حاج مهدی توکلی: طمع شراب شیطان است
در ادامه متن سخنان حاج مهدی توکلی را می خوانید:
مرکب های طمع انسان را به سوی هلاکت می برد
امیرالمومنین علیه السلام مواعظی به فرزندش امام حسن علیه السلام فرمود. سومین موعظه این است که می فرماید: مبادا مرکب های طمع تو را به سرعت به سوی هلاکت ببرد. این فراز در نهی از حرص و طمع فرمودند، طمع را به مرکب های سرکش تشبیه کردند که هر کسی سوار آن شود او را به سرعت به پرتگاه هلاکت می برد. در روایت هم هست: ریشه های کفر سه چیز است، حرص، استکبار وحسد.
شیطان 6 هزار سال عبادتش را با استکبار و کبر از بین برد، ما هم یک ماه روزه گرفته ایم اما با یک صفت ناجور تکبر همه را از بین می بریم. تکبر فقط برای خدا خوب است چون همه چیز از اوست، یکی از اسامی خدا متکبر است اما به انسان ها نمی آید. اولین گناه در عالم تکبر بود، دومین گناه هم حرص بود که آدم را از بهشت بیرون کرد.
حرص خوب یا بد؟
حرص هم دونوع خوب و بد دارد، پیغمبر صلی الله علیه وآله برای هدایت بیشتر مردم حرص می زد، مثلا یکی حرص به عبادت بزند خوب است، دیگری حرص به علم بزند خوب است. در خطبه متقین یکی از خصوصیات انسان های باتقوا این است که نسبت به کسب علم حرص دارد.
اینکه انسان تولید ثروت کند بد نیست، این بد است که ثروت تولید کند اما خمس و زکات ندهد. اینکه انسان برای جمع آوری مال دنیا مرتکب حرام شود اینها حرص بد است ولی اگر برای دنیا تلاش کند بد نیست. بعضی ها تنبل هستند و کار نمی کنند و می گویند حریص نیستیم. خدا مخالف تولید ثروت نیست اما اینکه انفاق نکنید، به مستضعف کمک نکنید و ... خدا با اینها مخالف است. حرص یعنی اینکه همه را برای خودت بخواهی، حرص مذموم این است که کسی حرام به زندگی اش بیاورد، خمس و زکات ندهد و انفاق نکند.
قناعت هم همین است بعضی ها تنبل هستند و می گویند ما قانع هستیم. قناعت این نیست که انسان تلاش نکند، توکل هم به معنای این نیست که انسان در خانه بخوابد و بگوید توکلم به خداست انسان باید سعی و تلاش کند. شخصی شترش را دم مسجد رها کرد و به خدا سپرد، بعد از نماز وقتی برگشت شترش را برده بودند. به پیامبر صلی الله علیه وآله عرض کرد چنین شده حضرت فرمود: شترت را ببند و بعد به خدا توکل کن.
خدا از چه کسالنی بدش می آید؟
خدا از چند نفر بدش می آید: آدم پرخواب، پرخور، پرحرف. آدمی که در امور دنیا تنبل است در امور آخرت تنبل تر است! فردی که در امور دنیا کسل است در امور آخرت کسل تر است چون دنیا نقد است و آخرت نسیه.
مذمت عُبّاد کوفه
امام صادق علیه السلام می فرمود: من اگردر کوفه بودم تمام نمازهایم را در مسجد سهله می خواندم. امیرالمومنین علیه السلام به مسجد کوفه آمدند و دیدند عده ای اصلا مسجد را ترک نمی کنند و همیشه در مسجد در حال عبادت هستند. پرسیدند: اینها چه کسانی هستند؟ روزی اینها را چه کسی می دهد؟ مردم گفتند: اینها عُباد کوفه هستند و روزی شان را ما می دهیم چه کاری بهتر ازعبادت کردن! حضرت فرمود: شما از اینها بهتر هستید حداقل یک شکمی سیر می کنید.
حضرت به منبر رفتند و فرمودند: ملعون است کسی که بارش روی دوش مردم باشد، مادامی که من در این شهر خدمت می کنم اجازه نمی دهم مسجد کوفه و مسجد مسلمانان جای آدم های تنبل وبی عار باشد. گاهی حضرت به آنها تازیانه می زد و می فرمود: به دنبال کار بروید.
حرص یکی از ابزارهای شیطان است، حضرت طمع را به مرکب های سرکشی تشبیه می کند که صاحبش را به پرتگاه می کشاند در زندگی زیاد دیده ایم افرادی که به خاطر طمع ورشکست شده اند.
طمع شراب شیطان است
امیرالمومنین علیه السلام در ادامه فرمود: طمع شراب شیطان است که انسان را مست می کند یعنی شیطان با دست خودش حواس او را مست می کند (یعنی مشاعرش را از کار می اندازد). آدمی که طمع می کند مشاعرش کار نمی کند.
طمع انسان را هلاک می کند. یک آیه در قرآن هست که خدا دوبار فرموده: وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ1؛ هر کس بتواند حرص، بخل و طمع را کنترل کند در قیامت رستگار است. معنایش این است که اکثر افرادی که جهنمی هستند به خاطر داشتن حرص و نداشتن قناعت است.
امیرالمومنین علیه السلام فرمود: از این مرکب طمع پرهیز کن چون دنیا و اخرتت را هلاک می کند. شیطان همیشه وعده فقر می دهد ومی گوید اگر بخواهی سالم کاسبی کنی ورشکست می شوی و رقبا تو را از میان برمی دارند. دندان طمع را اگر بکشیم خدا هم روزی را زیاد می کند و هم آبرو و عزت می دهد.
پی نوشت:
1- سوره تغابن آیه 16.