد و خداوند حق را به اهلش برگرداند؛ و آنها آن را غالب گردانند تا جایی که هیچ حقی از ترس خلقی مخفی نماند؟ ای عمار! به خدا سوگند هر یک از شما بر این حال بمیرد نزد خداوند از شهدای بدر و احد برتر خواهد بود. پس مژده باد بر شما؛ ...»